Κάμψη σημείωσε ο δείκτης οικονομικού κλίματος τον περασμένο Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με το δελτίο οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ για τον μήνα που μόλις πέρασε, ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος υποχώρησε οριακά στις 89,5 μονάδες, έναντι 90,7 μονάδες τον Αύγουστο και 90,8 μονάδες τον Ιούνιο. Παράλληλα η καταναλωτική εμπιστοσύνη υποχώρησε περαιτέρω, ενώ πάνω από 8 στους 10 (84%) πιστεύουν ότι η ανεργία στο επόμενο διάστημα θα αυξηθεί.
Η βιομηχανία και οι κατασκευές είναι οι τομείς που οδήγησαν σε επιδείνωση των προσδοκιών, ενώ στο λιανικό εμπόριο και τις υπηρεσίες υπήρξε ανάκαμψη των προσδοκιών. Το τελικό αποτέλεσμα είναι αρνητικό και όλα δείχνουν ότι η ανησυχία έχει επιστρέψει καθώς ενσκήπτει μια νέα υγειονομική κρίση και λαμβάνονται νέα πρόσθετα μέτρα προστασίας της δημοσίας υγείας η διάρκεια και η ένταση των οποίων παραμένουν εν πολλοίς άγνωστες.
«Τις προσδοκίες επηρεάζουν οι ισχυρές ενδείξεις μιας δεύτερης φάσης της υγειονομικής κρίσης παγκοσμίως, ενώ δεν υπάρχει ακόμη ορατότητα για το χρόνο λήξης της κρίσης», αναφέρει το ΙΟΒΕ, σημειώνοντας ότι «οι σχετικές εξελίξεις το προσεχές χρονικό διάστημα, αλλά και όποιες παρεμβάσεις πολιτικής υπάρξουν, όχι μόνο για την προστασία της δημόσιας υγείας, αλλά και για την υποστήριξη της οικονομίας μεσοπρόθεσμα, θα επηρεάσουν καθοριστικά το οικονομικό περιβάλλον τους επόμενους μήνες».
Ειδικότερα στην Βιομηχανία, ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών (ΔΕΠ) υποχώρησε ήπια τον Σεπτέμβριο, στις 86,5 (από 88,2 τον Ιούλιο) μονάδες, επίπεδο πολύ χαμηλότερο από το αντίστοιχο περυσινό (106,8 μον.). Από τις βασικές μεταβλητές του δείκτη, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες ενισχύθηκε οριακά, το ισοζύγιο προβλέψεων για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες υποχώρησε αισθητά, ενώ το ύψος των αποθεμάτων αποκλιμακώθηκε.
Ενδεικτικό είναι ότι οι θετικές προβλέψεις για τις πωλήσεις τους προσεχείς μήνες επίσης εξασθένησαν και το ισοζύγιο διαμορφώθηκε στις +5 μον. από +19, με το 29% (από 35%) των επιχειρήσεων να αναμένει άνοδο πωλήσεων το προσεχές χρονικό διάστημα και το 24% (από 16%) μείωσή τους. Πάντως ο έντονα αρνητικός δείκτης εκτιμήσεων για τις τρέχουσες πωλήσεις ενισχύθηκε σημαντικά, στις -20 (από -35) μονάδες, με το 41% (από 48%) των ερωτηθέντων να εκτιμά μείωσή τους.
Στις Κατασκευές ο ΔΕΠ υποχώρησε έντονα τον Σεπτέμβριο, στις 53,7 μονάδες (από 83,3 μον. τον Ιούλιο), επίπεδο ωστόσο υψηλότερο από το αντίστοιχο περυσινό (50,8 μονάδες). Η υποχώρηση των προσδοκιών είναι εντονότερη στις Ιδιωτικές Κατασκευές. Ειδικότερα, αν και ο αρνητικός δείκτης των -47 μονάδων στις προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων ενισχύθηκε ήπια (-53 μονάδες), το 53% των επιχειρήσεων να διατυπώνει απαισιοδοξία για το επίπεδο των εργασιών το επόμενο τρίμηνο. Στις προβλέψεις για την απασχόληση, ο ήπια αρνητικός δείκτης σημείωσε κάθετη υποχώρηση, στις -54 μονάδες (από -8), με το 56% (από 27%) των ερωτηθέντων να προβλέπει μείωση θέσεων εργασίας στον τομέα και ένα 2% (από 19%) να εκτιμά άνοδο.
Ο ΔΕΠ στο Λιανικό Εμπόριο σημείωσε μικρή αύξηση στις 76,8, από 70,7 μονάδες τον περασμένο Ιούλιο. Οι έντονα αρνητικές εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις υποχώρησαν αισθητά, σε αντίθεση με τις προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή τους. Αναλυτικά, οι εκτιμήσεις των επιχειρήσεων για τις τρέχουσες πωλήσεις τους παραμένουν αρνητικές, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται ωστόσο στις -14 (από -34) μονάδες, καθώς μόλις το 36% των επιχειρήσεων δηλώνει αυξημένες πωλήσεις, έναντι του 50% (από 64%) που αναφέρει το αντίθετο. Αντίθετα, ήπια πτωτικά κινούνται οι προβλέψεις για την εξέλιξη των πωλήσεων στο επόμενο τρίμηνο και διαμορφώνονται στις -16 μονάδες (από -10 το σχετικό ισοζύγιο).
