Χωρίς ακόμη να μπορεί να «ζυγιστεί» ούτε κατά 50% η ζημιά από τον κορονοϊό, που ανάγεται σε... ασύμμετρη απειλή χωρίς προηγούμενο, τα προβλήματα λειτουργούν πολλαπλασιαστικά σε πλήθος κλάδων όπως η ναυτιλία, ο τουρισμός, το εμπόριο, η εφοδιαστική αλυσίδα, η κρουαζιέρα, οι αερομεταφορές και η αυτοκινητοβιομηχανία.
Η ζημιά παίρνει τέτοιες πολλαπλασιαστικές και εκθετικές διαστάσεις, διότι ποτέ στο παρελθόν – σε ανάλογες ή παρεμφερείς κρίσεις – η ανθρωπότητα και εν γένει η διεθνής οικονομία δεν ήταν τόσο παγκοσμιοποιημένη όσο σήμερα. Παράλληλα, ουδέποτε στο παρελθόν η Κίνα δεν είχε τέτοιο εκτόπισμα, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 17% του παγκόσμιου ΑΕΠ, με momentum περαιτέρω αύξησης. Είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας αγαθών στον κόσμο, η ταχύτερα αναπτυσσόμενη καταναλωτική αγορά, αλλά και το μεγαλύτερο εμπορικό έθνος στην υφήλιο.
Μόλις το τελευταίο διάστημα μεγάλοι οίκοι του εξωτερικού και εξειδικευμένα κέντρα ανάλυσης οικονομικών και γεωστρατηγικών δεδομένων άρχισαν να μιλούν ξεκάθαρα για παγκόσμια ύφεση, για πλήγμα στην ανάπτυξη, για γενικευμένη αλλαγή δεδομένων σε τουρισμό, ναυτιλία και εμπόριο, με επιπτώσεις που θα συνεχίσουν επί μακρόν να επηρεάζουν το παγκόσμιο σύστημα.
Το πλήγμα στο παγκόσμιο εμπόριο είναι μεγάλο, όπως και στις αυτοκινητοβιομηχανίες, τόσο της Κίνας όσο και των υπολοίπων χωρών, δεδομένου ότι η τροφοδοσία με πρώτες ύλες υπολειτουργεί ή έχει σταματήσει. Η λειτουργία πολλών εργοστασίων στην Κίνα που κατασκευάζουν αυτοκίνητα και εξαρτήματα για μεγάλο αριθμό μοντέλων σταμάτησε.
Τεράστιο είναι το πλήγμα στον τουρισμό, την κρουαζιέρα αλλά και τη ναυτιλία, όπου τα πλοία είναι ακινητοποιημένα, τα ναυπηγεία υπολειτουργούν, πολλά πληρώματα είναι σε καραντίνα, με αποτέλεσμα σημαντικό τμήμα της ναυτιλιακής βιομηχανίας να έχει «νεκρώσει».
Εκδηλώσεις παγκόσμιου βεληνεκούς ματαιώνονται, όπως η Mobile World Congress, η ετήσια έκθεση της βιομηχανίας τηλεπικοινωνιών που προσελκύει πάνω από 100.000 επισκέπτες στη Βαρκελώνη, η οποία δε θα γίνει, μετά από μαζική έξοδο εκθετών λόγω φόβων για ξέσπασμα του ιού από την Κίνα.
Η διοργανώτρια GSMA ανακοίνωσε πως ακύρωσε την έκθεση, που θα διαρκούσε από τις 24 ως τις 27 Φεβρουαρίου, παρά τις διαβεβαιώσεις από τις τοπικές και εθνικές αρχές πως θα ήταν ασφαλής η πραγματοποίησή της.
Ποσειδώνια
Φόβοι υπάρχουν και για τα Ποσειδώνια, που γίνονται κάθε δύο χρόνια στην Ελλάδα και φέτος είναι προγραμματισμένα για τις 1 - 5 Ιουνίου 2020 στην Αθήνα, παρ' ότι ακόμη είναι νωρίς να παρθεί οποιαδήποτε απόφαση. Πρόκειται για το σημαντικότερο εμπορικό γεγονός της παγκόσμιας ναυτιλίας, που έχει συμπληρώσει πέντε δεκαετίες συνεχούς προσφοράς στην ελληνική ποντοπόρο ναυτιλιακή κοινότητα και συνολικά στη διεθνή ναυτιλιακή βιομηχανία.
