Οι περικοπές στην παροχή φυσικού αερίου από την Ρωσία, που σημειώθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα στην Γερμανία - περίπου 60% λιγότερο φυσικό αέριο από το αγωγό Nord Stream 1- και ακολούθως σε Γαλλία, Αυστρία και Τσεχία δεν άφησαν ασυγκίνητες τις κυβερνήσεις. Οι ανάγκες εξασφάλισης επαρκούς διαθέσιμης δυναμικότητας, φαίνεται ότι ξαναβάζουν στο χάρτη την χρήση λιγνίτη για την παραγωγή ενέργειας. Εργοστάσια τα οποία είχαν παροπλιστεί και τεθεί εκτός δικτύου ξαναμπαίνουν σε λειτουργία προκειμένου να αντιμετωπιστεί το ενδεχόμενο αυξημένης ζήτησης τον προσεχή χειμώνα. Ήδη στην Γερμανία η επίπτωση αυτής της «επαναλιγνιτοποίησης» θα έχει ένα άμεσο κόστος 15 δισ. ευρώ με βάση τις τρέχουσες τιμές ενέργειας.
Παράλληλα οι κυβερνήσεις φαίνεται να ενθαρρύνουν τις βιομηχανίες με την παροχή κινήτρων να μειώσουν την χρήση φυσικού αερίου στην παραγωγή τους. Την ίδια στιγμή στην Γερμανία εντείνονται οι κινήσεις που θα ενισχύουν τα στρατηγικά αποθέματα συμπληρώνοντας ήδη το 57% της διαθέσιμης δυναμικότητας αποθήκευσης σε φυσικό αέριο, επίπεδα τα οποία παραπέμπουν σε χειμερινούς μήνες. Η εικόνα και στο σύνολο των Ευρωπαϊκών χωρών δείχνει αυξημένη κινητικότητα έχοντας καλύψει το 54% της αποθηκευτικής δυναμικότητας. (πηγή GIE Europe).
Η αυξημένη χρήση λιθάνθρακα αναμένεται να πάρει το νομικό «οκ» μετά από διαβούλευση και ψηφοφορία στην Γερμανική άνω Βουλή στις 8 Ιουλίου. Στην Αυστρία το επί δύο χρόνια κλειστό εργοστάσιο της κρατικής Verbund AG στο Mellach αναμένεται να ξαναμπεί σε λειτουργία για να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες της χειμερινής περιόδου. Στην Ελλάδα η το πλάνο υποστήριξης της παραγωγής ενέργειας προβλέπει αύξηση της εξόρυξης λιγνίτη κατά 50% σε σχέση με το 2021. Αυτό μεταφράζεται σε 15 εκατ. τόνους χωρίς όμως να συνεπάγεται κατά ανάγκη αύξηση της παραγωγής ρεύματος. Στο α’ τρίμηνο παράχθηκαν 1.593 λιγνιτικές Gwh ενώ το μερίδιο του λιγνίτη στο μίγμα παραγωγής υποχώρησε στο 11,6%. Στο εξάμηνο το ποσοστό αυτό πέφτει στο 8,91% λόγω και της αυξημένης παραγωγής από ΑΠΕ και υδροηλεκτρικά εργοστάσια.
Μέχρι και σήμερα στην Ελλάδα δεν υπάρχει κάποιο πλάνο παράτασης λειτουργίας κάποιων λιγνιτικών μονάδων. Το 2023 ο προγραμματισμός απολιγνιτοποιήσης προβλέπει την απένταξη των μονάδων της Μελίτης, του Αγ. Δημητρίου 5 και της Μεγαλούπολης 4. Στο πλαίσιο των αλλαγών που παρατηρούνται στην Ευρώπη δεν αποκλείεται να δούμε χρονική επέκταση του προγράμματος απένταξης ώστε να υπάρχει επάρκεια στο σύστημα. Όπως και να έχει είναι μια σημαντική εναλλακτική αν και εφόσον η κατάσταση παραμείνει ως έχει.
Η στάση αυτή δείχνει μια σημαντική στροφή στην Ευρώπη σε ότι αφορά τις προτεραιότητες για την απανθρακοποίηση του ενεργειακού μίγματος. Ο αμφίβολος ορίζοντας λήξης της Ουκρανικής κρίσης επιβάλει την αναζήτηση λύσεων που πριν από λίγο καιρό θα τίθεντο εκτός ατζέντας λόγω των σοβαρών περιβαλλοντικών επιβαρύνσεων. Προς το παρόν η απολιγνιτοποίηση μπορεί να περιμένει.
