Η συνθετική βιολογία, η οποία συνδυάζει την βιοτεχνολογία με την βιομηχανική χημεία, έχει αρχίσει να συναρπάζει τους επιστήμονες εδώ και αρκετά χρόνια, και είναι πολύ εύκολο να καταλάβουμε τον λόγο. Ο σκοπός της είναι να καταφέρει να αναπρογραμματίσει τα κύτταρα μικροοργανισμών ή ουσιών και να τα μετασχηματίσει σε κάτι εντελώς διαφορετικό. Όπως σημειώνει ένας χρηματιστηριακός αναλυτής, η συνθετική βιολογία «αρπάζει την φυσική βιολογία ενός κυττάρου και το αναπρογραμματίζει για να παράξει κάτι χρήσιμο».
Αυτή την στιγμή βρίσκεται σε σχεδόν εμβρυϊκό στάδιο. Παραδείγματα των πρώτων εφαρμογών της είναι η χρήση ειδικά τροποποιημένης μαγιάς σε συνδυασμό με ζάχαρη (από ζαχαροκάλαμο) για την παραγωγή βιταμίνης Ε, βανιλίνης και καλλυντικών. Το είδος του προϊόντος που θα παραχθεί εξαρτάται από την τροποποίηση που έχει γίνει στην μαγιά. Οι θαυμαστές της συνθετικής βιολογίας είναι βέβαιοι πως οι εφαρμογές θα πολλαπλασιαστούν και σε μερικά χρόνια θα έχει καταστεί δυνατή η παραγωγή πλήθους προϊόντων.
Ενδεικτικά αναφέρονται τα βιοκαύσιμα, διάφορα είδη πλαστικών, καλλυντικών, αρωμάτων, κάνναβης και πολλές φαρμακευτικές ουσίες. Οι προσδοκίες είναι τόσο μεγάλες που μέτοχοι και στελέχη των επιχειρήσεων που ασχολούνται με την συνθετική βιολογία αναφέρουν πως σε μερικά χρόνια ο συνολικός κύκλος εργασιών του κλάδου θα ξεπερνά το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια, κάποιοι μάλιστα μιλούν για το τετραπλάσιο αυτού.
Προς το παρόν, ο συνολικός ετήσιος κύκλος εργασιών για τις εταιρείες της συνθετικής βιολογίας δεν ξεπερνά το ένα δισεκατομμύριο δολάρια, και καμία από αυτές δεν πετυχαίνει κερδοφόρο αποτέλεσμα. Δύο εταιρείες του κλάδου, η Amyris (AMRS NASDAQ) Zymergen (ZY NASDAQ) διαπραγματεύονται ήδη στο αμερικανικό χρηματιστήριο, αλλά η έλευση της Ginkgo Bioworks αναμένεται να στρέψει τα μάτια πολύ περισσότερων επενδυτών προς την συνθετική βιολογία και τις επιχειρηματικές προοπτικές της.
Η Ginkgo Bioworks είναι η πιο φιλόδοξη και πιο γνωστή από τις τρεις, και η αποτίμηση με την οποία αναμένεται να ξεκινήσει την διαπραγμάτευσή της είναι πολύ μεγαλύτερη από των άλλων δύο. Εκτός αυτού, στους μετόχους της περιλαμβάνονται κάποια πολύ μεγάλα ονόματα, όπως του Μπιλ Γκέιτς, των αμοιβαίων κεφαλαίων Ark της Κάθυ Γούντ και της Μπέιλυ Γκίφορντ, επενδυτικής εταιρείας από το Ηνωμένο Βασίλειο, γνωστής από την εξαιρετικά επιτυχημένη επένδυσή της στην Tesla.
H Ginkgo Bioworks θα μπει στο χρηματιστήριο απορροφώμενη από το SPAC Soaring Eagle (SRNG NASDAQ). Η διαδικασία απορρόφησης έχει ολοκληρωθεί και σήμερα Πέμπτη θα είναι η τελευταία μέρα διαπραγμάτευσης της SRNG, αφού από αύριο Παρασκευή εισάγονται προς διαπραγμάτευση όλες οι μετοχές της Ginkgo Bioworks, το σύμβολο διαπραγμάτευσης αλλάζει σε DNA, και η μετοχή μετακομίζει από το Nasdaq στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης.
Μέσα από την διαδικασία της απορρόφησής της από το SPAC, η Ginkgo Bioworks θα ενισχύσει τα ταμειακά της αποθέματα κατά περίπου 1,65 δις δολάρια. Η χρηματιστηριακή της αξία έχει υπολογιστεί πως θα είναι περίπου 17,5 δις δολάρια, στην τιμή των 10 δολαρίων ανά μετοχή (όπως γίνεται συνήθως με τις απορροφήσεις εταιρειών από SPAC). Με βάση τα οικονομικά στοιχεία της εταιρείας, αυτή η αποτίμηση είναι μάλλον πολύ υψηλή και προϋποθέτει πως όλα θα πάνε κατ’ ευχήν.
Ο κύκλος εργασιών για το 2021 αναμένεται να είναι κοντά στα 175 εκατομμύρια δολάρια, υπερδιπλάσιος του περσινού αλλά λιγότερο από το 1/100 της αποτίμησης της εταιρείας. Φαίνεται όμως πως η αγορά είναι διατεθειμένη να πληρώσει ακριβά τις προοπτικές της εταιρείας. Ο Τζέισον Κέλλυ, συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, φιλοδοξεί να κάνει τον προγραμματισμό του DNA των κυττάρων το ίδιο εύκολο με τον προγραμματισμό ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή.
