(Φωτ.: Στην Ελλάδα, οι πολίτες όσο περνάει ο καιρός, λόγω και των περιορισμών κεφαλαίων, εξοικειώνονται τόσο με τις πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες, όσο και με τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες.)
Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Μπορεί η διαχείριση των «κόκκινων» δανείων και η υλοποίηση των σχεδίων αναδιάρθρωσης να αποτελούν τα βασικά ζητήματα για τις τράπεζες το 2016, όμως ένα πεδίο στο οποίο καλούνται να σημειώσουν εξίσου μεγάλη πρόοδο είναι αυτό της αξιοποίησης νέων τεχνολογιών.
Η επιβολή και διατήρηση των capital controls έχει στρέψει τους πολίτες στη χρήση των υπηρεσιών που προσφέρουν οι τράπεζες μέσω του Internet Banking και του Mobile Banking. Σε αυτό το πλαίσιο, τα πιστωτικά ιδρύματα σπεύδουν να εκμεταλλευτούν μία σταθερή πηγή εσόδων και μείωσης λειτουργικού κόστους, ενώ η κυβέρνηση βλέπει στη χρήση του πλαστικού χρήματος και της ηλεκτρονικής τραπεζικής έναν... σύμμαχο στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Πόσο εξοικειωμένοι όμως είναι οι Έλληνες με την τεχνολογία;
«Η διείσδυση του internet banking στην ελληνική αγορά είναι εξαιρετικά περιορισμένη σε σύγκριση με την Ευρώπη», σημειώνει αρμόδιο διευθυντικό τραπεζικό στέλεχος και εξηγεί: «Στη χώρα μας η διείσδυση της ηλεκτρονικής τραπεζικής διαμορφώνεται γύρω στο 16%, όταν ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανέρχεται σε 50%».
Στόχος των εγχώριων πιστωτικών ομίλων είναι να εκμεταλλευτούν τη συγκυρία, να διατηρήσουν το momentum των τελευταίων μηνών και να αναπτύξουν μία πιο... ηλεκτρονική σχέση με τους πελάτες τους.
Χρήσιμο εργαλείο ούτως ή άλλως, όχι μόνο λόγω των capital controls
«Βασικός στόχος των τραπεζών για το 2016 είναι η διατήρηση του ενδιαφέροντος και η αύξηση των εγγραφών σε υπηρεσίες internet banking και κυρίως η ανάδειξη των ποιοτικών τους χαρακτηριστικών», επισημαίνει ο ίδιος, προσθέτοντας ότι η διείσδυση της ηλεκτρονικής τραπεζικής στην ελληνική αγορά θα μπορούσε μέσα στο έτος να αγγίξει ακόμη και το 20%.
Με άλλα λόγια, οι τράπεζες θέλουν να «πείσουν» τους καταναλωτές ότι το internet banking δεν ήρθε στη ζωή μας αναγκαστικά λόγω των capital controls, αλλά αποτελεί ένα ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο με πολλές δυνατότητες. Εκτιμούν δε, ότι οι εφαρμογές που προσφέρονται στην Ελλάδα είναι εφάμιλλες αν όχι και καλύτερες σε πολλές περιπτώσεις από αυτές μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών.
Από τον περασμένο Ιούνιο, όταν επιβλήθηκαν τα capital controls οι εγγραφές στις σχετικές υπηρεσίες των τραπεζών αυξήθηκαν κατακόρυφα, με τον μεγαλύτερο όγκο να κάνει την εμφάνισή του το τελευταίο τρίμηνο.
Πολύ μεγαλύτερος είναι ο ρυθμός αύξησης της διείσδυσης του mobile banking όμως τα ποσοστά είναι ακόμη απογοητευτικά καθώς μόνο ένας στους τέσσερις συνδρομητές internet banking χρησιμοποιεί σήμερα το κινητό του τηλέφωνο για τραπεζικές συναλλαγές. Συγκριτικά, στις ΗΠΑ, έρευνες δείχνουν ότι για πρώτη φορά στην ιστορία οι χρήστες των mobile υπηρεσιών ήταν το 2015 περισσότεροι από αυτούς που προτίμησαν τα τραπεζικά υποκαταστήματα για τις συναλλαγές τους.
