Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Συχνά λέγεται ότι η ελληνική κρίση είναι από τις χειρότερες στη σύγχρονη ιστορία, ότι η προσαρμογή της οικονομίας είναι μία από τις μεγαλύτερες που έχουν γίνει ποτέ και η μείωση των εισοδημάτων των νοικοκυριών η χειρότερη που έχει καταγραφεί εν καιρώ ειρήνης. Όλα αυτά μπορούν να συνοψιστούν στο ότι το ελληνικό ΑΕΠ μειώθηκε από το 2007 έως το 2016 σε ποσοστό 26,4%. Χάθηκε, δηλαδή, μέσα σε εννέα χρόνια το 1/4 της εγχώριας οικονομικής παραγωγής.
Βέβαια, τα στοιχεία για το ΑΕΠ δεν είναι τα μόνα που μπορούν να δείξουν το μέγεθος της καταστροφής. Η τεράστια αύξηση της ανεργίας, η κατάρρευση των εισοδημάτων, η εκτίναξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών είναι μόνο μερικά από τα απογοητευτικά «συστατικά» που διαμορφώνουν το σημερινό περιβάλλον.
Σε ειδική μελέτη με τίτλο «Εξωστρέφεια και Ανταγωνιστικότητα: Τα Απαραίτητα Συστατικά Ενός Νέου Παραγωγικού Μοντέλου για την Ελληνική Οικονομία», που παρουσίασε χθες ο επικεφαλής ανάλυσης της Eurobank, Δρ. Πλάτων Μονοκρούσος, στο πλαίσιο της διοργάνωσης Go In Crete, προτείνονται 11 πολιτικές τόσο σε εθνικό επίπεδο, όσο και για την αναμόρφωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Η μείωση της φορολογίας και η απλοποίηση του φορολογικού συστήματος ξεχωρίζουν μεταξύ των προτάσεων, ενώ παράλληλα δίνεται μεγάλη έμφαση στη συγκέντρωση της αγοράς και στον επαναπροσανατολισμό των εξαγωγών. Γενικότερα, η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας προϋποθέτει τη σημαντική ενίσχυση της εξαγωγικής δραστηριότητας και των επενδύσεων. Οι 10+1 προτάσεις πολιτικής της Eurobank, είναι οι ακόλουθες:
Περιβάλλον φιλικό προς τις επενδύσεις
Η δημιουργία επιχειρηματικού περιβάλλοντος φιλικού προς τις επενδύσεις αποτελεί βασικό μέρος των πολιτικών υποσχέσεων, ωστόσο φαίνεται πως κάθε κόμμα έχει διαφορετική αντίληψη του τι ακριβώς σημαίνει ένα «φιλικό προς τις επενδύσεις μέτρο». Η Eurobank προτείνει την υλοποίηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης και την επιτάχυνση των δικαστικών διαδικασιών.
Ενίσχυση Ανταγωνιστικότητας
Σύμφωνα με τον Δρ. Πλάτωνα Μονοκρούσο, η ανταγωνιστικότητα θα πρέπει να αποτελέσει πρωταρχικό στόχο της εθνικής στρατηγικής. Σε αυτό το πλαίσιο προτείνεται η δημιουργία Εθνικού Παρατηρητηρίου για την ανταγωνιστικότητα. Παράλληλα, επισημαίνεται η ανάγκη ενίσχυσης της οικονομικής διπλωματίας και η βελτίωση των υποδομών – δρόμοι, λιμάνια, αεροδρόμια, πληροφορική και τηλεπικοινωνίες.
Μακροοικονομική σταθερότητα
Η διασφάλιση κλίματος μακροοικονομικής σταθερότητας αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την προσέλκυση επενδύσεων.
Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις
Η εντατικοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών θα συμβάλλει στην περαιτέρω προσαρμογή της ελληνική οικονομίας στα διεθνή πρότυπα.
