Της Μαίρης Βενέτη
Ο τραπεζικός κλάδος δεν πρέπει να διαχειριστεί μόνο την την πρόκληση των αρνητικών επιτοκίων που αποτελεί εν ολίγοις το σαράκι των εσόδων του, αλλά και το καινούργιο είδος των ανταγωνιστών που είναι πλέον μέρος της χρηματοπιστωτικής βιομηχανίας.
Οι κολοσσοί της τεχνολογίας καλύπτουν ολοένα και ένα μεγαλύτερο φάσμα χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, όπως πληρωμές - π.χ. ηλεκτρονικές πληρωμές και mobile wallets-υπηρεσίες διαχείρισης επενδύσεων, υπηρεσίες δανειοδότησης κυρίως μέσω εναλλακτικών μορφών χρηματοδότησης - π.χ. P2P lending- και υπηρεσίες αυτοματοποιημένου ελέγχου των χρηματοοικονομικών συναλλαγών και επικοινωνίας με τους πελάτες - π.χ. robo-advisors.
Εταιρείες όμως όπως η Apple ή η Facebook μπαίνουν στον χρηματοπιστωτικό τομέα χωρίς να αισθάνονται τον πόνο των αρνητικών επιτοκίων ή των αυστηρότερων κεφαλαιακών απαιτήσεων.
Αυτό όμως δεν φέρνει την κλασσική χρηματοπιστωτική βιομηχανία σε μειονεκτική θέση μέσα στο ίδιο της το γήπεδο;
Για παράδειγμα η Apple Pay έχει πλέον καθιερωθεί ως μια πολύ δημοφιλέστερη εφαρμογή μεταξύ των Δανών ιδιοκτητών καταστημάτων από μια τοπική λύση πληρωμών μέσω κινητού τηλεφώνου που προσφέρει η Nets, η οποία μέχρι τώρα κυριαρχούσε στις ψηφιακές πληρωμές εντός της Σκανδιναβίας.
Ως εκ τούτου έχει ξεκινήσει στην Ευρώπη η συζήτηση για την αναπροσαρμογή του επιχειρηματικού μοντέλου της χρηματοπιστωτικής βιομηχανίας, όχι μόνο έναντι να μπορέσει να αποδώσει μέσα σε ένα κόσμο αρνητικών επιτοκίων, αλλά και έναντι να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό μιας καινούργιας κάστας επιχειρήσεων που σαφέστατα δεν σηκώνουν το βάρος μιας τραπεζικής κληρονομιάς.
Καθώς ήδη αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν δημιουργήσει ένα ευνοϊκό πλαίσιο προσέλκυσης και ανάπτυξης καινοτόμων FinTech στην προσπάθειά τους να αξιοποιηθεί πλήρως το όραμα της ανοικτής τραπεζικής -μέσω της οδηγίας PSD2- που επιταχύνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό των τραπεζών και την ανάπτυξη ανοικτών διεπαφών επικοινωνίας (APIs) με τα τραπεζικά πληροφοριακά συστήματα, οι τεχνολογικοί γίγαντες ήδη έχουν αναπτύξει ένα σύστημα διανομής με διαφορετικές όμως απαιτήσεις συμμόρφωσης και σαφέστατα χαμηλότερες αρχικές δαπάνες.
Οι τράπεζες από την άλλη, αντιμετωπίζουν ένα εξαιρετικά διαφορετικό περιβάλλον τόσο σε επίπεδο εσόδων όσο και σε επίπεδο συμμόρφωσης που τις φέρνει συχνά αντιμέτωπες με πολύ ισχυρές διαρθρωτικές συνέπειες.
Ο κλάδος έχει ήδη στραφεί προς τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων και άλλους επιχειρηματικούς τομείς που δημιουργούν έσοδα από χρεώσεις, σε μια προσπάθεια να προσαρμοστούν.
Επιπλέον, προσπαθούν να δημιουργήσουν τη δική τους υποδομή για πληρωμές μέσω διαδικτύου, προκειμένου να καταστήσουν πιο δύσκολο για τις εταιρείες τεχνολογίας να αποκτήσουν ισχυρό μερίδιο.
Όμως η προσαρμογή αυτή δεν είναι εφικτή για όλες τις τράπεζες.
Αρκετές έχουν μείνει πίσω εξαιτίας των ροκανισμένων εσόδων λόγω των μικρότερων περιθωρίων επιτοκίων καθώς ανταγωνίζονται για εταιρικούς πελάτες, τις αυστηρότερες κανονιστικές απαιτήσεις και, σε ορισμένες περιπτώσεις, την ξεπερασμένη τεχνολογία.
Γι'αυτούς ακριβώς τους λόγους οι επενδυτικές επιλογές στο χώρο πρέπει να γίνονται με διεξοδική μελέτη όχι μόνο του ισολογισμού αλλά και του business plan της επόμενης πενταετίας, έναντι να μπορέσει κανείς να αφουγκραστεί κατά πόσον ο εκάστοτε τραπεζικός όμιλος είναι ικανός να κάνει την μετάβαση στη νέα χρηματοπιστωτική εποχή.
Δεν είναι τυχαίο ότι κάποια στελέχη Κεντρικών Τραπεζών ήδη έχουν αρχίσει να καλούν τους επενδυτές για την απαραίτητη σύνεση και επαγρύπνηση.
Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Δανίας για παράδειγμα, ο Lars Rohde, προέτρεψε σε πρόσφατη συνέντευξη του την τραπεζική βιομηχανία να μειώσει τις φιλοδοξίες της όσον αφορά στις αποδόσεις των επενδυτών.
Και την περασμένη εβδομάδα, η Κεντρική Τράπεζα επεσήμανε ότι ορισμένες τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της Danske Bank θα πρέπει να επικεντρωθούν στην κάλυψη των κεφαλαιακών αποθεμάτων τους.
Με μια τέτοια σύσταση όμως δεν θα έρθουν αντιμέτωπες - προς το παρόν τουλάχιστον- η Google, ή η Αpple, έτσι δεν είναι;
* Αποποίηση Ευθύνης: Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή, ή προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερομένων προϊόντων.
Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται, βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δεν δίνεται ότι είναι ακριβείς ή πλήρεις και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