Συγκεντρώνει περισσότερους από 2.000 εκθέτες από 90 χώρες και δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο, ενώ σ' όλη την «αλυσίδα» διοργάνωσης υπάρχουν πολλοί σημαντικές υπηρεσίες και κλάδοι που θα «χτυπηθούν» αν τυχόν ματαιωθεί αυτό το κορυφαίο event. Παρ' ότι είναι νωρίς για αποφάσεις, ήδη θεωρείται ότι θα υπάρξει πλήγμα στα Ποσειδώνια, δεδομένου ότι η Κίνα, είναι τεράστια ναυτιλιακή και ναυπηγοεπισκευαστική δύναμη, με πολυάριθμες συμμετοχές τόσο σε επίπεδο εκθετών, όσο και επισκεπτών, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τη φετινή διοργάνωση.
Παγκόσμια ναυτιλία
Σημαντικό είναι το πλήγμα και στην παγκόσμια ναυτιλία όπως και στα ναυπηγεία. Οι εταιρείες Maersk, CMA-CGM και MSC έχουν μειώσει τις μεταφορές εμπορευματοκιβωτίων στις διαδρομές του Ειρηνικού ενώ η εταιρεία δεξαμενόπλοιων Stena Bulk ακύρωσε την εγκατάσταση των συστημάτων καθαρισμού scrubber σε δύο πλοία.
Τα ναυπηγεία δεν δουλεύουν, καθώς το εργατικό δυναμικό κρατείται στα σπίτια του, ενώ πλοία που έχουν προγραμματίσει την εγκατάσταση scrubber και συστήματα διαχείρισης υδάτινου έρματος αναγκάζονται να αναβάλλουν τις σχετικές διαδικασίες. Ορισμένα ναυπηγεία έχουν ξεκινήσει να εκδίδουν προειδοποιήσεις προς τους εφοπλιστές, επικαλούμενα την Ανωτέρα Βία (Force Majeure) για περιστατικά καθυστερήσεων.
Σύμφωνα με τις νομικές διατάξεις της Ανωτέρας Βίας, οι εταιρείες μπορούν αποφύγουν οικονομικές κυρώσεις που πηγάζουν από τη μη εκπλήρωση υποχρεώσεων που αναγράφονται στα συμβόλαια. Μία κινεζική υπηρεσία προώθησης του διεθνούς εμπορίου δήλωσε ότι θα παράσχει πιστοποιητικά ανωτέρας βίας σε επιχειρήσεις που «μάχονται» για να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις του κορονοϊού.
Σύμφωνα με το Σύνδεσμο Κινεζικής Ναυπηγικής Βιομηχανίας, περισσότερα από 200 πλοία αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο πιθανών καθυστερήσεων σε υπηρεσίες όπως επισκευές, αναβαθμίσεις, συντήρηση κ.λπ.
Επίσης, ναυπηγεία στην Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα που χρησιμοποιούν εξοπλισμό από την Κίνα και πλάκες από χάλυβα, βιώνουν έντονα τα αποτελέσματα αυτής της κρίσης, με καθυστερήσεις πρώτων υλών (πλακών από χάλυβα) κ.α.
Επίσης, όπως είναι φυσικό, έχουν επηρεαστεί τα πληρώματα των πλοίων. Τα παλαιά πληρώματα καλούνται να μένουν στο πλοίο, ενώ τα νέα δεν επιτρέπεται να ταξιδεύουν. Παράλληλα, έχουν εκδοθεί απαγορεύσεις για ναυτιλιακές εταιρείες να αλλάξουν πληρώματα σε ορισμένα λιμάνια της Κίνας, συμπεριλαμβανομένων των Dalian και Qingdao. Ένας manager από το Ταϊβάν είπε ότι η εταιρεία του θα αποφύγει προσωρινά να χρησιμοποιεί Κινέζους ναυτικούς, ενώ μερικά κινεζικά πληρώματα απογοητεύονται από το γεγονός ότι δεν μπορούν να μεταβούν στα σπίτια τους.
