Του Θεόδωρου Σεμερτζίδη
Αρκετά συχνά στον διεθνή τύπο διαβάζουμε για προτάσεις κινεζικών εταιρειών σχετικά με εξαγορές σε διάφορες χώρες του κόσμου, προκαλώντας κάποιες φορές την άρνηση των εκάστοτε κυβερνήσεων. Εξάλλου, και τον εγχώριο τύπο έχει απασχολήσει και συνεχίζει να απασχολεί η πρόθεση κινεζικών εταιρειών να επενδύσουν στη χώρα μας, όπως αυτή της Cosco ή και ακόμη πιο πρόσφατα η αγορά του 24% του ΑΔΜΗΕ από την κινεζική εταιρεία State Grid.
Για πιο λόγο όμως οι προτάσεις των κινεζικών εταιρειών να εξαγοράσουν ξένες εταιρείες γίνεται συχνά θέμα πολιτικής αντιπαράθεσης, καθώς και ποιος ο λόγος της εξωστρέφειας των κινεζικών εταιρειών;
Προτού δώσουμε απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα, αξίζει να αναφερθούμε σε μερικά στατιστικά στοιχεία όσο αφορά τον κλάδο των εξαγορών και συγχωνεύσεων παγκοσμίως, προκειμένου να γίνουν αντιληπτά τα μεγέθη με τα οποία πρωταγωνιστούν οι κινεζικές εταιρείες στο παγκόσμιο οικονομικό γίγνεσθαι.
Σύμφωνα με την μηνιαία έκθεση της Merrill Lynch του προηγούμενου μήνα σχετικά με τον κλάδο εξαγορών και συγχωνεύσεων παγκοσμίως, τον προηγούμενο Αύγουστο πραγματοποιήθηκαν 946 συμφωνίες αξίας $182,2 δισ. αποτελώντας την μικρότερη αξία από τον Αύγουστο του 2013, όταν και είχαν πραγματοποιηθεί συμφωνίες αξίας $152,7 δισ., καταγράφοντας πτώση 34,7% από τον Αύγουστο του 2015. Από τις αρχές του έτους, έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι στιγμής 10.487 συμφωνίες αξίας $1,8 τρισ., μειωμένες κατά 27,4% έναντι της αντίστοιχης περσινής περιόδου.
Σε αυτή την αγορά αξίας $2,0 τρισ. περίπου πρωταγωνιστούν οι κινεζικές εταιρείες, οι οποίες βλέπουν πλέον κατάματα τους μεγαλύτερους ανταγωνιστές τους, κυρίως τις αμερικανικές εταιρείες, όπου σύμφωνα με την Dealogic, στο πρώτο εννεάμηνο του έτους οι κινεζικές εταιρείες έχουν πραγματοποιήσει 601 συμφωνίες αξίας $173,9 δισ. έναντι 441 συμφωνιών στο αντίστοιχο περσινό διάστημα (βλ. γράφημα παρακάτω).
Πηγή γραφήματος: Business Insider
Για πιο λόγο όμως οι κινεζικές εταιρείες προχωρούν σε εξαγορές ή και συγχωνεύσεις εταιρειών στο εξωτερικό κυρίως σε ΗΠΑ και Ευρώπη, προκαλώντας συχνά την άρνηση των κυβερνήσεων; Πέραν της προσπάθειας της Κίνας να αναδειχθεί σε πρώτη οικονομική δύναμη παγκοσμίως, ελέγχοντας αρκετούς κλάδους, όπως αυτόν των πρώτων υλών, οι κινεζικές εταιρείες ωθούνται και από έναν άλλο λόγο: αυτόν της διατήρησης της ισοτιμίας του γουάν σε σχέση με το δολάριο σε ιστορικά χαμηλά, στα 6,7804, με τα κέρδη από το εξωτερικό να αποτιμούνται στην παρούσα φάση υψηλότερα.
Επίσης, οι κινεζικές εταιρείες προσπαθούν να εκμεταλλευτούν στο έπακρο την υψηλή κερδοφορία που καταγράφουν τα τελευταία χρόνια, όπως μπορούμε να διακρίνουμε στο παρακάτω γράφημα, με τα εταιρικά κέρδη τον περασμένο Αύγουστο να σημειώνουν αύξηση κατά 19,5% την μεγαλύτερη σε διάστημα τριών ετών. Την μεγαλύτερη αύξηση κερδών καταγράφουν οι εταιρείες χάλυβα, καθώς και αυτές της διύλισης πετρελαίου, καθώς αυτοί οι δύο κλάδοι τροφοδοτούν την ατμομηχανή της κινεζικής ανάπτυξης.
