Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη ξεπέρασε τον στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας τον Μάιο δημιουργώντας πρόκληση για τους αξιωματούχους της όσον αφορά στον επικοινωνιακό χειρισμό. Η άνοδος των τιμών καταναλωτή μπορεί να είναι καλοδεχούμενη τώρα στους κόλπους της ΕΚΤ αλλά υπάρχει ο κίνδυνος να έχει αρνητικό αντίκτυπο στους καταναλωτές.
Ο πληθωρισμός στις 19 χώρες του ευρώ επιταχύνθηκε στο 2% τον Μάιο από 1,6% τον Απρίλιο, με τις τιμές ενέργειας να τον ωθούν στον υψηλότερο του ρυθμό από τα τέλη του 2018. Η ΕΚΤ στοχεύει σε πληθωρισμό χαμηλότερο αλλά κοντά στο 2%.
«Όλοι το έβλεπαν να έρχεται αλλά αρχίζει να προκαλεί ιδρώτα σε πολλούς», σχολίασαν οικονομολόγοι της ΙΝG. Ο Μάιος δεν προβλέπεται να είναι ο μήνας κορύφωσης του πληθωρισμού καθώς αναμένεται περαιτέρω άνοδος προς το 2,5% προς το τέλος της φετινής χρονιάς. Η ανάκαμψη της οικονομίας από την ύφεση που προκάλεσε η πανδημία COVID-19 και η ενίσχυση των τιμών εμπορευμάτων θα εντείνουν τις πληθωριστικές πιέσεις.
Για την ΕΚΤ, η πλοήγηση σε αυτή την περίοδο θα είναι περισσότερο μια άσκηση επικοινωνιακού χειρισμού. Η νομισματική αρχή της Ευρωζώνης έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι μετά από μια δεκαετία κατά την οποία ο πληθωρισμός παρέμεινε κάτω από τον στόχο της, η νομισματική πολιτική θα παραμείνει χαλαρή για αρκετά χρόνια ακόμη.
Ακόμη και οι πιο συντηρητικοί αξιωματούχοι της ΕΚΤ συμφωνούν ότι η έξαρση του πληθωρισμού είναι παροδική. Οι παράγοντες που ώθησαν τις τιμές καταναλωτή υψηλότερα θα ξεθωριάσουν τον επόμενο χρόνο και ο πληθωρισμός θα διατηρηθεί κάτω από τον στόχο της κεντρικής τράπεζας τα επόμενα χρόνια καθώς οι μισθολογικές αυξήσεις, αναγκαίο συστατικό για διατηρήσιμο πληθωρισμό, παραμένουν αναιμικές.
Παρόλο που η ανεργία στη ζώνη του ευρώ υποχώρησε στο 8% τον Απρίλιο από 8,1% τον Μάρτιο παραμένει υψηλότερη από τα προ-πανδημίας επίπεδα και οι πολιτικές στήριξης των κυβερνήσεων την κρατούν τεχνητά χαμηλή.
Επίσης, η άνοδος των τιμών πετρελαίου καμουφλάρει την αδύναμη τάση των τιμών στις υπηρεσίες και τα διαρκή καταναλωτικά αγαθά που είναι πιο σημαντικοί δείκτες για τους κεντρικούς τραπεζίτες.
Ο δομικός πληθωρισμός, αφαιρουμένων των τιμών ενέργειας και τροφίμων, ανέβηκε ελαφρά στο 0,9% τον Μάιο από 0,8% τον Απρίλιο.
Σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας της Ιταλίας και μέλος του συμβουλίου της ΕΚΤ Ignazio Visco, οι προοπτικές ανάκαμψης της οικονομίας της Ευρωζώνης εξακολουθούν να είναι αβέβαιες και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αντισταθεί στην όποια άνοδο των επιτοκίων που δεν θα δικαιολογείται από τις οικονομικές συνθήκες.
Στην τρέχουσα οικονομική συγκυρία, η αβεβαιότητα για την δυναμική και τον χρονισμό της ανάκαμψης επιβάλλουν τη διατήρηση των πολιτικών στήριξης για μεγάλο διάστημα. «Μεγάλη και επίμονη άνοδος των επιτοκίων δεν δικαιολογείται από τις προοπτικές της οικονομίας και θα εμποδιστεί», δήλωσε ο κεντρικός τραπεζίτης, επισημαίνοντας ότι η ΕΚΤ είναι έτοιμη να κάνει πλήρη χρήση του προγράμματος αγορών ομολόγων PEPP.