Παράλληλα, τα πλοία βρίσκονται σε κατάσταση αδράνειας στις «ζώνες καραντίνας», ενώ ασφαλή αγκυροβόλια, όπως είναι η Αυστραλία και η Σιγκαπούρη αρνούνται να επιτρέψουν στα πλοία που έχουν περάσει από κινεζικά λιμάνια, να εισέλθουν σε αυτά, μέχρι να ξεκαθαριστεί ότι τα πληρώματα δεν πάσχουν από τον ιό. Επίσης, εύλογα έχουν αρχίσει συμπτώματα έλλειψης προμηθειών σε τρόφιμα, για πληρώματα που βρίσκονται σε κατάσταση αδράνειας για καιρό…
Κρουαζιέρα
Τεράστιο είναι και το πλήγμα στην κρουαζιέρα και ευρύτερα στον τουρισμό, αν και η ζημιά δεν είναι... ισομερής, ούτε εύκολα μετρήσιμη. Στην κρουαζιέρα, η μία μετά την άλλη οι εταιρείες αλλάζουν τα δρομολόγιά τους, ακυρώνοντας τα ταξίδια προς την Ασία, μεταφέροντας το κέντρο βάρους είτε προς τον Ειρηνικό, είτε προς την Ευρώπη που ίσως βγει ωφελημένη.
Η αμερικανική Norwegian Cruise Lines ακύρωσε τις προγραμματισμένες προς την Ασία προσεγγίσεις του υπερπολυτελούς κρουαζιερόπλοιου Norwegian Spirit, ενώ αυτό το παράδειγμα ακολουθούν και άλλες εταιρείες. Παρ' ότι ίσως είναι λίγο νωρίς για οριστικά συμπεράσματα, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι εάν συνεχιστεί η εξάπλωση του ιού, η δυναμική της κρουαζιέρας ενδέχεται να μετατοπιστεί από την Ασία στη Μεσόγειο.
Φόβοι όμως υπάρχουν για ευρύτερο «χτύπημα» και στην κρουαζιέρα αλλά και τον τουρισμό, δεδομένου ότι ο ιός το κυρίαρχο που φέρνει είναι εσωστρέφεια, φόβο, άρα ακύρωση ταξιδιών και απομόνωση!
Αερομεταφορές
Το πλήγμα είναι σημαντικό και στις αερομεταφορές, καθώς πολλές εταιρείες έχουν «παγώσει» τα δρομολόγιά τους από και προς την Κίνα, τη δεύτερη μεγαλύτερη αεροπορική αγορά στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ, εμποδίζοντας την πρόσβαση ή τη φυγή από τη χώρα!
Η μία μετά την άλλη οι εταιρίες αναστέλλουν το σύνολο πτήσεων από και προς την Κίνα, έχοντας ακυρώσει έως τώρα πάνω από 50.000 πτήσεις! Αυτό έγινε μετά την κατακόρυφη πτώση της ζήτησης και τις αναβολές καθώς οι κυβερνήσεις λαμβάνουν όλο και δραστικότερα μέτρα για τον ιό.
Οι αεροπορικές εταιρείες σε δεκάδες χώρες - από τη Νέα Ζηλανδία έως τη Φινλανδία προς τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα - είτε ελαττώνουν τις πτήσεις και υπηρεσίες τους προς την Κίνα ή, όπως στην περίπτωση τουλάχιστον 12 αεροπορικών εταιρειών, ακυρώνουν το σύνολο των πτήσεών τους στην κινεζική ηπειρωτική χώρα και στο Χονγκ Κονγκ όπου εξαπλώνεται ο κορονοϊός.
Αυτό θα μειώσει τα έσοδα των αερομεταφορών για το 2020, και κατά συνέπεια και άλλων τομέων της ταξιδιωτικής βιομηχανίας, όπως των ξενοδοχείων και του τουριστικού εμπορίου, ενώ θα στερήσει τα έσοδα που προέρχονται είτε από μαζικό τουρισμό είτε από υψηλού προφίλ τουρισμό.
Πρόσφατα η αεροπορική εταιρεία British Airways ανακοίνωσε ότι ακυρώνει όλες τις πτήσεις της προς την ηπειρωτική Κίνα μέχρι τα τέλη Μαρτίου, καθώς η βρετανική κυβέρνηση διατηρεί σε ισχύ την ταξιδιωτική οδηγία προς τους Βρετανούς πολίτες να αποφεύγουν τις μη απολύτως αναγκαίες μετακινήσεις στη χώρα αυτή, λόγω της επιδημίας του ιού.
