Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης ειπώθηκε ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να προσέχουν να μη γίνει η Ελλάδα μια νέα Αργεντινή, που σημαίνει να μην επαναλάβει τα ίδια λάθη και οδηγηθεί σε διαδοχικές χρεοκοπίες. Η Αργεντινή, πάντως, δεν δείχνει να μαθαίνει από τα λάθη της.
Πριν από λίγες ημέρες ο πρόεδρος, Μαουρίτσιο Μάκρι, δεσμεύτηκε ότι θα επιτύχει την αναδιάρθρωση του χρέους της χώρας με το ΔΝΤ και την Παρασκευή η Standard & Poor's υποβάθμισε το αξιόχρεο της Αργεντινής σε «επιλεκτική χρεοκοπία» καθώς το δημόσιο μετέθεσε μονομερώς τη λήξη βραχυπρόθεσμων τίτλων.
Η προεκλογική υπόσχεση του τεχνοκράτη Μάκρι μοιάζει με τα «θα» που τον οδήγησαν στην εξουσία πριν από 4 χρόνια, όταν έπεισε τους ψηφοφόρους ότι θα φέρει… επιχειρηματικό αέρα και θα σώσει τη χώρα. Ο πρόεδρος όχι μόνο δεν τα κατάφερε αλλά όλα δείχνουν μια οικονομία που παραπαίει βυθισμένη στην ύφεση, τη φτώχεια και την ακρίβεια. Ρευστό δεν υπάρχει και πληθωρισμός εκτιμάται άνω του 50% ενώ δεν αποκλείεται να φτάσει ακόμη και το 70% στο τέλος του έτους.
Σχεδόν τρεισήμισι χρόνια λιτότητας και περικοπών έκαναν πιο δύσκολη τη ζωή των νοικοκυριών. Έρευνες δείχνουν ότι το 33% των Αργεντινών ζει σε συνθήκες φτώχειας ενώ μόνο μέσα στο 2019 ο αριθμός τους έχει αυξηθεί κατά 4 εκατομμύρια. Είναι σχεδόν ακατόρθωτο λοιπόν θα καταφέρει να αλλάξει το κλίμα ενόψει των προεδρικών εκλογών.
Ο Μάκρι έχασε στις προκριματικές εκλογές και η Αργεντινή δεν μπορεί να συνέλθει από τη «Μαύρη Δευτέρα» της 12ης Αυγούστου. Ο κίνδυνος να επιστρέψει στην εξουσία – έστω από τη θέση του αντιπροέδρου – η Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρχνερ τρομοκρατεί τους επενδυτές. Η αριστερή πρώην πρόεδρος της χώρας της οποίας η θητεία (2007-2015) χαρακτηρίστηκε από σκάνδαλα, παρεμβατικότητα και φυσικά χρεοκοπία, έχει πολλές φορές ταχθεί υπέρ της στάσης πληρωμών αποκαλώντας τους ξένους πιστωτές «γύπες».
Στο μεταξύ, η κεντρική τράπεζα της χώρας δεν κατάφερε να προστατεύσει το πέσο και τα συναλλαγματικά αποθέματα της Αργεντινής εκτιμάται ότι καλύπτουν μόλις το 60% των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας για το 2019 που διαμορφώνονται σε 100 δισ. δολάρια. Φέτος, η χώρα καλείται να αποπληρώσει ομόλογα ύψους 30 δις. δολαρίων και τον επόμενο χρόνο 50 δισ. Κατά συνέπεια μια χώρα που δεν μπορεί να δανειστεί πλέον από πουθενά είναι καταδικασμένη σε χρεοκοπία.
Η πολύπαθη οικονομία δεν θα μπορούσε να αποφύγει το μοιραίο κάτι που φάνηκε και από το γεγονός ότι πολλά από τα ομόλογα της χώρας σε δολάριο διαπραγματεύονταν χαμηλότερα από το 50%. Είναι η ένατη φορά που το δημόσιο της Αργεντινής χρεοκοπεί και όλα αρχίζουν να θυμίζουν το 2001.
Από τις 9 Αυγούστου μέχρι σήμερα ο τρόπος με τον οποίο οι επενδυτές εγκαταλείπουν τη λατινοαμερικάνικη χώρα και οι μεγαλύτεροι οίκοι εκδίδουν «επενδυτικές οδηγίες» απομάκρυνσης είναι εκκωφαντικός. Αποτέλεσμα είναι το πέσο να έχει διολισθήσει έναντι του δολαρίου σε ποσοστό άνω του 23% και το χρηματιστήριο του Μπουένος Άιρες να βυθίζεται με πτώση άνω του 40%.
Εκτός από την μετακύλιση των βραχυπρόθεσμων ομολόγων, η κυβέρνηση σχεδιάζει να διαπραγματευτεί με το ΔΝΤ και να συμφωνήσει την εθελοντική αναδιάρθρωση του υπόλοιπου χρέους με τους ομολογιούχους. Μία τέτοια εξέλιξη θα ήταν ενδεχομένως θετική για την ανάκαμψη των τιμών των ομολόγων σε δολάρια της Αργεντινής, σύμφωνα με την Capital Economics. Τουλάχιστον σε σύγκριση με την εναλλακτική της άτακτης χρεοκοπίας μετά τον Οκτώβριο και τις προεδρικές εκλογές, όταν πιθανότατα η Αργεντινή θα έχει μία λιγότερο φιλική στις αγορές και στο ΔΝΤ κυβέρνηση και την Κίρχνερ.
Βέβαια, η αναδιάρθρωση δεν λύνει τα προβλήματα της Αργεντινής και οι κάτοχοι ομολόγων έχουν «καεί» στο παρελθόν. Το ιστορικό της χώρας δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας αφού ανάλογες καταστάσεις επαναλαμβάνονται τακτικά και το παράδειγμα του 2001, όταν η μεγάλη αναδιάρθρωση απέτυχε να καταστήσει βιώσιμη τη δημοσιονομική θέση της χώρας, με αποτέλεσμα οι ομολογιούχοι να βρεθούν αντιμέτωποι με «κανονική» χρεοκοπία έξι μήνες αργότερα, συνεχίζει να προκαλεί φόβο.