Πηγή γραφήματος: Bloomberg
Οι κλάδοι που προτιμούν την τελευταία δεκαετία οι κινεζικές εταιρείες, είναι αυτός της ενέργειας με το ύψος των πραγματοποιηθέντων συμφωνιών να φθάνει τα $147,1 δισ., των χρηματοοικονομικών με την αξία στα $86,4 δισ, των χημικών στα $56,7 δισ., και του real estate στα $51,5 δισ., ενώ οι κλάδοι οι οποίοι προσελκύουν λιγότερο τις κινεζικές εταιρείες είναι αυτοί των Media με την αξία των πραγματοποιηθέντων συμφωνιών την τελευταία δεκαετία να ανέρχεται στα $6,4 δισ. και των ηλεκτρονικών με $5,0 δισ.
Κι εάν πολλοί από εμάς βλέπουμε τα κινεζικά κεφάλαια ως μάνα εξ ουρανού, η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Από τις αρχές του έτους, έχουν απορριφθεί από τις εκάστοτε αρχές διαφόρων χωρών 42 συμφωνίες εξαγορών αξίας $35,8 δισ., το μεγαλύτερο ποσοστό που υπήρξε ποτέ. Πριν λίγες ημέρες οι ευρωπαϊκές αρχές καθυστέρησαν τη συμφωνία μεταξύ Syngenta και China National Chemical Corp ύψους $43 δισ., λόγο μη εμπρόθεσμης υποβολής (21 Οκτωβρίου) της δεύτερης των επιπλέον πληροφοριών που ζήτησαν οι ευρωπαϊκές αρχές.
Άλλη μία γνωστή πρόταση εξαγοράς από κινεζική εταιρεία στην Ευρώπη, είναι αυτή της Midea Group έναντι της γερμανικής εταιρείας ρομποτικής Kuka AG, ξεσηκόνωντας πλήθος αντιδράσεων από τον πολιτικό κόσμο της Γερμανίας, θεωρώντας την εξαγορά υψίστης εθνικής ασφαλείας, όπου τον περασμένο Ιούλιο η κινεζική εταιρεία κατάφερε τελικά να αποκτήσει μερίδιο 86% στη γερμανική εταιρεία, αξίας €4,6 δισ.
Αλλά και στη χώρα μας, για διαφορετικούς όμως λόγους, η πρόταση εξαγοράς το λιμανιού του Πειραιά από την Cosco πέρασε από συμπληγάδες πέτρες προκειμένου να ολοκληρωθεί, ενώ σχεδόν αμέσως και χωρίς προβλήματα η κινεζική εταιρεία State Grid απέκτησε το 24% του ΑΔΜΗΕ έναντι €320 εκατ.
Ακόμη πιο δύσκολη είναι η είσοδος των κινεζικών εταιρειών στις ΗΠΑ, όπου αρκετές από αυτές απορρίπτονται λόγο εθνικής ασφάλειας από τις αμερικανικές αρχές, στην προσπάθεια τους να εισέλθουν στην αμερικανική αγορά, όπου εκτός από την αύξηση μεριδίου, σκοπεύουν να επωφεληθούν και από την τεχνογνωσία των αμερικανικών εταιρειών.
Σε κάθε περίπτωση, η πλεονάζουσα ρευστότητα που διαθέτουν πλέον οι κινεζικές εταιρείες τις στρέφει ολοένα και περισσότερο στις εξαγορές ξένων εταιρειών, κυρίως σε ΗΠΑ και Ευρώπη, στην προσπάθεια τους να εκμεταλλευτούν την τεχνογνωσία των εν λόγο εταιρειών, ενώ ο προστατευτισμός, κυρίως στις ΗΠΑ, τείνει ολοένα αυξανόμενος, στην προσπάθεια των εταιρειών να διατηρήσουν την εθνικότητα τους, και με τα κράτη να προσπαθούν να διατηρήσουν ακέραιη, στο μέτρο του δυνατού, την εθνική τους οικονομία. Παρόλα αυτά ο εταιρικός πόλεμος των κινεζικών εταιρειών με αυτές σε ΗΠΑ και Ευρώπη συνεχίζει να μαίνεται, με τον νικητή να παραμένει μέχρι στιγμής αβέβαιος.