Αν έπρεπε να διαλέξουμε τον πρωταγωνιστή της καλοκαιρινής μεταγραφικής περιόδου στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, δεν θα είχαμε κανέναν ενδοιασμό: με διαφορά είναι η Σαουδική Αραβία και οι μεγάλες της ποδοσφαιρικές ομάδες. Όχι μόνο λόγω του πλήθους αξιόλογων ποδοσφαιριστών που αποφάσισαν να δεχθούν τις πολύ γενναιόδωρες προτάσεις αλλά και εξαιτίας των προτάσεων που απορρίφθηκαν αλλά έκαναν αίσθηση σε όλον τον κόσμο.
Στις αρχές του Ιουνίου είχαμε αναφερθεί στην κίνηση του κρατικού επενδυτικού ταμείου του βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας (Public Investment Fund, PIF) να αποκτήσει το 75% τεσσάρων από τις μεγαλύτερες ποδοσφαιρικές ομάδες της χώρας, καθώς και σε μία αντίστοιχη κίνηση του πετρελαϊκού γίγαντα της Saudi Aramco (Η επέλαση της Σαουδικής Αραβίας στον παγκόσμιο αθλητισμό | Liberal.gr). Εκείνες τις μέρες είχε κάνει αίσθηση η ανακοίνωση της υπογραφής τριετούς συμβολαίου συνεργασίας του Γάλλου διεθνούς επιθετικού Καρίμ Μπενζεμά με την πρωταθλήτρια Αλ – Ιτιχάντ.
Η κίνηση του Μπενζεμά, ο οποίος είναι 35 ετών, θύμισε λίγο την αντίστοιχη του πορτογάλου αστέρα Κριστιάνο Ρονάλντο, ο οποίος πήγε στην Αλ - Νασρ λίγο μετά το περσινό Παγκόσμιο Κύπελλο. Η αρκετά μεγάλη (μιλώντας ποδοσφαιρικά) ηλικία τους και οι εξαιρετικά υψηλές απολαβές τους έκαναν αυτές τις κινήσεις να φαίνονται σχετικά φυσιολογικές.
Κάτι αντίστοιχο θα είχε γίνει αν είχε γίνει δεκτή μία ακόμα πιο πλούσια πρόταση, αυτή της Αλ - Χιλάλ προς τον Αργεντινό Λιονέλ Μέσι. Τελικά ο πρωταθλητής κόσμου προτίμησε το Μαϊάμι και τις ΗΠΑ αλλά κανείς δεν θα είχε ξαφνιαστεί αν είχε διαλέξει τα πετροδολάρια αντί για την κοσμοπολίτικη Φλόριντα.
Από εκεί και μετά όμως, τα πράγματα εξελίχθηκαν με τρόπο που ίσως δεν περιμέναμε. Τον δρόμο προς την Σαουδική Αραβία ακολούθησαν πολλοί ακόμα ποδοσφαιριστές. Κάποιοι από αυτούς μπορούν να χαρακτηρισθούν βετεράνοι, κάποιοι άλλοι όμως είναι νεότατοι και έχουν όλη την καριέρα τους μπροστά τους.
Αυτή είναι μία σημαντική διαφορά σε σχέση με το παρελθόν, καθώς την διαδρομή αυτή διάλεγαν κυρίως ποδοσφαιριστές κοντά στην δύση της καριέρας τους ή άλλοι που δεν ήταν τόσο επιτυχημένοι στις χώρες τους. Με την βοήθεια του bbc.com θα αναφερθούμε σε ορισμένες από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Η Αλ - Άχλι απέκτησε τον Εντουάρ Μεντί, ηλικίας 31 ετών, τερματοφύλακα της αγγλικής Τσέλσι και της εθνικής ομάδας της Σενεγάλης, τον επίσης 31 ετών Βραζιλιάνο επιθετικό της αγγλικής Λίβερπουλ Ρομπέρτο Φιρμίνο και τον Αλγερινό επιθετικό της Μάντσεστερ Σίτυ Ριγιάντ Μαχρέζ. 32 ετών και μέχρι πολύ πρόσφατα βασικό στέλεχος της πρωταθλήτριας Αγγλίας και Ευρώπης.