Από πλευράς επιχειρηματικού μοντέλου, η Ginkgo Bioworks προτιμά τις συνεργασίες με πολλές επιχειρήσεις, μαζί με τις οποίες σχεδιάζει τον προγραμματισμό των κυττάρων με την βοήθεια μικροοργανισμών. Στην συνέχεια, αυτές οι επιχειρήσεις αναλαμβάνουν την παραγωγή και την προώθηση των προϊόντων. Η εταιρεία πληρώνεται για την έρευνα και την ανάπτυξη και στην συνέχεια εισπράττει ένα ποσοστό από τις πωλήσεις των προϊόντων. Πέρα από αυτή την δραστηριότητα, ένα σημαντικό μέρος των εσόδων προβλέπεται να έλθει από την δραστηριοποίηση στον τομέα της βιοασφάλειας, όπου η τεχνολογία της θα χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό απειλών από την «κακή» χρήση της βιοτεχνολογίας, όπως π.χ. από την δημιουργία συνθετικών ιών.
Κάποιες από τις αξιοσημείωτες συνεργασίες της εταιρείας είναι με την Moderna για την τελειοποίηση της διαδικασίας παρασκευής εμβολίων και με την Cronos για την μελέτη προϊόντων κάνναβης. Η εταιρεία περιμένει πως τα ετήσια έσοδα, μόνο από τις αμοιβές της για την σχεδίαση και ανάπτυξη, θα φθάνουν το 2025 περίπου στο 1 δις δολάρια, και ο συνολικός κύκλος εργασιών θα είναι αρκετά μεγαλύτερος λόγω της συνεισφοράς του τομέα της βιοασφάλειας και της είσπραξης ποσοστών από την πώληση των προϊόντων των συνεργατών της.
Για να δούμε λίγο και τις άλλες εταιρείες του κλάδου, η Amyris έχει πολύ μικρότερη χρηματιστηριακή αξία, κοντά στα 4 δις δολάρια, με την τιμή της μετοχής της στα 13,30 δολάρια, έχει όμως μεγαλύτερο κύκλο εργασιών από την Ginkgo. Για το 2021 αναμένεται να έχει έσοδα από πωλήσεις κοντά στα 400 εκατομμύρια, ενώ η ίδια προβλέπει πως το 2025 θα φτάσει τα 2 δις.
Έχει διαφορετικό μοντέλο λειτουργίας, αφού παρασκευάζει και πουλά μόνη της τα προϊόντα της. Οι βιταμίνες και τα καλλυντικά που παράγονται με τροποποιημένη μαγιά και ζάχαρη είναι δικά της προϊόντα. Η ίδια υποστηρίζει πως θα έχει καλύτερα περιθώρια κέρδους από την Ginkgo Bioworks, αλλά φαίνεται πως οι επενδυτές προτιμούν (προς το παρόν) το επιχειρηματικό μοντέλο της Ginkgo. Έχει και αυτή ισχυρούς υποστηρικτές, αφού βασικός της μέτοχος είναι ο θρύλος της Silicon Valley Τζων Ντερ.
H Zymergen είναι αρκετά μικρότερη από τις δύο άλλες, στην τιμή των 13,35 δολαρίων έχει χρηματιστηριακή αξία 1,34 δις δολαρίων. Προσπαθεί να δραστηριοποιηθεί στην παραγωγή προϊόντων που θα χρησιμεύσουν στην βιομηχανία ηλεκτρονικών και στην παραγωγή εντομοαπωθητικών προϊόντων ασφαλών για τους ανθρώπους. Προς το παρόν δεν έχει αρχίσει τις πωλήσεις, ούτε αναμένεται να το κάνει μέσα στο 2021, ίσως ούτε και στο 2022. Μέσα στον Αύγουστο απογοήτευσε τους μετόχους της, όταν ανακοίνωσε πως δεν θα πιάσει τους στόχους της και ταυτόχρονα απέλυσε τον διευθύνοντα σύμβουλο.
Οι υποστηρικτές των προοπτικών της συνθετικής βιολογίας πιστεύουν πως σύντομα θα δούμε να χρησιμοποιείται σε πολλούς τομείς της βιομηχανίας και της οικονομίας. Θεωρούν πως θα προκαλέσει επανάσταση σε πολλούς τομείς, δίνοντας την δυνατότητα παραγωγής καυσίμων, πλαστικών, τροφίμων, φαρμάκων, καλλυντικών, και διαφόρων άλλων προϊόντων, με μειωμένο κόστος και πολύ φιλικότερες προς το περιβάλλον μεθόδους παραγωγής. Αν έχουν δίκιο, οι μέτοχοι των πρωτοπόρων επιχειρήσεων του κλάδου θα αμειφθούν πλουσιοπάροχα. Θα το αξίζουν άλλωστε, αφού ο κίνδυνος αποτυχίας δεν είναι καθόλου αμελητέος, και η επένδυση σε αυτές τις εταιρείες εμπεριέχει και κάποια στοιχεία γενναιότητας.
