Του Απόστολου Σκουμπούρη
Πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία εξάγονται από τη μεγάλη έρευνα που πραγματοποίησε η MRB για λογαριασμό της Cosmote, αναφορικά με τη χρήση του Internet εντός της οικογένειας, τους κινδύνους, την εξοικείωση, τους φόβους, τις προκαταλήψεις αλλά και την ενημέρωση.
Σύμφωνα με την έρευνα που διεξήχθη με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου και είχε πανελλαδική κάλυψη, στοχεύοντας τους γονείς με παιδιά ηλικίας από 5 έως 18 ετών, οι Έλληνες γονείς πλέον δεν είναι τεχνοφοβικοί, έχοντας θετική άποψη για το internet σε ποσοστό 74%.
Η έρευνα παρουσιάστηκε χθες σε συνέντευξη Tύπου στην Αθήνα, στην οποία παρευρέθηκε και μίλησε ο Επικεφαλής της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της χώρας, κ. Γιώργος Παπαπροδρόμου ο οποίος διαδέχτηκε τον κ. Μανώλη Σφακιανάκη προ διετίας.
Η έρευνα έβαλε χώρα μεταξύ 14 και 21 Μαρτίου 2018, με συνολικό δείγμα 600 ολοκληρωμένες συνεντεύξεις και πολύ μικρό στατιστικό σφάλμα.
Στόχος ήταν να μετρηθεί όλη η κουλτούρα των νέων γονιών γύρω από τους κινδύνους του internet, τις μεθόδους επίβλεψης που εφαρμόζουν και τον βαθμό γνώσης των μεθόδων και εργαλείων, που διασφαλίζουν το ασφαλές σερφαρισμά στο διαδίκτυο και τα social media.
H συντριπτική πλειοψηφία των γονέων θεωρεί ότι το Internet έχει περισσότερα οφέλη παρά κινδύνους, ενώ όσο υψηλότερη είναι η μόρφωση του γονέα, τόσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός εμπιστοσύνης απέναντί στο διαδίκτυο.
Μάλιστα, στην πλειονότητά τους οι γονείς πιστεύουν ότι το Internet είναι πολύτιμο εργαλείο στην εκπαίδευση των παιδιών, ενώ είναι τόσο απαραίτητο σήμερα, όσο η γνώση γραφής, ανάγνωσης και αριθμητικής στις αρχές του 20ου αιώνα!
Επίσης, πιστεύουν ότι το Internet μειώνει την κοινωνική ανισότητα γιατί κάνει προσιτή την πληροφορία σε όλο τον πληθυσμό, ενώ η ορθή χρήση του Internet μειώνει πιθανούς κινδύνους που μπορεί να προέλθουν από αυτό.
Το 93% των παιδιών, χρησιμοποιεί το διαδίκτυο
Σύμφωνα με την έρευνα, ο βαθμός χρήσης του Internet από τα παιδιά διαμορφώνεται σε εξαιρετικά υψηλά ποσοστά (93%) σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Μάλιστα, στις ηλικίες 12 έως 18 ετών, η διείσδυση του Διαδικτύου είναι καθολική, ενώ ακόμη και στην ηλικιακή ομάδα 5 έως 11 ετών, η διείσδυση διαμορφώνεται σε 87%!
Σχεδόν καθολική είναι και η χρήση του Internet από τους γονείς (98%), γεγονός που αναδεικνύει τη σχέση που υπάρχει στη χρήση του Internet μεταξύ παιδιών και γονιών. Το 51% των παιδιών διαθέτουν το δικό τους smartphone, με το ποσοστό αυτό να διαμορφώνεται σε 80% στις ηλικίες 12 έως 14 ετών και 92% στις ηλικίες 15 έως 18 ετών.
Βάσει των απαντήσεων των γονέων, το 75% των ιδίων και το 36% των παιδιών διαθέτει σύνδεση κινητής τηλεφωνίας με δυνατότητες πρόσβασης στο Internet.
Σύμφωνα με την MRB, κατά μέσο όρο οι γονείς δηλώνουν ότι σερφάρουν στο ίντερνετ 2,5 ώρες ημερησίως και τα παιδιά τους σχεδόν 2 ώρες/μέρα, ενώ ο μέσος όρος των ωρών -ανά ημέρα- που αφιερώνουν τα παιδιά σερφάροντας στο Internet, αυξάνεται με την ηλικία.
Οι κύριοι κίνδυνοι και οι φόβοι
Παρά τα αναμφισβήτητα οφέλη, οι ερωτώμενοι αναγνωρίζουν και πιθανούς κινδύνους από τη χρήση του Internet για τα παιδιά τους, καθώς σε ποσοστό 55% διακατέχονται από υψηλά επίπεδα ανησυχίας. O βαθμός ανησυχίας των γονιών συνδέεται άμεσα με την ηλικία των παιδιών - όσο μικρότερα είναι τα παιδιά τόσο μεγαλύτεροι είναι οι φόβοι των γονιών.
Τα θέματα που απασχολούν κατά κύριο λόγο τους γονείς:
· Η υπερβολική ενασχόληση με το Internet σε βάρος άλλων δραστηριοτήτων.
· Η έκθεση σε ακατάλληλο / επιβλαβές υλικό/περιεχόμενο στο Internet.
· Η κλοπή προσωπικών δεδομένων ή πληροφοριών μέσω Internet.
· Η σεξουαλική παρενόχληση μέσω Internet
· Η επικοινωνία μέσω Internet με άγνωστους, με σκοπό την αποπλάνηση των παιδιών.
