Ένας κρότος που θυμίζει αυτόν του φινάλε σόου πυροτεχνημάτων αντηχεί σ’ ένα από τα πολλά βίντεο από την Κίνα που κυκλοφορούν το τελευταίο διάστημα στο Twitter και στο YouTube. Στη συνέχεια, ένα σύννεφο σκόνης σηκώνεται στον ουρανό. Δεν πρόκειται για πυροτεχνήματα αλλά για τον θόρυβο από την κατεδάφιση κτιρίων-φαντασμάτων που μετατρέπονται σε μπάζα γιατί δεν υπάρχουν τα χρήματα να ολοκληρωθούν ή επειδή δεν πρέπει να πέσουν στην αγορά για να μην ρίξουν τις τιμές των ακινήτων.
Για τους αναλυτές δε, αυτός είναι ο ήχος της φούσκας των ακινήτων που σκάει εκκωφαντικά στην Κίνα και απειλεί να συμπαρασύρει τις προοπτικές ανάπτυξης ολόκληρου του πλανήτη μετά τις απανωτές κρίσεις της πανδημίας και της ενέργειας.
Σ’ ένα από τα βίντεο αυτά παρουσιάζεται η κατεδάφιση 15 μισοτελειωμένων συγκροτημάτων διαμερισμάτων στο Κουνμινγκ της επαρχίας Γιουνάν.
Ο κατασκευαστής είχε αντιμετωπίσει οικονομικά προβλήματα και σταμάτησε την κατασκευή. Αφού πέρασαν επτά χρόνια, αποφασίστηκε ότι τα κτίρια θα έπρεπε να κατεδαφιστούν για λόγους ασφαλείας. Σε λιγότερο από ένα λεπτό, τα κτίρια κατέρρευσαν και σχημάτισαν σωρούς από μπάζα.
«Χτίσε, σταμάτα, γκρέμισε και πάλι από την αρχή»
Η Κίνα κατεδαφίζει και σταματά την κατασκευή κτιρίων που θα μπορούσαν να στεγάσουν 75 εκατομμύρια ανθρώπους καθώς η κυβέρνηση του Σι Τζιπίνγκ προσπαθεί να στηρίξει όσο γίνεται την αγορά ακινήτων για να αποφευχθεί το μοιραίο.
Αναλυτές έχουν προειδοποιήσει ότι το Πεκίνο έχει υιοθετήσει μία στρατηγική «χτίσε, σταμάτα, γκρέμισε και πάλι από την αρχή» σε μια προσπάθεια να μειωθεί η προσφορά ακινήτων για να αποφευχθεί η πτώση των τιμών και να ενισχύσουν την οικονομία μέσω περισσότερων κατασκευών, σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ της Telegraph.
Ερευνητές της Fathom Consulting υποστηρίζουν ότι περίπου 3 δισεκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα «στέγης» έχει μείνει ανολοκλήρωτη ή έχει κατεδαφιστεί τα τελευταία χρόνια, εμποδίζοντας έτσι ακίνητα να φτάσουν στην αγορά.
Την περασμένη δεκαετία, το οικονομικό θαύμα της Κίνας είχε βασιστεί σε μεγάλο βαθμό στη μη βιώσιμη ιδιοκτησία και ένα οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης που βασιζόταν στην πίστωση.Αυτό οδήγησε σε μια κατάσταση κατά την οποία ο δανεισμός του ιδιωτικού τομέα αυξήθηκε περισσότερο από 100 % του ΑΕΠ. Αυτή η κούρσα προς τον γκρεμό είναι πιο γρήγορη από αυτή που είχε προηγηθεί στις ΗΠΑ πριν σκάσει εκεί η φούσκα του 2007.