Βελτίωση φορολογικού καθεστώτος
Μία από τις μεγάλες πληγές της ελληνικής οικονομίας. Οι φόροι αλλάζουν, δηλαδή αυξάνονται, διαρκώς τη στιγμή που στην πλειονότητά τους οι ξένοι επενδυτές αποφεύγουν τις αγορές με μεταβαλλόμενα φορολογικά καθεστώτα. Η Eurobank πρεοτείνει τη μείωση της φορολογίας, την απλοποίηση και σταθερότητα του φορολογικού συστήματος, την εξυγίανση του καθεστώτος επιστροφής ΦΠΑ και την παροχή κινήτρων για τον τομέα της Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D).
Άρση διοικητικών και γραφειοκρατικών εμποδίων
Τι να πει κανείς για τη γραφειοκρατία και τα διοικητικά εμπόδια στην Ελλάδα. Είναι από τα προβλήματα που κάθε κυβέρνηση «ορκίζεται» ότι θα λύσει. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της αγοράς ακινήτων, όπου σε κάθε πράξη απαιτούνται δέκα δικαιολογητικά, όσα και στην Ουγκάντα. Η Eurobank προτείνει την απλοποίηση των μεταφορικών διαδικασιών, την απλοποίηση των διαδικασιών απόκτησης πιστοποιητικών και διενέργειας ελέγχων και τη βελτίωση των υφιστάμενων εκτελωνιστικών και τελωνειακών διαδικασιών.
Συνθήκες ρευστότητας
Η βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας είναι ένα ζήτημα που αφορά σε πολύ μεγάλο βαθμό τις τράπεζες, καθώς χωρίς «ενεργές» τράπεζες η οικονομία χάνει ένα από τα βασικά της συστατικά. Για να δούμε νέο χρήμα, όμως, οι τράπεζες θα πρέπει να μειώσουν τα «κόκκινα» δάνεια για να απελευθερώσουν πόρους. Η αξιοποίηση του νέου θεσμικού πλαισίου για τη ριζική αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αποτελεί βασική προτεραιότητα.
Μέγεθος αγοράς και βαθμός συγκέντρωσης
Στη μελέτη επισημαίνεται η ανάγκη προώθησης στρατηγικών συνεργασιών και η αύξηση του βαθμού συγκέντρωσης της αγοράς. Έτσι θα επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας και θα καταστεί ευκολότερη η πρόσβαση στις διεθνείς αγορές. Θα πρέπει επίσης να ληφθούν μέτρα για την αύξηση του μεγέθους της εγχώριας αγοράς και την υποκατάσταση των εισαγωγών.
Ενίσχυση τεχνολογικού περιεχομένου εξαγωγών
Η αύξηση του μεριδίου των εξαγωγών, η αξιοποίηση συγκριτικού πλεονεκτήματος σε προϊόντα μεσαίας-υψηλής και υψηλής τεχνολογίας, καθώς και η ταχύτερη ενσωμάτωση στις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας.
Αύξηση δαπανών για R&D
Θα πρέπει να δοθεί έμφαση στη συνεργασία με πανεπιστήμια, τεχνικά και τεχνολογικά ιδρύματα και άλλους φορείς.
Επαναπροσανατολισμός εξαγωγών
Μέσω της διείσδυσης σε αγορές υψηλού ρυθμού ανάπτυξης και σε δυναμικούς κλάδους του διεθνούς εμπορίου. Σημειώνεται ότι ο μέσος ρυθμός ανάκαμψης των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών των οικονομιών της Κεντρικής, Ανατολικής & ΝΑ Ευρώπης την περίοδο 2010-2015 ήταν υψηλότερος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο της Ελλάδας. Η πρόσβαση των περισσότερων οικονομιών της περιοχής στο διεθνές εμπόριο την εν λόγω περίοδο βελτιώθηκε περισσότερο από ότι στην Ελλάδα.
