Του Απόστολου Σκουμπούρη
Σε πραγματική μάστιγα – ειδικά μέσα στην 8ετία της κρίσης – έχει εξελιχθεί για την οικονομία και την κοινωνία το παράνομο εμπόριο, το λαθρεμπόριο και όλη η πέριξ «αλυσίδα» παραοικονομίας που ανθίζει γύρω από αυτή τη βιομηχανία!
Αυτό επισήμαναν σχεδόν όλοι οι ομιλητές στην πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα που διοργάνωσε το Ελληνο- αμερικανικό Επιμελητήριο την περασμένη Πέμπτη με θέμα: «Η πάταξη του λαθρεμπορίου και του παραεμπορίου: Μοχλός ανάπτυξης στην ελληνική και ευρωπαϊκή οικονομία», σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας.
Είναι τέτοιο το μέγεθος του (συνολικού)... εγκλήματος που περιλαμβάνεται σ'' όλη τη διαδρομή του λαθρεμπορίου, που μόνο από διαφυγόντα έσοδα από ποτά και τσιγάρα, προξενείται μια «τρύπα» στον κρατικό κορβανά ύψους σχεδόν 1 δισ. ευρώ από απώλειες ΕΦΚ, ΦΠΑ, και άλλων φόρων. Ένα ποσό δηλαδή που ισούται με το 0,8% του ΑΕΠ!
Είναι χαρακτηριστική ή παραδοχή που έκανε ο κ. Γιώργος Πιτσιλής, Διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων που τόνισε ότι... «δεν γνωρίζουμε τα πραγματικά μεγέθη του λαθρεμπορίου και του παραεμπορίου» στη χώρα μας!
Σημείωσε επίσης ότι «η μεγάλη αύξηση φόρων και η γραφειοκρατία σε συνδυασμό με τους χαμηλούς συντελεστές σε γειτονικές χώρες έχουν συντείνει στην αύξηση του λαθρεμπορίου στη χώρα μας».
Ο κ. Πιτσιλής τόνισε ότι τα χρήματα που δεν εισπράττονται από τις φορολογικές αρχές λόγω του φαινομένου χάνονται από το σύνολο της κοινωνίας και για την αντιμετώπισή του πρέπει να εστιάσουμε τόσο στην καταστολή όσο και στην πρόληψη.
Μεταξύ άλλων τόνισε ότι «χρειάζεται ουσιαστική αύξηση του τελωνειακού δυναμικού, καθώς σήμερα το προσωπικό στα τελωνεία είναι το μισό απ'' ότι πριν έξι χρόνια»!
Aναφερόμενος στις πρωτοβουλίες που έχουν ήδη αναληφθεί σημείωσε την ολοκλήρωση των διαδικασιών στέγασης του συντονιστικού κέντρου για το λαθρεμπόριο που στοχεύει στις κοινές επιχειρήσεις ελεγκτικών και διωκτικών αρχών, στην ανάπτυξη τελωνειακού συνδέσμου με τη Europol, στον σχεδιασμό για την προμήθεια μηχανημάτων x-ray, με πρώτο στόχο 15 σε όλη τη χώρα με επιπλέον προμήθεια αυτοκινούμενων x-rays για μεγαλύτερα φορτία και εμπορευματικούς συρμούς, τα οποία έχουν ήδη παραγγελθεί.
Ο κ. Πιτσιλής μίλησε επίσης για το έργο που έχει γίνει ως προς τις θαλάσσιες και χερσαίες ομάδες ελέγχου (με ενδεικτική τη δράση τους στα σύνορα με τη Βουλγαρία), καθώς και για την προσπάθεια που γίνεται για τη θέσπιση τμημάτων δίωξης στα κεντρικά τελωνεία, με στελέχη που – όπως είπε χαρακτηριστικά - σε λίγο διάστημα θα μπορούν να φοιτούν στην ορολογική και τελωνειακή ακαδημία.
Ο κ. Γιάννης Μαστροκώστας, Manager Illicit Trade Strategies & Prevention EU, Philip Morris International, σχολίασε ότι με περισσότερα από 400 εκατ. ευρώ χαμένα έσοδα στα ποτά και πάνω από 90% της λιανικής τιμής φόρο στα τσιγάρα δεν είναι περίεργο που ένα στα πέντε πακέτα τσιγάρα στη χώρα μας είναι παράνομα, όπως έδειξε η έκθεση της KPMG που δημοσιεύθηκε προ ημερών.