Σχεδόν το 70% του πλούτου των νοικοκυριών αποθηκεύεται στα ακίνητα ενώ οι πωλήσεις γης αποτελούν το 30 με 40% των εσόδων των τοπικών αρχών, σύμφωνα με το Pantheon Macroeconomics. Σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Γραφείου Οικονομικής Έρευνας της χώρας, το 2020 ο τομέας των ακινήτων στην Κίνα ισοδυναμούσε με το 29% του ΑΕΠ, δηλαδή ανερχόταν στα 4 τρισεκατομμύρια δολάρια από τα συνολικά 14 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Σκόρδα για πληρωμή ακινήτου
Μεταξύ των πρώτων κακών οιωνών γι' αυτό που έρχεται στον χώρο της στέγασης ήταν η πτώχευση την περασμένη χρονιά της Evergrande, του πιο χρεωμένου κατασκευαστή ακινήτων στον κόσμο. Έκτοτε, πάνω από 20 Κινέζοι κατασκευαστές κατέρρευσαν ενώ την κατηφόρα άρχισαν να παίρνουν και οι τιμές των ακινήτων.
Την ίδια ώρα, οι Κινέζοι αγοραστές ακινήτων ξεμένουν από υπομονή και αρχίζουν να μποϊκοτάρουν τις πληρωμές των στεγαστικών δανείων τους καθώς αρνούνται να πληρώνουν για σπίτια που είναι κολλημένα και ανολοκλήρωτα. Από τις 18 Ιουλίου, οι αγοραστές σπιτιών σε 80 πόλεις και 200 πρότζεκτ απειλούν να σταματήσουν τις πληρωμές. Σύμφωνα με αναλυτές της GF Securities και της Deutsche Bank AG, εκτιμούν ότι συνολικά τα δάνεια που αφορούν κολλημένα ακίνητα ανέρχονται στα 296 δισεκατομμύρια δολάρια!
Οι πωλήσεις έχουν μειωθεί κατά σχεδόν 60% σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο και η συνέχιση της πτώσης φαίνεται ότι θα καταγραφεί ως η χειρότερη στην ιστορία της Κίνας.
Παντού στην χώρα, οι κατασκευαστές απελπισμένοι προσπαθούν να πουλήσουν σπίτια με κάθε τρόπο. Πια έχουν φτάσει να δέχονται ως αντάλλαγμα σιτάρι, σκόρδα και καρπούζια…
Και καμία από τις κινήσεις της κυβέρνησης δεν φαίνεται να βοηθά τον τομέα. Μάλλον το αντίθετο, όπως σχολιάζουν οι ειδικοί.
«Οι πρόσφατες πολιτικές αποφάσεις δεν έχουν βοηθήσει ιδιαίτερα. Βάζοντας σε lockdown πάνω από 350 εκατομμύρια εργαζόμενους, σε πόλεις όπως η Σαγκάη και το Πεκίνο, η πολιτική της μηδενικής Covid Σι Τζιπίνγκ είχε ως αποτέλεσμα η κινεζική οικονομία σχεδόν να παγώσει. Το δεύτερο τέταρτο του έτους, η οικονομία σημείωσε ανάπτυξη μόλις 0,4 % ενώ ο στόχος ήταν 5,5%. Ακόμα και όταν τελειώσουν τα lockdowns στη χώρα, τα προβλήματα στον τομέα των ακινήτων καθιστά πολύ δύσκολο για την Κίνα να ξαναβρει τον γρήγορο αναπτυξιακό βηματισμό του παρελθόντος. Το πιο πιθανό είναι ότι όπως και η Ιαπωνία πριν από αυτή, θα βιώσει μια χαμένη οικονομικά δεκαετία», προειδοποιεί ο Ντέσμοντ Λαχμαν, του American Enterprise Institute, πρώην υποδιευθυντής του Τμήματος Ανάπτυξης Πολιτικής του ΔΝΤ. Και καταλήγει: «Στην περίπτωση που η παγκόσμια οικονομία μπει τελικά σε ύφεση την ερχόμενη χρονιά, δεν θα μπορεί να ποντάρει σε μια γρήγορα αναπτυσσόμενη Κίνα όπως συνέβη στη Μεγάλη Ύφεση του 2008-9».
