Του Γιώργου Φιντικάκη
Σήμα στους δανειστές ότι είναι αποφασισμένη να τρέξει τις ιδιωτικοποιήσεις για τις οποίες δέχεται συνεχώς κριτική ότι τις καθυστερεί και προβάλει προσκόμματα, επιχειρεί να στείλει μέσω του προϋπολογισμού η κυβέρνηση.
Καλλιεργεί ωστόσο για μια ακόμη φορά ανεδαφικές προσδοκίες καθώς βάζει τον πήχη για τα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις το 2018 στα 2,74 δισ. ευρώ, εκ των οποίων παραδέχεται πως το 80% θα προέλθει από διαγωνισμούς που δεν έχουν καν προκηρυχθεί, στη συντριπτική τους πλειοψηφία πολιτικά και τεχνικά δύσκολους.
Απόδειξη ότι τα προσδοκώμενα έσοδα βρίσκονται στον αέρα είναι η επισήμανση στο σχετικό κεφάλαιο του προϋπολογισμού για τις αποκρατικοποιήσεις ότι ποσό ύψους 2,17 δισ. ευρώ, αφορά… εκτιμήσεις, καθώς πρόκειται για 14 έργα, των οποίων οι διαγωνισμοί δεν έχουν καν ξεκινήσει.
Πρόκειται μεταξύ άλλων για τις ΔΕΠΑ (65%), ΕΛΠΕ (35%) και ΔΕΗ (17%), όσο και για τις ΕΥΔΑΠ (11%) και ΕΥΑΘ (23%). Άγνωστο με ποια κριτήρια, από την πώληση του 35% των ΕΛΠΕ, ο προυπολογισμός μιλά για προσδοκώμενο τίμημα 500 εκατ ευρώ, από το 23% της ΕΥΑΘ προβλέπει έσοδα 35 εκατ. ευρώ, από την διάθεση του 11% της ΕΥΔΑΠ 64 εκατ. ευρώ, καθώς επίσης 250 εκατ. ευρώ από το 65% της ΔΕΠΑ, και 100 εκατ. από το 17% της ΔΕΗ.
Στις περισσότερες από τις παραπάνω περιπτώσεις, το ΤΑΙΠΕΔ, προσέλαβε μόλις το Νοέμβριο τους συμβούλους ιδιωτικοποίησης, οι οποίοι αφού μελετήσουν ξεχωριστά την κάθε περίπτωση, θα εισηγηθούν εν ευθέτω χρόνω το βέλτιστο τρόπο αξιοποίησης των εν λόγω κρατικών συμμετοχών.
Στην περίπτωση για παράδειγμα των ΕΛΠΕ, οι σύμβουλοι θα χρειασθούν γύρω στους έξι μήνες προκειμένου να αποτιμήσουν τις στρατηγικές επιλογές που έχει το ΤΑΙΠΕΔ, που σημαίνει ότι το τοπίο δεν πρόκειται να ξεκαθαρίσει πριν το πρώτο εξάμηνο του 2018. Στους έξι μήνες που απομένουν για να κλείσει η χρόνια, είναι τεχνικά αδύνατο να έχει ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός. Παρ' όλα αυτά, η πώληση του 35% που κατέχει το Δημόσιο έχει προϋπολογιστεί στα έσοδα του 2018, και μάλιστα με ένα ενδεικτικό έσοδο 500 εκατ. ευρώ.
Η πιο χαρακτηριστική ωστόσο περίπτωση όσον αφορά την αξιοπιστία των στοιχείων του προϋπολογισμού, είναι αυτή της ΔΕΗ. Κυβέρνηση όπως και δανειστές γνωρίζουν καλά ότι είναι τεχνικά ανέφικτο να πουληθεί μέσα στο 2018 το 17% των μετοχών της ΔΕΗ όταν δεν έχει ακόμη ξεκαθαρίσει η πώληση των λιγνιτικών μονάδων της επιχείρησης. Αυτός είναι και ο λόγος που η συγκεκριμένη ιδιωτικοποίηση έχει εδώ και καιρό παγώσει. Ακόμη και αν η κυβέρνηση συμφωνήσει τις επόμενες ημέρες με τις Βρυξέλλες στη λίστα των προς πώληση μονάδων, ακόμη και αν το market test που θα τεστάρει το επενδυτικό ενδιαφέρον αποβεί θετικό, πρόκειται για τόσο σύνθετη διαδικασία που ο διαγωνισμός έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει στην καλύτερη των περιπτώσεων τον Ιούνιο του 2018. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι η υπόθεση του 17% θα παραμείνει παγωμένη τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 2018. Παρ' όλα αυτά το κείμενο του προϋπολογισμού μιλά για έσοδα 100 εκατ. ευρώ.