Στην αγορά ομολόγων της Eυρωζώνης οι αποδόσεις κινήθηκαν ανοδικά στις αρχές του μήνα με τις προοπτικές της οικονομίας να βελτιώνονται αλλά στη συνέχεια υποχώρησαν μετά από δηλώσεις αξιωματούχων της ΕΚΤ καθώς και της προέδρου Christine Lagarde οτι είναι ακόμη πολύ νωρίς για απόσυρση των πολιτικών στήριξης της κεντρικής τράπεζας.
Ο Visco προτείνει αλλαγή στο επίπεδο αναφοράς της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό, που τον θέλει χαμηλότερο αλλά κοντά στο 2%, λέγοντας οτι ένας στόχος του 2% θα ήταν πιο ξεκάθαρος ώστε οι όποιες διακυμάνσεις πάνω η κάτω από τον στόχο να αντιμετωπίζονται με συμμετρικό τρόπο.
Όλα δείχνουν ότι η ΕΚΤ θα διατηρήσει την πολύ χαλαρή πολιτική της στη συνεδρίαση του συμβουλίου στις 10 Ιουνίου παρά τον αρνητικό αντίκτυπο στη Γερμανία, όπου ο πληθωρισμός θα υπερβεί το 3% αργότερα φέτος λόγω φορολογικών αυξήσεων.
Στο μέτωπο της δημοσιονομικής πολιτικής, το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ ύψους 750 δις ευρώ πρέπει να ανοίξει τον δρόμο για κοινές εκδόσεις χρέους, εκτιμά ο Ιταλός κεντρικός τραπεζίτης καθώς αυτό θα αύξανε την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής, επιτρέποντας στο ευρώ να αναλάβει πλήρως το ρόλο του σαν παγκόσμιο νόμισμα.
Η πρόταση του πιθανότατα θα βρει αντίσταση από τους κεντρικούς τραπεζίτες των βορείων χωρών της Ευρώπης. Ωστόσο, ένα εργαλείο κοινού χρέους δεν θα είχε επιπτώσεις στο ήδη εκδοθέν δημόσιο χρέος για το οποίο θα παραμείνουν υπεύθυνες οι εκδότριες χώρες.
Ο διοικητής της γερμανικής Βundesbank Jens Weidmann έχει ήδη δηλώσει ότι το κοινό χρέος που θα εκδοθεί για να χρηματοδοτηθεί το Ταμείο Ανάκαμψης πρέπει να είναι μια εφάπαξ κίνηση.
H Ιταλία έχει λαμβάνειν πάνω από 200 δις ευρώ από τον κουμπαρά του Ταμείου Ανάκαμψης εφόσον ικανοποιήσει τις δεσμεύσεις της για επενδύσεις σε υποδομές και για οικονομικές μεταρρυθμίσεις την επόμενη πενταετία, μια μεγάλη πρόκληση.
Όσον αφορά στο τραπεζικό σύστημα, ο Ιταλός κεντρικός τραπεζίτης εκτιμά ότι στα στρες τεστ της ΕΚΤ στις τράπεζες της ευρωζώνης το φετινό καλοκαίρι δεν αναμένονται εκπλήξεις αλλά όσες δεν τα πάνε καλά θα πρέπει να λάβουν δράση. για ενδεχόμενες συγχωνεύσεις, ο Visco εκτιμά ότι η εκμετάλλευση οικονομιών κλίμακος θα ήταν χρήσιμη αλλά δεν υφίσταται ανάγκη για τραπεζικά μεγαθήρια και θα πρέπει να αποφευχθεί μια κατάσταση όπου οι τράπεζες θα γίνουν «πολύ μεγάλες για να καταρρεύσουν».
Η προοπτική διασυνοριακών συγχωνεύσεων και εξαγορών είναι χρήσιμη αλλά χρειάζονται ίσοι όροι ανταγωνισμού για να συμβεί αυτό.
