Του Απόστολου Σκουμπούρη
Όταν κάνεις... κήρυγμα για έλκυση επενδύσεων χωρίς να τις πιστεύεις, χωρίς να τις θεωρείς απαραίτητες και όταν – ουσιαστικά στο παρασκήνιο – τις πολεμάς (Ελληνικό, Eldorado Gold, Κασιόπη Κέρκυρας, Αφάντου Ρόδος και πρωτύτερα Βοτανικός και άλλα), τότε η αγορά δε σε πιστεύει, δεν σε θεωρεί αξιόπιστο, άρα δεν παίρνει (νέα) ρίσκα!
Πέμπτη πτωτική στις έξι έως τώρα συνεδριάσεις του Σεπτέμβρη για το ελληνικό χρηματιστήριο την Παρασκευή, οδήγησαν το Γενικό Δείκτη του Χ.Α. σε νέα χαμηλά σχεδόν τριών μηνών και στα επίπεδα που είχε στις 14 Ιουνίου! Παράλληλα, σε νέα χαμηλά σχεδόν 4,5 μηνών έκλεισε και ο τραπεζικός δείκτης, καθώς στα επίπεδα των 955 μονάδων είχε να κλείσει από τα τέλη Απριλίου!
Τις τελευταίες ημέρες ο προβληματισμός των αναλυτών και των υπολοίπων «μελετητών» της αγοράς έχει επανέλθει. Σύμπτωση που επαναλαμβάνεται, παύει να είναι σύμπτωση. Και η ελληνική αγορά, αρχής γενομένης από το δεύτερο μισό του Ιουλίου και εντεύθεν, δείχνει κατακόρυφη μείωση του ενδιαφέροντος, συρρίκνωση της αξίας συναλλαγών, επιστροφή στη μιζέρια.
Φαίνεται πως ο πολιτικός παράγοντας εσχάτως έχει επιστρέψει ως (αρνητικός) καταλύτης στην ελληνική αγορά, καθώς μετά τα «πανηγύρια» για το κλείσιμο της 2ης αξιολόγησης, το ξεμπλοκάρισμα της δόσης και την έξοδο στις αγορές, προεξοφλείται ότι επόμενο διάστημα θα είναι ιδιαιτέρως δύσκολο.
Η 3η αξιολόγηση θα είναι η… μητέρα των μαχών, καθώς θα «αγγίξει» το… φετίχ όλης της μεταπολίτευσης για την ελληνική κοινωνία, που δεν είναι άλλο από το δημόσιο!
Ο προβληματισμός είναι έντονος στο παρασκήνιο, ένας προβληματισμός που λειτουργεί συνδυαστικά με τα υπόλοιπα «αγκάθια» όπως τα σενάρια για την πραγματική κεφαλαιακή κατάσταση των τραπεζών, ή τη… ρήξη με το ΔΝΤ.
Ως γνωστόν, οι επενδυτές για να πάρουν νέα ρίσκα θέλουν… ήσυχο, στρωτό και σταθερό περιβάλλον και τα έως τώρα συμφραζόμενα δεν υπόσχονται κάτι τέτοιο για το επόμενο δίμηνο – τρίμηνο.
Αυτός είναι και ο λόγος που καινούρια κεφάλαια δεν εισρέουν στην ελληνική αγορά με αποτέλεσμα να ανακυκλώνονται τα ίδια, οδηγώντας δείκτες και μετοχές σε μια… λιμνάζουσα και χωρίς momentum – flat – πορεία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η μέση αξία συναλλαγών ήταν κατακόρυφα πεσμένη το μήνα Αύγουστο καθώς κατήλθε στα 40,9 εκατ. ευρώ, έναντι 78,4 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο, 78,9 εκατ. τον Ιούνιο και 101 εκατ. ευρώ το Μάιο, μήνας όπου ξεκίνησε ουσιαστικά το momentum αντίδρασης της αγοράς.
Μάλιστα, παρά τους καλούς μήνες (Μάιο, Ιούνιο, Ιούλιο), η μέση ημερήσια αξία συναλλαγών το 8μηνο του 2017 διαμορφώθηκε στα 58,9 εκατ. ευρώ, που είναι η μικρότερη των τελευταίων είκοσι ετών, μετά τα 51,8 εκατ. ευρώ που ήταν ο μέσος τζίρος του συνόλου του 2012!
