Συνεχίζει να μεγαλώνει το χάσμα μεταξύ των οικονομικών δεικτών που βλέπουν το φως της δημοσιότητας για την περίοδο των lockdown και της αισιοδοξίας που συνοδεύει την προσπάθεια επανεκκίνησης της πραγματικής οικονομίας. Τα στοιχεία Απριλίου και Μαΐου, των δύο βασικών μηνών του lockdown, οδηγούν σε δύο σημαντικά για την επόμενη ημέρα συμπεράσματα. Το πρώτο σχετίζεται με το βάθος και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ύφεσης στην Ευρωζώνη και το δεύτερο με την ανεξέλεγκτη πορεία του πληθωρισμού προς αρνητικό έδαφος.
Όλα δείχνουν ότι για σχεδόν το σύνολο του 2020 η οικονομία της Ευρωζώνης θα βρίσκεται στη «μέγγενη» της ύφεσης και του αποπληθωρισμού και με την προϋπόθεση ότι θα επιτευχθεί συμφωνία σε επίπεδο Ε.Ε. για το ιστορικό πακέτο των 750 δισ. ευρώ, οι ελπίδες μετατίθενται για το 2021, χρονιά όπου αναμένεται αφενός να πέσει πακτωλός χρημάτων στην αγορά και αφετέρου να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά ο κορονοϊός.
Το μεγάλο στοίχημα για τις οικονομίες της Ευρωζώνης είναι να περιορίσουν όσο είναι δυνατόν την ύφεση συνολικά στο 2020 για να ξεκινήσουν από καλύτερη αφετηρία το 2021, δεχόμενες τις επιχορηγήσεις της Κομισιόν. Διότι αν τα τεράστια ποσά που θα δοθούν (για την Ελλάδα αγγίζουν το 17% του ΑΕΠ μόνο οι επιχορηγήσεις) μπορούν, αν αξιοποιηθούν κατάλληλα, να υπερκαλύψουν το χαμένο έδαφος του τρέχοντος έτους και να δημιουργήσουν συνθήκες πολυετούς ανάπτυξης.
Μέχρι τότε, η Ευρωζώνη θα παλεύει να βρει τα πατήματά της και πάνω απ’ όλα να σταματήσει την εκτίναξη της ανεργίας, που είναι ένας από τους κρίσιμους παράγοντες που επηρεάζουν τον πληθωρισμό, την κατανάλωση και εντέλει το ΑΕΠ.
Ας αρχίσουμε από το επίπεδο των τιμών καθώς σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία ο πληθωρισμός υποχώρησε στο 0,1% τον Μάιο, με τη μεγάλη πτώση των τιμών της ενέργειας να παίζει καθοριστικό ρόλο. Είναι ο τέταρτος διαδοχικός μήνας πτώσης των ενεργειακών τιμών (-12% τον Μάιο, -9,7% τον Απρίλιο, -4,5% τον Μάρτιο, -0,3% τον Φεβρουάριο), ενώ στο τελευταίο δωδεκάμηνο μόνο 4 φορές έχει καταγραφεί άνοδος.
Ξένοι οίκοι προβλέπουν ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει υποτονικός τους επόμενους και θα υποχωρήσει κάτω από το μηδέν μέσα στο 2020. Η πρόβλεψη αυτή βασίζεται στην εκτίμηση ότι οι ενεργειακές τιμές δεν θα… σηκώσουν κεφάλι για πολύ καιρό ακόμη και παράλληλα θα συνεχιστεί το σοκ στην πλευρά της ζήτησης λόγω των επιπτώσεων και της αβεβαιότητας που προκαλεί η πανδημία.
Πρόσφατες έρευνες για την επιχειρηματική δραστηριότητα, όπως ο PMI, αποκαλύπτουν σημαντική πτώση στις τιμές παραγωγής σε μια προσπάθεια να τονωθούν οι πωλήσεις. Ο πληθωρισμός έχει άμεση σχέση με την κατανάλωση και η κατανάλωση οδηγεί την τάση στις λιανικές πωλήσεις. Τα στοιχεία που είδαν χθες το φως της δημοσιότητας έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ενώ οι λιανικές πωλήσεις στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης σημείωσαν πτώση… μόνο 5% τον Απρίλιο (!), η κατανάλωση των νοικοκυριών στη Γαλλία τον ίδιο μήνα κατέρρευσε, καταγράφοντας «βουτιά» της τάξης του 30%.
Και παρά το γεγονός ότι οι λιανικές πωλήσεις αποτελούν έναν ευμετάβλητο δείκτη που συνήθως αναθεωρείται, τα στοιχεία για το μήνα Απρίλιο φαίνεται ότι επιβεβαιώνουν τη σχετική διαφορά στις επιδόσεις μεταξύ των χωρών-μελών της Ευρωζώνης, που συνεπάγεται ότι η συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρωζώνη στο «αιματηρό» β’ τρίμηνο θα είναι ανομοιόμορφη.
Πάντως, στο α’ τρίμηνο του 2020 Γαλλία και Ιταλία είδαν και οι δύο το ΑΕΠ τους να μειώνονται κατά 5,3%, σύμφωνα με τη δεύτερη εκτίμηση των στατιστικών αρχών. Πρόκειται για σημαντική αναθεώρηση καθώς η πρώτη εκτίμηση έδειχνε ύφεση 5,8% στη Γαλλία και 4,7% στην Ιταλία, ενώ η κατάσταση ξεκαθαρίζει όσο μπαίνουν στις μετρήσεις τα πραγματικά στοιχεία για τις δύο τελευταίες εβδομάδες του Μαρτίου, τις εβδομάδες του lockdown δηλαδή. Η κυρίαρχη αντίληψη σήμερα είναι ότι τα lockdown του Απριλίου και του Μαΐου θα μας δώσουν διψήφια ύφεση σε ολόκληρη την Ευρωζώνη στο β’ τρίμηνο, με την Κριστίν Λαγκάρντ να την έχει τοποθετήσει έως και στο 15%.