Από την Λίβερπουλ προέρχονται τα δύο βασικά αποκτήματα της Αλ - Εττιφάκ, ο προπονητής Στίβεν Τζέραρντ, «σημαία» της αγγλικής ομάδας για πολλά χρόνια και ο μέσος Τζόρνταν Χέντερσον, 33 ετών και αρχηγός της Λίβερπουλ μέχρι πριν μερικές ημέρες. Εκτός από τον Μπενζεμά, στην Αλ - Ιτιχάντ πήγε και ο Γάλλος μέσος Νγκολό Καντέ, 32 ετών και βασικό στέλεχος της Αγγλικής Τσέλσι, ενώ προπονητής ανέλαβε ο Πορτογάλος Νούνο Εσπίριτο Σάντο, με καριέρα στην Αγγλική Premier League.
Τις πιο εντυπωσιακές μεταγραφές όμως τις έκανε η Αλ - Χιλάλ την οποία σνόμπαρε ο Λιονέλ Μέσι και η οποία απέκτησε τουλάχιστον τρεις πολύ καλούς και νέους ποδοσφαιριστές. Ο Πορτογάλος μέσος Ρούμπεν Νέβες είναι 26 ετών, ήταν αρχηγός της αγγλικής Wolves και περιζήτητος στην Αγγλική Premier League. Ο Σέρβος μέσος Σεργκέι Μιλίνκοβιτς Σάβιτς, 28 ετών, ήταν για χρόνια στην ιταλική Λάτσιο ενώ ο Σενεγαλέζος αμυντικός Καλιντού Κουλιμπαλύ είναι 32 ετών και μόλις πριν έναν χρόνο είχε μεταγραφεί από την ιταλική Νάπολι στην αγγλική Τσέλσι.
Οι ποδοσφαιριστές που άφησαν τα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα και πήγαν στην Σαουδική Αραβία είναι πολύ περισσότεροι από αυτούς που αναφέραμε παραπάνω αλλά προφανώς δεν είναι εύκολο να παραθέσουμε τον πλήρη κατάλογο. Ούτως ή άλλως, όλα τα ονόματα έχουν περάσει σε δεύτερη μοίρα μετά την πρόταση που έκανε η Αλ – Χιλάλ στον Γάλλο σούπερ σταρ Kylian Mbappe.
Σύμφωνα με τα όσα έχουν γραφτεί στον διεθνή Τύπο, η Αλ – Χιλάλ προσφέρει περίπου 300 εκατομμύρια Ευρώ στην τωρινή ομάδα του Mbappe, την Παρί Σεν Ζερμέν, για να αγοράσει τον 24χρονο Γάλλο ποδοσφαιριστή που για πολλούς είναι αυτή την στιγμή ο κορυφαίος παγκοσμίως. Πέρα από αυτό όμως, τουλάχιστον σύμφωνα με τα ρεπορτάζ του διεθνούς Τύπου, οι συνολικές απολαβές του Mbappe για διάστημα ενός έτους (συμπεριλαμβανομένων και των εσόδων του από χορηγίες και τηλεοπτικά δικαιώματα) θα πλησιάζουν τα 700 εκατομμύρια Ευρώ.
Με βάση το τι διαβάζουμε στον διεθνή Τύπο, οι πιθανότητες να φορέσει ο Γάλλος ποδοσφαιριστής την φανέλα της Αλ – Χιλάλ είναι μάλλον μικρές. Αυτή όμως η προσφορά μας δείχνει ότι οι ομάδες της Σαουδικής Αραβίας είναι αποφασισμένες να προσελκύσουν όσο το δυνατόν περισσότερους αστέρες του διεθνούς ποδοσφαίρου ξοδεύοντας πολλά χρήματα και αδιαφορώντας για το κόστος. Μας δείχνει επίσης πως, κατά πάσα πιθανότητα, αυτή η προσπάθεια στερείται οικονομικού νοήματος. Εδώ εννοούμε πως, πολύ απλά, προσφορές σαν αυτή για τον Mbappe δεν μπορεί παρά να αποδειχθούν ζημιογόνες για αυτές τις ομάδες.
Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά αναλυτές του Reuters, αν πιστέψουμε τις πληροφορίες που κυκλοφορούν φαίνεται πως το κόστος μίας πιθανής μεταγραφής του Γάλλου ποδοσφαιριστή θα είναι περίπου ένα δισεκατομμύριο Ευρώ για έναν χρόνο. Με την βοήθεια στοιχείων που έχει επεξεργαστεί η διεθνής συμβουλευτική εταιρεία Deloitte, οι αναλυτές επισημαίνουν πως αυτό το ποσό ξεπερνά τα ετήσια έσοδα από διεθνή τηλεοπτικά δικαιώματα για όλες τις ομάδες του ισπανικού πρωταθλήματος La Liga (900 εκατομμύρια ευρώ για την περίοδο 2020 – 2021).
Μία άλλη ενδιαφέρουσα επισήμανση είναι πως το PIF πλήρωσε περίπου 350 εκατομμύρια Ευρώ το 2021 για να αγοράσει την αγγλική ομάδα Νιουκάσλ, η οποία συμμετέχει στην Premier League και έχει σημαντικά έσοδα. Με λίγα λόγια, οι αναλυτές του διεθνούς πρακτορείου θέλουν να δείξουν πως η πρόταση προς τον Γάλλο ποδοσφαιριστή δεν αντέχει σε καμία οικονομική ανάλυση και δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο από μία κίνηση γοήτρου, μία προσπάθεια να φέρει το ποδόσφαιρο της Σαουδικής Αραβίας στο απόλυτο προσκήνιο.
Βέβαια, ο αντίλογος σε αυτό είναι πως οι κινήσεις των Σαουδαράβων δεν είναι ανάγκη να έχουν και κάποιο οικονομικό νόημα, αφού τα έσοδα από τις πωλήσεις πετρελαίου είναι τόσα πολλά που ο διάδοχος του θρόνου πρίγκηπας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν και η υπόλοιπη ηγεσία της χώρας κυριολεκτικά δεν ξέρουν πως να τα ξοδέψουν.
Πιθανότατα λοιπόν, θα συνεχιστούν οι μετακινήσεις ποδοσφαιριστών και προπονητών προς την Σαουδική Αραβία και ίσως κάποια στιγμή να δούμε μία προσφορά τόσο μεγάλη όσο αυτή για τον Mbappe να γίνεται αποδεκτή. Η πείρα όμως διδάσκει πως οι κινήσεις που γίνονται χωρίς σοβαρό οικονομικό σχεδιασμό αργά ή γρήγορα οδηγούνται σε καταστροφή. Στην περίπτωση που εξετάζουμε, η καταστροφή θα έρθει αν (ή καλύτερα όταν) η τιμή του πετρελαίου πέσει σημαντικά και ξαφνικά τα έσοδα της χώρας αρχίζουν να μειώνονται.
Εφόσον οι περισσότερες ομάδες του Σαουδαραβικού πρωταθλήματος στην πραγματικότητα «μπαίνουν μέσα» με τα έξοδα που έχουν επωμισθεί, σε μία τέτοια περίπτωση η μόνη λύση θα είναι η άμεση περικοπή εξόδων, κάτι που σημαίνει βέβαια πως δεν θα υπάρχουν αρκετά χρήματα για όλους τους αστέρες που θα βρίσκονται τότε εκεί. Αν έχουμε δίκιο, δεν θα είναι η πρώτη φορά που μία χώρα προσπαθεί ανεπιτυχώς να δημιουργήσει ένα ανταγωνιστικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου στην ουσία από το πουθενά.
Το παράδειγμα της Κίνας πριν μερικά χρόνια είναι ακόμα νωπό, ενώ δεν έχει ξεχαστεί ακόμα η κατάρρευση του αμερικανικού πειράματος της δεκαετίας του 1970 όταν έφθασαν στις ΗΠΑ ο Πελέ, ο Κρόιφ, ο Μπεκενμπάουερ και πολλοί άλλοι λαμπροί αστέρες του ποδοσφαίρου. «Το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον» έλεγαν κάποτε οι αρχαίοι Έλληνες.
