Σε δύσκολη θέση έχει βρεθεί η Κριστίν Λαγκάρντ τελευταία, ενώ εκκρεμούν σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον της Ευρωζώνης. Από τη μία, δέχεται ασφυκτικές πιέσεις από τις αγορές, οι οποίες «απαιτούν» να καλυφθεί η απόσταση που χωρίζει την ΕΚΤ από την Fed όσον αφορά την παροχή ρευστότητας στο σύστημα. Από την άλλη, προσπαθεί να βρει τις κατάλληλες ισορροπίες στο διοικητικό συμβούλιο της ευρωτράπεζας, αποστολή που αποτελεί πρόκληση, πόσω μάλλον μετά την απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου της Γερμανίας.
Την Πέμπτη 4 Ιουνίου συνεδριάζει το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και στην πλειονότητά τους οι αναλυτές εκτιμούν ότι θα ανακοινωθεί η αύξηση του QE Πανδημίας κατά 375 δισ. ευρώ, στα 1,125 τρισ. ευρώ, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Reuters. Όμως ούτε αυτή η κίνηση αναμένεται να ικανοποιήσει τις αγορές, όπως ακριβώς έχει συμβεί με όλες οι αποφάσεις που έχουν ληφθεί στην Ευρώπη για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων του κορονοϊού.
Όταν ο ισολογισμός της Fed έχει αυξηθεί κατά 2,3 τρισ. δολάρια ως «απάντηση» στην κρίση και της ΕΚΤ λιγότερο από 700 δις. ευρώ είναι εύλογο να περιμένουν οι αγορές… διορθωτικές κινήσεις από την Λαγκάρντ και μάλιστα άμεσα. Είναι οι κεντρικές τράπεζες των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη, οι οποίες έχουν περίπου ίδιο ΑΕΠ και αναμένουν ίδιας σφοδρότητας ύφεση.
Η Fed έχει μέχρι στιγμής κινηθεί πολύ πιο γρήγορα και αποφασιστικά. Αγοράζει ήδη κρατικά ομόλογα και ομόλογα καλυμμένα με στεγαστικά, διογκώνοντας τον ισολογισμό της κοντά στα 6,7 τρισ. δολάρια με επιθετική στρατηγική. Μάλιστα, μετά τις πρόσφατες απαισιόδοξες προβλέψεις του Τζερόμ Πάουελ, θεωρείται δεδομένο ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ θα προβεί και σε νέες κινήσεις, ενώ πολλοί υποστηρίζουν ότι ο ισολογισμός της μπορεί να φτάσει ακόμη και τα 9 τρισ. δολάρια κατά τη διάρκεια της κρίσης. Οι αριθμοί… ζαλίζουν ιδιαίτερα αν σκεφτεί κανείς ότι η Fed είχε ξεκινήσει το «ξεφούσκωμα» του ισολογισμού της από το 2018 και πριν προχωρήσει εκ νέου σε αγορές από τον περασμένο Οκτώβριο είχε περιοριστεί κοντά στα 4 τρισ. δολάρια.
Όσο για την ΕΚΤ, η αντίληψη που επικρατεί αυτή τη στιγμή στην επενδυτική κοινότητα είναι ότι η Λαγκάρντ θα αναγκαστεί να αυξήσει το μέγεθος, τη διάρκεια και την ορμή των αγορών ομολόγων και δεν αποκλείεται όταν τελειώσει η κρίση, ο ισολογισμός της να έχει φτάσει στα 7 τρισ. ευρώ. Άλλωστε,, η Γαλλίδα έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν υπάρχουν όρια σε αυτά που μπορεί να κάνει η ΕΚΤ αν κινδυνεύει το ευρώ και έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο ακόμη και να συμπεριληφθούν στο QE και ομόλογα «έκπτωτων αγγέλων», ήτοι επιχειρήσεων που υποβαθμίστηκαν λόγω των συνθηκών και έχασαν το Investment grade.
Η απόφαση να γίνονται δεκτά τέτοια ομόλογα ως ενέχυρα στις πράξεις αναχρηματοδότησης είναι το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Όλα αυτά, βέβαια, υπό την προϋπόθεση ότι θα βρεθεί λύση σε ό,τι αφορά τις ενστάσεις του συνταγματικού δικαστηρίου της Γερμανίας.
Πως θα διογκωθεί τόσο πολύ ο ισολογισμός της ΕΚΤ; Το μέγεθος του έκτακτου QE είναι απαραίτητο να αυξηθεί από τη στιγμή που με τον ρυθμό που αγοράζει σήμερα κρατικά ομόλογα η ΕΚΤ, το αρχικό διαθέσιμο ποσό των 750 δισ. ευρώ θα έχει εξαντληθεί το φθινόπωρο (Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο). Στην περίπτωση δε, που η Ευρώπη βρεθεί αντιμέτωπη με νέο κύμα της πανδημίας, τότε είναι σαφές ότι θα παραταθεί το έκτακτο QE και το 2021, τουλάχιστον για το πρώτο εξάμηνο, ανάλογα πάντα με τις συνθήκες που θα επικρατούν. Επομένως η εκτιμώμενη αύξηση στα 1,125 τρις. ευρώ πιθανότατα να μην είναι η τελευταία, με ορισμένους αναλυτές να βλέπουν προβλέπουν ότι συνολικά το QE Πανδημίας θα ξεπεράσει τα 1,5 τρισ. ευρώ.
Αν προσθέσουμε τις αγορές ύψους 20 δις. ευρώ του «κανονικού» QE και με δεδομένο ότι ο ισολογισμός της ΕΚΤ ξεπέρασε τον Απρίλιο για πρώτη φορά στην ιστορία το επίπεδο των 5 τρισ. ευρώ, τότε το τέλος της κρίσης θα βρει την ΕΚΤ με ισολογισμό που ενδέχεται να φτάνει ή και να ξεπερνά τα 7 τρισ. ευρώ.
Για την ιστορία να πούμε ότι ο ισολογισμός της ΕΚΤ βρισκόταν κάτω από τα 1,5 τρισ. ευρώ έως την κρίση του 2008-09 και διπλασιάστηκε στα 3 τρις. ευρώ το 2012 κατά την κρίση χρέους της Ευρωζώνης. Υποχώρησε κοντά στα 2 τρις. ευρώ προς τα τέλη του 2014 για να έρθει το QE το 2015 και να προκαλέσει «έκρηξη», με τον ισολογισμό της ΕΚΤ να αυξάνεται από τότε σταθερά.
