Στις καλένδες παραπέμπονται τα σχέδια για πλαφόν στο αέριο, με αιχμή πλέον του δόρατος της ευρωπαικής πολιτικής να γίνεται ο φόρος στα υπερκέρδη των διυλιστηρίων.
Σε αυτά μαζί με τα «ουρανοκατέβατα κέρδη» των ηλεκτροπαραγωγών αναζητούν πλέον τη λύση οι Βρυξέλλες, για να φτιάξουν ένα κουμπαρά πολλών δεκάδων δισεκατομμυρίων ως ανάχωμα στην ενεργειακή κρίση. Το νέο στοιχείο του πακέτου που ανακοινώνει σε λίγη ώρα η Φον Ντερ Λάιεν θα είναι ένας φόρος στα υπερκέρδη των εταιρειών πετρελαίου, αερίου, άνθρακα και διύλισης, ύψους έως και 33%, σύμφωνα με το Bloomberg. Αρκεί για να αυξηθούν οι διαθέσιμοι από τις κυβερνήσεις πόροι για στήριξη νοικοκυριών- επιχειρήσεων ; Μένει να φανεί.
To θεμα είναι ότι ακόμη και το σημερινό πακέτο μέτρων θα πάρει καιρό για να εφαρμοσθεί, αφού πρέπει να συνεδριάσουν ξανά οι υπουργοί Ενέργειας (30 Σεπτεμβρίου) για να το εγκρίνουν και μετά να ψηφισθεί από τα εθνικά κοινοβούλια. Ακριβώς για αυτό, η Αθήνα εξετάζει να εφαρμόσει την φορολόγηση στα υπερκέρδη των δυιλιστηρίων, ακόμη και μονομερώς. Αξιοποιώντας την όποια πρόοδο επιτευχθεί σε ευρωπαικό επίπεδο, η κυβέρνηση σχεδιάζει να επιβάλει ένα έκτακτο «τέλος αλληλεγγύης» στα υπερέσοδα του κλάδου των ορυκτών καυσίμων, τα οποία και θα υπολογίσει κατά το μοντέλο που υιοθέτησε για τα «ουρανοκατέβατα» κέρδη των ηλεκτροπαραγωγών.
Το θέμα είχε συζητηθεί και στο έκτακτο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της 9ης Σεπτεμβρίου, με τον Κ.Σκρέκα να στηρίζει τη πρόταση, όπως και οι ομόλογοί του από τη Γερμανία και την Ισπανία. Με βάση χθεσινές διαρροές σε Guardian και Bloomberg, το τοπίο, ως προς τα όσα θα ανακοινώσει σήμερα η Πρόεδρος της Κομισιόν, διαμορφώνεται ως εξής:
Φορολόγηση στα υπερκέρδη των εταιρειών πετρελαίου, αερίου, άνθρακα, αλλά και διύλισης: Σε κοινοτικό έγγραφο που διέρρευσε χθες αναφέρεται πως οι εταιρείες πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα θα δουν μέσα στο 2022 τα κέρδη τους να πενταπλασιάζονται. Αυτά τα «απροσδόκητα» κέρδη» δεν προκύπτουν από οικονομικές ή επενδυτικές επιλογές, αλλά από τις «απρόβλεπτες εξελίξεις στις ενεργειακές αγορές μετά τον συνεχιζόμενο παράνομο πόλεμο στην Ουκρανία». Η πρόταση είναι να καθιερωθεί ένας νέος έκτακτος φόρος επί αυτών των υπερκερδών, ο οποίος περιγράφεται ως «εισφορά αλληλεγγύης». Ένας φόρος προσωρινός, που θα «βαραίνει» όσες εταιρείες των παραπάνω κλάδων εμφανίζουν προ-φόρων κέρδη, κατά 20% υψηλότερα σε σχέση με τον μέσο όρο της προηγούμενης τριετίας (2019-2021). Το μέτρο επηρεάζει και τα δύο ελληνικά διυλιστήρια, δηλαδή τα Ελληνικά Πετρέλαια και τη Motor Oil, τα οποία πρόσφατα είχαν ανακοινώσει ρεκόρ – κερδοφορίας για το α΄ εξάμηνο χάρη στα υψηλά περιθώρια διύλισης.
Επιβολή πλαφόν στα «ουρανοκατέβατα κέρδη» των ηλεκτροπαραγωγών, πλην του αερίου: Η πρόταση της Κομισιόν, παραλλαγή του ισχύοντος ελληνικού μοντέλου, αφορά ένα πανευρωπαϊκό πλαφόν τιμής για τεχνολογίες παραγωγής ρεύματος φθηνότερες από εκείνες που καθορίζουν την Οριακή Τιμή (δηλαδή του φυσικού αερίου). Σύμφωνα με το κοινοτικό έγγραφο, αυτές οι τεχνολογίες απέφεραν απροσδόκητα υψηλά κέρδη στους παραγωγούς, καθώς αμείβονται στην Οριακή Τιμή, όταν το λειτουργικό τους κόστος είναι χαμηλό. Το ανώτατο όριο θα τεθεί, διασφαλίζοντας την κάλυψη του κόστους για τις ΑΠΕ και τις μονάδες άνθρακα. Τα επιπλέον έσοδα θα καταλήγουν σε ευάλωτα νοικοκυριά και επιχειρήσεις εκτεθειμένες στην κρίση, μέσω ενός μηχανισμού παρόμοιου με το ελληνικό Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.
3. Υποχρεωτική μείωση της κατανάλωσης: Εκτός της προαιρετικής, η μείωση της κατανάλωσης ρεύματος γίνεται υποχρεωτική. Καθημερινά, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εξοικονομούν ρεύμα για 3- 4 ώρες κατά το διάστημα της αιχμής. Αν και εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια κάθε κυβέρνησης να επιλέξει εκείνη τις ώρες της μειωμένης κατανάλωσης, εντούτοις και μόνο το γεγονός η εξοικονόμηση φεύγει από το προαιρετικό χαρακτήρα και γίνεται υποχρεωτική, καταμαρτυρά και τη σοβαρότητα της κατάστασης. Μεταξύ των εργαλείων μείωσης, προτείνονται και οι δημοπρασίες όπου καταναλωτές, όπως οι βιομηχανίες, θα μπορούν να μειώνουν την κατανάλωσή τους, με αντάλλαγμα αποζημιώσεις.
