Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Με μία σύντομη ματιά στα βασικά συγκριτικά στοιχεία των ευρωπαϊκών τραπεζών, οι ελληνικές τράπεζες μπορεί να διαθέτουν το υψηλότερο ποσοστό «κόκκινων» δανείων, όμως εμφανίζουν καλύτερες από το μέσο όρο επιδόσεις σε επίπεδο κεφαλαιακής επάρκειας, κάλυψης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και λόγου δανείων προς καταθέσεις. Ποιες είναι, λοιπόν, οι χειρότερες τράπεζες;
Μελέτη της Τρ. Πειραιώς βαθμολογεί ένα μεγάλο δείγμα τραπεζών, λαμβάνοντας υπόψη 22 δείκτες σε περίοδο 11 ετών. Το δείγμα αφορά σε 72 τράπεζες από 12 χώρες, ενώ δεν εξετάζονται οι ελληνικές. Εκτός από τις ευρωπαϊκές, αξιολογούνται και 25 τράπεζες από τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, την Ιαπωνία, το Χονγκ Κονγκ, τη Σιγκαπούρη και τον Καναδά. Σκοπός της μελέτης είναι να παράσχει διαφάνεια για τη μεθοδολογία που χρησιμοποιεί η Τρ. Πειραιώς για να αξιολογήσει την οικονομική ισχύ, την ποιότητα του ισολογισμού και την κεφαλαιακή επάρκεια μεγάλου αριθμού – ευρωπαϊκών και μη – πιστωτικών ιδρυμάτων.
Η μεθοδολογία επιτρέπει την ταξινόμηση των «προτιμητέων» τραπεζών και την κατάταξή τους κάθε χρόνο από την «καλύτερη» έως τη «χειρότερη». Η τελική κατάταξη των πιστωτικών ιδρυμάτων εξαρτάται από το συνολικό σκορ που είναι ο σταθμισμένος μέσος όρος των επιδόσεων στους τομείς της χρηματοδοτικής δομής και ρευστότητας (35%), της ποιότητας ενεργητικού (25%), της κεφαλαιακής επάρκειας (23%), της κερδοφορίας (12%) και της αποτελεσματικότητας (5%).
Την πρώτη θέση της γενικής κατάταξης καταλαμβάνει η αμερικανική τράπεζα State Street Bank and Trust Company, ακολουθεί η σουηδική Swedbank και στην τρίτη θέση βρίσκεται η ελβετική Julius Baer. Στην τέταρτη θέση η βρετανική Lloyds ενώ την πεντάδα συμπληρώνει η αμερικανική Morgan Stanley. Ακολουθεί η σουηδική Skandinaviska Enskilda Banken και η ελβετική UBS. Τη δεκάδα κλείνουν τρεις αμερικανικές τράπεζες. Πρόκειται για τις Citigroup, Bank of New York Mellon και JPMorgan Chase. Ενδεικτικό των προβλημάτων του ευρωπαϊκού Νότου είναι το γεγονός ότι την καλύτερη θέση καταλαμβάνει η ισπανική BBVA (50η).
Τα βασικά συμπεράσματα είναι τα ακόλουθα:
- Οι τράπεζες της Ευρωζώνης εμφανίζουν πολύ χαμηλή βαθμολογία σε σύγκριση με τις τράπεζες εκτός Ευρωζώνης, κυρίως λόγω της χειρότερης χρηματοδοτικής δομής τους και ρευστότητας, καθώς και λόγω των χαμηλών δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας.
- Ο ιταλικός τραπεζικός κλάδος εμφανίζει πολύ χαμηλή βαθμολογία στους περισσότερους τομείς. Οι ιταλικές τράπεζες πάσχουν από υψηλά επίπεδα «κόκκινων» δανείων (σχεδόν 360 δισ. ευρώ). Σε περιβάλλον αδύναμης οικονομικής ανάπτυξης και κερδοφορίας και μη μπορώντας να παράξει κεφάλαια, ο ιταλικός κλάδος θα χρειαστεί σχέδια αναδιάρθρωσης και φρέσκα κεφάλαια, ακολουθώντας το παράδειγμα της UniCredit. Η χειρότερη τράπεζα, βάσει του μοντέλου αξιολόγησης της Τρ. Πειραιώς είναι η ιταλική Unione di Banche Italiane η οποία καταλαμβάνει την 72η θέση.
- Οι ισπανικές τράπεζες σκοράρουν χαμηλά όμως είναι σε καλύτερη κατάσταση από τις ιταλικές τράπεζες. Οι θετικές μακροοικονομικές συνθήκες στην ισπανική οικονομία και η κρατική στήριξη βοήθησαν τις τράπεζες να ανακάμψουν από τη σφοδρή κρίση του 2012, όμως η τεράστια έκθεση στην αγορά ακινήτων παραμένει πρόβλημα. Η μεγαλύτερη τράπεζα της Ισπανίας, Banco Santander έχει σημαντική παρουσία στη Μ. Βρετανία ενώ η BBVA, η δεύτερη μεγαλύτερη, διαθέτει παρουσία στο Μεξικό. Σύμωνα με το μοντέλο, η BBVA είναι η καλύτερη ισπανική τράπεζα, ενώ οι CaixaBank και Banco Santander έχουν χαμηλή βαθμολογία.
- Ο γαλλικός τραπεζικός κλάδος είναι σε καλύτερη κατάσταση από τον τραπεζικό κλάδο της περιφέρειας της Ευρωζώνης αν και τα τελευταία στοιχεία σχετικά με την κεφαλαιακή επάρκεια υποδεικνύουν επιδείνωση.
- Η Banco Comercial Portugues είναι η μοναδική πορτογαλική τράπεζα του δείγματος και διατηρείται συνεχώς στον... πάτο της βαθμολογίας.
- Απροσδόκητα, οι γερμανικές τράπεζες εμφανίζουν υψηλότερο σκορ από τις περισσότερες τράπεζες της Ευρωζώνης, παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίζουν προβλήματα κερδοφορίας λόγω των χαμηλών επιτοκίων. Σημειώνεται ότι η Deutsche Bank ετοιμάζεται για αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της τάξης των 8 δισ. ευρώ και αναδιάρθρωση των δραστηριοτήτων της.
- Οι βρετανικές τράπεζες βρίσκονται στη μέση της βαθμολογίας με την Lloyds να πλασάρεται στην πρώτη πεντάδα, ενώ η Barclays να παραμένει κάτω από τον μέσο όρο. Αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις λόγω Brexit και ενώ είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένες, η κερδοφορία τους θα βρίσκεται υπό πίεση λόγω της αναμενόμενης αποδυνάμωσης της οικονομικής ανάπτυξης ελέω Brexit.
- Οι αμερικανικές τράπεζες εμφανίζουν υψηλότερη βαθμολογία από τις περισσότερες τράπεζες του δείγματος καθώς οι δείκτες ποιότητας ενεργητικού παραμένουν ισχυροί.
