Του Γιώργου Φιντικάκη
Τον εφιάλτη να παραταθεί η προεκλογική περίοδος έως τον Οκτώβριο, με ένα καθημερινό πλέον καταιγισμό από μικροδιευθετήσεις, παροχές, φιέστες, και εγκαίνια, βλέπει μπροστά της η πραγματική οικονομία.
Τα μολύβια στο Δημόσιο έχουν ήδη κατέβει, τα περίπου 500 δισ. νέων απλήρωτων φόρων που προστέθηκαν τον Μάρτιο στα ληξιπρόθεσμα χρέη προς την Εφορία, λένε από μόνα τους πολλά, μεγάλα έργα όπως το Ελληνικό πάνε ακόμη πιο πίσω, και παράγοντες της οικονομίας εκφράζουν κατ' ιδίαν τον φόβο ότι το 2019, θα προστεθεί στις πολλές χαμένες ευκαιρίες των προηγούμενων ετών.
Το επικρατέστερο σενάριο, με δεδομένο ότι και ο τουρισμός δεν θα έχει την περυσινή δυναμική, είναι ότι οι προβλέψεις για την ανάπτυξη θα αναθεωρηθούν ξανά και ξανά προς το χειρότερο.
Η οικονομία θα σέρνεται μέχρι τον Οκτώβριο μέσα σε ένα παροξυσμό παλαιοκομματισμού - αν τις τελευταίες ημέρες ζούμε πελατειακή θύελλα ας προετοιμαστούμε για τσουνάμι - οι "κορδέλες" και οι πολιτικές "κουμπαρά" θα πολλαπλασιαστούν, νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα αναστέλλουν τις αποφάσεις αλλά και τις υποχρεώσεις τους για αργότερα, άρα όσο νωρίτερα γίνουν οι εκλογές, τόσο το καλύτερο.
Τα παρακάτω παραδείγματα είναι ενδεικτικά:
Σε ένα "νεκρό" φορολογικά μήνα, τον Μάρτιο, τα νέα ληξιπρόθεσμα χρέη προς την εφορία για το πρώτο τρίμηνο του 2019, τα οποία ανακοίνωσε χθες η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, ανήλθαν σε 2,63 δισ, παρουσιάζοντας αύξηση 389 εκατ ευρώ. Τη μερίδα του λέοντος ως προς τις νέες οφειλές, είχαν οι καθαρά φορολογικές, που διαμορφώθηκαν τον Μάρτιο σε 2,506 δισ. ευρώ, αυξημένες δηλαδή κατά 468 εκατομμύρια μέσα σε μόνο 30 ημέρες.
Σε όλες τις μεγάλες αποκρατικοποιήσεις, Ελληνικό, ΔΕΠΑ, ΕΛΠΕ, καταγράφεται μετάθεση προς τα πίσω των ημερομηνιών, ενώ νέες επενδυτικές πρωτοβουλίες αναστέλλονται για μετά τις εκλογές.
Το σενάριο αν πάμε σε εκλογές τον Οκτώβριο, έως τότε να παγώσουν τα πάντα, είναι το πλέον πιθανό. Το χειρότερο ωστόσο θα ήταν ένας δημοσιονομικός εκτροχιασμός και μια παράλληλη επιδείνωση των σχέσεων Αθήνας-δανειστών μετά τις Ευρωεκλογές, εφόσον οι Ευρωπαίοι ανακοινώσουν επίσημα πως το πακέτο Τσίπρα δημιουργεί τρύπα στο πλεόνασμα, αλλά η κυβέρνηση επιμείνει, αφού οποιαδήποτε υπαναχώρηση θα έχει γι' αυτήν σοβαρό πολιτικό κόστος στις εθνικές εκλογές.
Αρκετοί μάλιστα φοβούνται ότι ανάλογα και με το αποτέλεσμα της ευρωκάλπης, η κυβέρνηση μπορεί να επιλέξει να "στήσει" ένα νέο σκηνικό σύγκρουσης με τους δανειστές, προκειμένου να δημιουργήσει στους ψηφοφόρους την εντύπωση ότι δίνει τη μάχη για το συμφέρον των πολλών.
Το μήνυμα που έστειλε μετά το Eurogroup της Πέμπτης ο Κλ. Ρέγκλινγκ, στον απόηχο των δηλώσεων Στουρνάρα, ότι το πακέτο Τσίπρα θέτει σε κίνδυνο το στόχο για τα πλεονάσματα, καθώς επίσης οι πληροφορίες ότι το Ολλανδικό κοινοβούλιο προσανατολίζεται να ζητήσει επαναβεβαίωση από ελληνικής πλευράς για την τήρηση των δεσμεύσεων που αυτή έχει αναλάβει, ερμηνεύονται ως προαναγγελία για τα όσα θα επακολουθήσουν μετά τις 26 Μαΐου.
Το θέμα φυσικά δεν είναι τι θα πει ο Ρέγκλινγκ, αφού η Ελλάδα δεν βρίσκεται πια σε πρόγραμμα, όσο η αντίδραση των αγορών, που μετά από μια τυχόν αρνητική αξιολόγηση στην έκθεση του Ιουνίου, θα πάρουν τη σκυτάλη ασκώντας πίεση στα ελληνικά ομόλογα, τα οποία μετά τις εξαγγελίες Τσίπρα έχουν ανέβει 50 μονάδες βάσης.
Το απευκταίο σενάριο θα ήταν να παγώσει το πρόγραμμα δανεισμού της Ελλάδας έως τις εθνικές εκλογές, και στην ουσία η χώρα να παραμείνει αποκλεισμένη από τις αγορές και το 2019. Κάτι τέτοιο θα άρχιζε ξανά να τροφοδοτεί σενάρια αβεβαιότητας και χρηματοπιστωτικής ασφυξίας της Ελλάδας.
Τις τελευταίες πάντως εβδομάδες, αναλυτές προειδοποιούν ότι το περίφημο μαξιλάρι πάνω στο οποίο είχε στηριχθεί το αφήγημα για ομαλή έξοδο στις αγορές, θα έχει αδειάσει επικίνδυνα ως τον Ιούλιο, αν δεν αντικατασταθούν με νέες εξόδους της Ελλάδας στις αγορές, τα 5,5 δισ. ευρώ που σύμφωνα με την εξαγγελία Τσίπρα θα κατατεθούν σε ειδικό λογαριασμό ως "εγγύηση" για την επίτευξη των πλεονασμάτων 3,5%.
Τόσο καιρό η κυβέρνηση παρουσίαζε το μαξιλάρι στα 50 δισ. ευρώ, ο ίδιος ο Αλ. Τσίπρας το υπολόγισε στα 31 δισ από το Ζάππειο, αλλά έως τα μέσα καλοκαιριού, σημαντικό μέρος του θα έχει δαπανηθεί, με βάση τις προγραμματισμένες πληρωμές δανείων των επόμενων μηνών.
Τα παραπάνω φυσικά δεν είναι παρά σενάρια, κάποιοι θα πουν καταστροφολογικά. Το μόνο βέβαιο για την ώρα είναι οι ενδείξεις ότι η οικονομία υπολειτουργεί κάθε μήνα και περισσότερο.