Στην Ελλάδα, οι πολίτες μπορούν να πληρώνουν με κάρτες ακόμη και τις οφειλές τους προς την εφορία, ενώ όσο περνάει ο καιρός εξοικειώνονται περισσότερο τόσο με τις πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες, όσο και με τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες και τις εφαρμογές των κινητών τηλεφώνων. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι φετινές πληρωμές τελών κυκλοφορίας μέσω του διαδικτύου ήταν διπλάσιες από τις περσινές.
Έχουμε ακόμα πολύ... ψηφιακό δρόμο να καλύψουμε
Όμως η Ελλάδα βρίσκεται γενικά πίσω. Ακόμη και στη χρήση του διαδικτύου, αφού ο μέσος ευρωπαϊκός όρος διαμορφώνεται στο 85%, ενώ στη χώρα μας μετά βίας φτάνει το 65%-70%, σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς.
Οι ελληνικές τράπεζες δηλώνουν έτοιμες να σηκώσουν το βάρος της τεχνολογικής εξέλιξης, ωστόσο απέχουν πολύ ακόμη από τις εξελίξεις που σημειώνονται σε παγκόσμιο επίπεδο. Αν και επενδύουν στην τεχνολογία, η κρίση δεν τους επιτρέπει να υιοθετήσουν τις πιο φουτουριστικές εφαρμογές. Η Ελλάδα, εξάλλου, γενικότερα υστερεί σε θέματα ψηφιακής τεχνολογίας αφού είναι 26η ανάμεσα σε 28 ευρωπαϊκά κράτη σε χρήση ψηφιακών συναλλαγών και 81η στον κόσμο.
Η μετάλλαξη των εγχώριων πιστωτικών ομίλων μέσω των υπηρεσιών internet και mobile θα έχει και μία ακόμη προέκταση αφού εξυπηρετεί την προγραμματισμένη βάσει των σχεδίων αναδιάρθρωσης μείωση των καταστημάτων και του προσωπικού. Σύμφωνα με τα σχέδια αναδιάρθρωσης οι τράπεζες θα προχωρήσουν στο κλείσιμο έως και 225 καταστημάτων την επόμενη διετία, περιορίζοντας τα σημεία πρόσβασης για τους καταναλωτές.
Όμως η τάση δεν είναι μόνο ελληνική, αφού πιστωτικά ιδρύματα σε ολόκληρο τον κόσμο ζυγίζουν τα οφέλη της ηλεκτρονικής τραπεζικής, κρίνοντας ασύμφορη τη διατήρηση μεγάλου αριθμού υποκαταστημάτων. Επιλέγουν, αντιθέτως, πιο «έξυπνα» κανάλια για την εξυπηρέτηση πελατών και τη διενέργεια συναλλαγών.
Παγκοσμίως, το 2016 χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς ως έτος τεράστιων και σημαντικών αλλαγών στον χρηματοοικονομικό κλάδο με τις τράπεζες να προβλέπεται ότι θα επενδύσουν δισεκατομμύρια για να μην χάσουν επαφή με την τεχνολογική εξέλιξη.
Η τάση ξεκινάει όπως είναι φυσιολογικό από τις ΗΠΑ, ωστόσο αναμένεται –αν και καθυστερημένα όπως συνηθίζεται– να φτάσει και στη χώρα μας τα επόμενα χρόνια.
Ηλεκτρονικά... και τα υποκαταστήματα
Αναλυτές σημειώνουν ότι όσο οι mobile υπηρεσίες αναπτύσσονται, οι τράπεζες θα αναζητούν τρόπους να «παντρέψουν» τις τραπεζικές υπηρεσίες στα κινητά τηλέφωνα με αυτές στα υποκαταστήματα. Για παράδειγμα, τα υποκαταστήματα θα μπορούν να εξυπηρετούν κόσμο και παράλληλα να λειτουργούν υποστηρικτικά για τις συναλλαγές που διενεργούνται μέσω διαδικτύου.
Η μεγάλη αλλαγή όμως αναμένεται στα ίδια τα υποκαταστήματα, όπου θα αξιοποιηθούν οι mobile εφαρμογές. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, να δούμε τους ταμίες θα εξυπηρετούν πελάτες με tablets, νέα μηχανήματα για self-service και ATM στα οποία οι πελάτες θα μπορούν να συνομιλούν μέσω βίντεο με υπαλλήλους της τράπεζας.