· Η παρενόχληση/ bullying μέσω Internet.
Οι... φυλές των γονιών
Βάσει της συνολικής στάσης των γονιών απέναντι στο Internet και τους ενδεχόμενους κινδύνους που ελλοχεύουν για τα παιδιά τους, σχηματοποιούνται τρεις βασικές «φυλές» (clusters) γονιών, οι «Ανήσυχοι» (50% του δείγματος), οι «Σκεπτικοί» (32% του δείγματος) και οι «Ήρεμοι» (18% του δείγματος).
Η κάθε φυλή έχει και διαφορετικούς προβληματισμούς. Οι «Ήρεμοι» φοβούνται κυρίως τον εθισμό (Addiction), ενώ όλοι οι υπόλοιποι πιθανοί κίνδυνοι δεν αγγίζουν ιδιαίτερα τη συγκεκριμένοι ομάδα.
Η φυλή των «Σκεπτικών» φοβάται περισσότερο «Την έκθεση σε ακατάλληλο / επιβλαβές / επικίνδυνο υλικό / περιεχόμενο», «Την κλοπή προσωπικών δεδομένων ή πληροφοριών», «Την επικοινωνία μέσω Internet με αγνώστους, με σκοπό την αποπλάνηση» και «Την σεξουαλική παρενόχληση».
Τέλος η φυλή των «Ανήσυχων» φοβάται περισσότερο «την παρενόχληση / bullying μέσω του Internet», «Την συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο με ανθρώπους που γνωρίστηκε μέσα στο Internet», «Την κλοπή χρημάτων, την οικονομική / απάτη μέσω Internet»
Το 15% των ερωτώμενων δήλωσε ότι το παιδί τους είχε κάποια δυσάρεστη εμπειρία από την χρήση του Internet και των Social Media. H εμπειρία αφορούσε σκηνές και εικόνες βίας σε παιχνίδια και οπτικοακουστικό υλικό γενικά και εικόνες / σκηνές σεξουαλικού περιεχομένου. Σχετικά σημαντικό είναι το ποσοστό των γονέων που δήλωσαν ότι παιδί τους δέχθηκε bullying μέσω Διαδικτύου.
Μέθοδοι επιτήρησης και άγνοια
Το 58% των γονιών δηλώνει ότι δεν χρησιμοποιεί κάποια μέθοδο ελέγχου του Internet ως προς την χρήση που κάνουν τα παιδιά τους. Ένας από τους βασικούς λόγους, είναι η άγνοια για τα εργαλεία που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν.
Το 64% των γονιών που δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν γονικό έλεγχο (27% του συνολικού δείγματος), απλά παρακολουθούν το ιστορικό κίνησης του παιδιού.
Γενικά, οι μέθοδοι γονικού ελέγχου που χρησιμοποιούν οι γονείς χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
· Η πρώτη και πιο διαδεδομένη, βασίζεται στον φυσικό έλεγχο του ίδιου του γονέα στη χρήση του Internet και των social media που κάνει το παιδί, μέσω της παρακολούθησης του ιστορικού των κινήσεων αλλά και τη φυσική παρουσία του γονιού όση ώρα είναι το παιδί στο διαδίκτυο.
· Η δεύτερη κατηγορία μεθόδων φορά στη χρήση διάφορων εφαρμογών που διασφαλίζουν την παρακολούθηση και την ορθή χρήση του διαδικτύου από τα παιδιά.
Το 50% των γονιών δήλωσε ότι χρειάζεται βοήθεια ώστε να μπορεί να επιβλέπει και να συμβουλεύει αποτελεσματικά τα παιδιά για την ασφαλή χρήση του Internet.
Γ. Παπαπροδρόμου: Συνεχής η ενημέρωση, πρωτοπόρα η ελληνική αστυνομία
Στην ομιλία του ο Επικεφαλής της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος Γιώργος Παπαπροδρόμου αναφέρθηκε σ'' όλα τα προγράμματα ενημέρωσης που κάνει η ελληνική αστυνομία ανά σχολείο και ανά νομό της χώρας, καθώς επίσης έδωσε και μερικά στοιχεία στα οποία η ελληνική αστυνομία είναι πρωτοπόρα στο... κυνήγι του ηλεκτρονικού εγκλήματος.
Ο κ. Παπαπροδρόμου τόνισε ότι το 2017 κλιμάκιο της Διεύθυνσης Δίωξης του Ηλεκτρονικού Εγκλήματος επισκέφτηκε 368 ελληνικά δημοτικά σχολεία, ενημερώνοντας μαθητές και καθηγητές για όλο το σύμπλεγμα του διαδικτύου, τους κινδύνους, τη σωστή χρήση, τις «γκρίζες» ζώνες κ.λπ.
Τόνισε ότι «ξεκινήσαμε από περιοχές όπως Μενίδι και Ζεφύρι, ενώ πήγαμε και σε πολλά ακριτικά νησιά αλλά και σε απομακρυσμένες και μη προνομιούχες περιοχές της χώρας». Τόνισε ότι η διαδικασία ενημέρωσης θα συνεχιστεί με ακόμη μεγαλύτερο ζήλο, ενώ αναφέρθηκε και σε ορισμένες – πρωτοπόρες – διαδικτυακές «πατέντες» της ελληνικής αστυνομίας που καθιστούν τη συγκεκριμένη Αρχή, εξαιρετικά αποτελεσματική.