Αντίστοιχα αμφίβολη είναι η ολοκλήρωση εντός του 2018 των διαγωνισμών της ΔΕΠΑ, των ΕΛΠΕ, όπως και των εταιρειών ύδρευσης, για διαφορετικούς σε κάθε περίπτωση λόγους. Στην περίπτωση του 65% της ΔΕΠΑ για παράδειγμα τίποτα δεν μπορεί να προχωρήσει πριν να τακτοποιηθεί η μνημονιακή υποχρέωση για μείωση της παρουσίας της στην αγορά αερίου όπου είναι πανταχού παρούσα, τόσο στη χονδρική, όσο και στη λιανική, συμμετέχοντας με 51% στις ΕΠΑ. Εδώ και καιρό συζητείται η αποχώρηση της ΔΕΠΑ από κάποιες ΕΠΑ, ωστόσο η λύση ακόμη αναζητείται. Όσο θα αγνοείται η νέα μορφή της ΔΕΠΑ τόσο δεν θα μπορεί και να ξεκινήσει η συγκεκριμένη αποκρατικοποίηση. Παρ' όλα αυτά ο προϋπολογισμός προβλέπει έσοδα ύψους 250 εκατ. ευρώ από την πώληση του 65% της ΔΕΠΑ.
Στην περίπτωση πάλι των ΕΛΠΕ πρόκειται για μια εξαιρετικά σύνθετη και πολιτικά ευαίσθητη απόφαση. Όχι μόνο επειδή τα ΕΛΠΕ αποτελούν τον μεγαλύτερο όμιλο πετρελαιοειδών στην Ελλάδα, με διαχρονική παρουσία του κράτους στο μετοχικό τους κεφάλαιο, αλλά και επειδή μέτοχός τους είναι η Paneuropean, δηλαδή ο όμιλος Λάτση (45,47%), ο οποίος και έχει το δικαίωμα πρώτης προσφοράς. Επιπλέον τα ΕΛΠΕ είναι παράλληλα μέτοχος με 35% τόσο του ΔΕΣΦΑ όσο και της ΔΕΠΑ, των οποίων η ιδιωτικοποίηση συνδέεται άμεσα με την αποκρατικοποίηση του ομίλου.
Όσο για τα νερά, στη κυβέρνηση γνωρίζουν ότι η πώληση έστω και μικρού μεριδίου των ΕΥΔΑΠ (11%) και ΕΥΑΘ (23%) αποτελεί "πολιτικά ευαίσθητη" διαδικασία λόγω της παρελκυστικής στάσης που στο παρελθόν είχε κρατήσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Δεν αποκλείεται επομένως η κυβέρνηση να βρεθεί προ εκπλήξεων όταν θα προκηρυχθούν οι δύο διαγωνισμοί, γεγονός που με τη σειρά του πιθανώς να προκαλέσει καθυστερήσεις.
Σε κάθε περίπτωση προκαλεί απορία για ποιο λόγο ο προϋπολογισμός προβλέπει την ολοκλήρωση εντός του 2018 των διαγωνισμών για όλα σχεδόν τα περιουσιακά στοιχεία που έχει στην κατοχή του το ΤΑΙΠΕΔ. Πολλώ δε μάλλον όταν η ζωή του Ταμείου έχει παραταθεί για τρία ακόμη χρόνια, δηλαδή μέχρι την 1η Ιουλίου του 2020. Δεν υπάρχει άλλη εξήγηση παρά ότι η κυβέρνηση επιχειρεί να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, καθώς οι Βρυξέλλες προβάλουν εμφατικά την ενόχλησή τους για τις καθυστερήσεις.