Μέσα σ'' αυτό το περιβάλλον, στις τελευταίες συνεδριάσεις επιβεβαιώνεται ότι η αγορά δεν μπορεί να διαμορφώσει επ'' ουδενί ένα... στοιχειώδες momentum ώστε να «τακτοποιήσει» μερικώς την τεχνική της εικόνα και να απομακρυνθεί από την επικίνδυνη ζώνη των 810 - 800 μονάδων.
Και όλα αυτά, παρ'' ότι οι ευρωπαϊκές αγορές δείχνουν τρομερή ανθεκτικότητα στις όποιες γεωπολιτικές αναταράξεις, συνεχίζοντας και χθες ανοδικά. Μολονότι το Χ.Α. δεν ανήκει στις ώριμες ευρωπαϊκές αγορές, αλλά αποτελεί μια μικρή, περιφερειακή και αναδυόμενη αγορά μιας χώρας με τεράστια οικονομικά – διαρθρωτικά προβλήματα, η αποστασιοποίηση από το γενικότερο διεθνές κλίμα, είναι αξιοσημείωτη.
Δεν παραβλέπουμε την έως τώρα άνοδο
Εξυπακούεται ότι με όσα αναφέρουμε πιο πάνω, δεν παραβλέπουμε την άνοδο περί το 25% που έχει κάνει η ελληνική αγορά το 2017, ούτε παραβλέπουμε τις περαιτέρω δυνατότητες που υπάρχουν για πολλές μετοχές που πιθανότατα παραμένουν σε ελκυστικά επίπεδα.
Όμως, το Χ.Α. ξεκινούσε από... ιστορικό ναδίρ, οι τιμές είχαν «λιώσει» κυριολεκτικά, οπότε η όποια άνοδος δεν είναι σχεδόν τίποτα μπροστά στο πολυετές πάρτι και στο ανθεκτικό bull market που λαμβάνει χώρα από το 2009 στις παγκόσμιες αγορές!
Ιδιότυπη επενδυτική καραντίνα
Τα στοιχεία δείχνουν ότι μόλις 60 άμεσες ξένες επενδύσεις έγιναν στην Ελλάδα την περίοδο 2011 – 2015 από τις 10.660 που έχουν γίνει στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου το ίδιο διάστημα!
Πρόκειται για ποσοστό μόλις 0,56% στο σύνολο των επενδύσεων που έχουν γίνει την εξεταζόμενη περίοδο! Και όλα αυτά, εν μέσω πτώχευσης, εν μέσω μνημονίων, με σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες από πλευράς ελκυστικότητας και πολλαπλές... εξαγγελίες ιδιωτικοποιήσεων!
Μια χώρα όμως που – με τον έναν ή τον άλλο τρόπο – συνεχίζει να πολεμάει τις επενδύσεις, ασφαλώς δεν μπορεί να ελκύσει σοβαρά επενδυτικά κεφάλαια, σε σταθερή βάση. Και τούτο διότι, παρ'' όλες τις μεγάλες ευκαιρίες που υπάρχουν στην Ελλάδα, η παγκοσμιοποιημένη «πίτα» των χρηματιστηριακών αγορών, δίνει το προνόμιο και την άνεση για... διάχυση των επενδύσεων σε εκατοντάδες αγορές.
Τα ξένα επενδυτικά κεφάλαια, μέσα σ'' ένα τόσο (υπερ)πλούσιο επενδυτικό παγκόσμιο χαρτοφυλάκιο, βρίσκει έκφραση ρίσκου. Ο μεγάλος χαμένος, δεν είναι τα ξένα χαρτοφυλάκια αλλά η Ελλάδα, το ελληνικό χρηματιστήριο, οι ελληνικές εταιρείες που βρίσκονται υπό αυτή την ιδιότυπη επενδυτική... καραντίνα! Που ασφαλώς αδικεί ένα μεγάλο τμήμα των ελληνικών επιχειρήσεων, του Χ.Α., των τραπεζών αλλά και των πολιτών.