Στον τομέα των Υπηρεσιών ο ΔΕΠ διαμορφώθηκε στις 75,9 μονάδες, από 62,3 τον Ιούλιο. Σημειώθηκε έτσι ουσιαστική βελτίωση. Από τις επιμέρους μεταβλητές του δείκτη, οι αρνητικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση και ζήτηση υποχωρούν σημαντικά, όπως και οι αρνητικές προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή τους. Ειδικότερα, ο δείκτης των εκτιμήσεων για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων διαμορφώνεται στις -25 μονάδες (έναντι -39), ενώ αντίστοιχα αμβλύνονται και οι αρνητικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα ζήτηση (-16 από -37 μονάδες ο δείκτης). Παράλληλα, ο αρνητικός δείκτης για τις προβλέψεις για τη ζήτηση του επόμενου τριμήνου αλλάζει πρόσημο (+6 από -6 μον. το σχετικό ισοζύγιο), όπως και οι προβλέψεις για την απασχόληση (+5 μον. από -6 ο σχετικός δείκτης). Στις τιμές, το σχετικό ισοζύγιο ενισχύεται και διαμορφώνεται στις -11 (από -16) μονάδες
Μεγάλη αύξηση των προσδοκιών σημειώνεται στον κλάδο της πληροφορικής & λογισμικού (101,2 μονάδες έναντι 86,6 μονάδες τον Ιούλιο) και στις διάφορες επιχειρηματικές δραστηριότητες όπου ο ΔΕΠ διευρύνθηκε στις 76 μονάδες, από 54,1 μονάδες. Αύξηση σημείωσε ακόμη και ο ΔΕΠ στον τομέα της εστίασης & φιλοξενίας όπου ανήλθε από τις 53,5 μονάδες που ήταν τον περασμένο Ιούλιο, στις 59,3 μονάδες τον περασμένο μήνα. Κάμψη στον τομέα υπηρεσιών παρουσίασε ο ΔΕΠ των Ενδιάμεσων Χρηματοπιστωτικών Οργανισμών (χωρίς Τράπεζες) όπου η τιμή του υποχώρησε από τις 107,2 μονάδες στις 96,6. Τέλος, αισθητή ενίσχυση εμφανίζουν οι επιχειρηματικές προσδοκίες στον κλάδο των Χερσαίων Μεταφορών, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις 57,3 (από 40,6) μονάδες.
Μοχλός ανάπτυξης είναι η κατανάλωση και η οποία δυστυχώς φέτος φαίνεται να σταμάτησε να συνεισφέρει θετικά. Μάλιστα τον περασμένο μήνα η καταναλωτική εμπιστοσύνη υποχώρησε περαιτέρω φτάνοντας τις –41,0 (από –34,7 το Ιούλιο) μονάδες. Το επίπεδο αυτό, είναι πολύ χαμηλότερο από εκείνο πριν ένα χρόνο που βρίσκονταν σε αρνητικό επίπεδο αλλά πολύ υψηλότερα και συγκεκριμένα στις -6,8 μονάδες. Πάντως η καταναλωτική εμπιστοσύνη στη χώρα μας, έχει δει ακόμη χαμηλότερες τιμές, την περίοδο της ύφεσης της περασμένης δεκαετίας.
Ενδεικτικό πάντως του κλίματος που επικρατεί είναι ότι στην έρευνα του ΙΟΒΕ, το 84% των ερωτηθέντων εκτιμά ότι η ανεργία θα αυξηθεί είτε ελαφρά (24%), είτε αισθητά (59%). Αντίθετα μόλις το 5% σημειώνει ότι θα μειωθεί οριακά και το 7% θεωρεί ότι θα παραμείνει σταθερή.
«Η σημαντική επιδείνωση των επιδημιολογικών δεδομένων στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο, ιδίως στην Αττική, σε συνδυασμό με την αύξηση των περιοριστικών μέτρων στη λειτουργία επιχειρήσεων και ευρύτερα, το διαφαινόμενο παγκοσμίως δεύτερο κύμα της πανδημίας του νέου κορωνοϊού, θεωρείται πως αποτελούν τα βασικά αίτια αυτής της εξέλιξης στις προσδοκίες των νοικοκυριών», αναφέρει η έκθεσή του ΙΟΒΕ. «Τα αποτελέσματα του Σεπτεμβρίου», προσθέτει, «αποτυπώνουν σε ένα βαθμό και την έντονη υποχώρηση στον τουριστικό τομέα καθ’ όλο το τρίτο τρίμηνο, με σημαντικό αντίκτυπο στο εισόδημα τμήματος των νοικοκυριών και για τη φθινοπωρινή – χειμερινή περίοδο».