Πληγή τα παράνομα ποτά και τσιγάρα
«Η Ελλάδα κατέλαβε και το 2016 τη δεύτερη θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ με την υψηλότερη κατανάλωση παράνομων τσιγάρων, παρά την πτώση κατά μία ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με το 2015 (18,8% - 2016, έναντι 19,8 - 2015) σύμφωνα με την έρευνα της KPMG που παρουσιάστηκε τις τελευταίες ήμερες» τόνισε ο κ. Ιάκωβος Καργαρώτος, Αντιπρόεδρος της Παπαστράτος.
Μιας εταιρείας με 86 χρόνια παρουσίας στην ελληνική αγορά, η οποία έχει επενδύσει 700 εκατ. ευρώ κι επενδύει επιπλέον 300 εκατ. ευρώ για νέα γραμμή παραγωγής.
Όπως ανέφερε ο όγκος των παράνομων τσιγάρων μειώθηκε κατά 12% σε σχέση με το 2015, λόγω των συνεχών ελέγχων που διενήργησαν οι διωκτικές Αρχές, αλλά παραμένει ακόμα πολύ υψηλός, στα 3,62 δισ. τσιγάρα. Στη μείωση αυτή συνετέλεσε όπως είπε η (προηγούμενη) σταθερότητα στο φορολογικό πλαίσιο κάτι που με τις τελευταίες αυξήσεις έχει ανατραπεί.
«Εάν αυτά τα παράνομα τσιγάρα είχαν καταναλωθεί στη νόμιμη αγορά, θα είχαν προσθέσει έσοδα στο ελληνικό κράτος περισσότερα από 600 εκατ. ευρώ», πρόσθεσε ο αντιπρόεδρος της Παπαστράτος.
Εμπλοκή... 45 υπηρεσιών για έναν έλεγχο
Από την πλευρά της, η κα Αναστασία Αγγελή, Διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων Diageo Hellas αναφερόμενη στη λαθραία διακίνηση ποτών τόνισε ότι «υγιείς και νόμιμες επιχειρήσεις οδηγούνται σε μαρασμό και κλείσιμο εφόσον το πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται. Στα αλκοολούχα ποτά μία στις πέντε φιάλες διαφεύγει της φορολογίας, που σημαίνει 10 εκατ. φιάλες το χρόνο.
Στα τοπικά αποστάγματα 5-7 εκατ. λίτρα είναι οι δηλωμένες ποσότητες. Επιπλέον 24 εκατ. λίτρα παράγονται παράνομα που σημαίνει ότι το κράτος χάνει πάνω από 400 εκατ. ευρώ φόρους ανέφερε χαρακτηριστικά
«Και δεν είναι μόνο ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης που έχει επιδεινώσει το πρόβλημα αλλά και η γραφειοκρατία, με ενδεικτικό ότι το 2016 αναδείχθηκαν 75 υποθέσεις λαθρεμπορίας στις οποίες ενεπλάκησαν 45 υπηρεσίες» τόνισε η κα Αγγελή!
Το 2009 με το ξέσπασμα της κρίσης η πολιτική αύξησης των φόρων αύξησε την τιμή των αλκοολούχων ποτών κατά 125% μέσα σε 12 μήνες συμπαρασύροντας τα τοπικά προϊόντα τσίπουρο και ούζο. Η αύξηση της φορολογίας και η αύξηση της τιμής συνέβαλλε στην αύξηση του παραεμπορίου τόνισε η κα Αγγελή.
Η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο φόρο στην γεωγραφική περιοχή μας (πλην της Τουρκίας που έχει υψηλούς φόρους για θρησκευτικούς λόγους), με ενδεικτική την περίπτωση της Βουλγαρίας που έχει 5 φορές χαμηλότερη φορολογία.
Δίκτυα κι έγκλημα
Η κα Cathy Haenlain, Research Fellow - Serious & Organized Crime, RUSI - Royal United Services Institute for Defence and Security Studies, ερευνήτρια στο παλαιότερο ανεξάρτητο think tank σε θέματα ασφάλειας τόνισε ότι πίσω από το παράνομο εμπόριο ειδικά για τα τσιγάρα βρίσκονται ομάδες οργανωμένου εγκλήματος.
«Αναπτύσσονται όπου υπάρχει διαφθορά, κενά νομοθεσίας, ανεκτικότητα κοινωνίας. Στην Ελλάδα υπάρχουν αυτά. Πρέπει να αλλάξει η αντίληψη του κόσμου για το παράνομο εμπόριο. Χρειάζονται καμπάνιες ευαισθητοποίησης. Επίσης πρέπει να υπάρξουν μέτρα για τον περιορισμό εγχώριας παραγωγής» τόνισε.
