Με ιδιαίτερο ενθουσιασμό υποδέχθηκε ο δυτικός κόσμος την απόφαση των G7 για τη χρηματοδότηση υποδομών ύψους 600 δισ. δολάρια στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Η απόφαση αυτή έρχεται να αντιμετωπίσει τον περίφημο Νέο Δρόμο του Μεταξιού, «One Belt, One Road», που προωθεί το Πεκίνο από το 2013. Με ένα όμως, εντελώς διαφορετικό σκεπτικό. Οι πόροι ύψους 600 δισ. δολάρια που θα διοχετευθούν μέχρι το 2027, στο πλαίσιο του προγράμματος «Συνεργασία για την Παγκόσμια Υποδομή και Επενδύσεις», θα επικεντρωθούν σε έργα που συμβάλλουν στη βελτίωση της παγκόσμιας υγείας, της ισότητας των φύλων και της ψηφιακής υποδομής. Αντίθετα με ό,τι έχει κάνει ο κινεζικός παράγοντας μέχρι σήμερα.
Παρ' όλο που δεν υπάρχουν ακριβή δεδομένα για το συνολικό κόστος των δανειοδοτήσεων και των επενδύσεων, στο «Belt and Road Initiative» (ΒRI), εκτιμάται ότι έχει υπερβεί τα 4 τρισ. δολάρια, τα οποία έχουν καλύψει περισσότερα από 3.650 διαφορετικά έργα σε περισσότερες από 100 χώρες. Αυτά τα έργα έχουν γίνει κατά μήκος του νέου θαλάσσιου και χερσαίου δρόμου του μεταξιού, από την Κίνα προς τη Δύση, αλλά και σε εγκάρσιες προς αυτόν τον άξονα υποδομές, με μοναδικό σκοπό την αύξηση των κινεζικών εξαγωγών.
Και τα αποτελέσματα είναι θεαματικά. Μεταξύ του 2016 και 2019, οι εξαγωγές προς την ΕΕ αυξήθηκαν κατά +24%, προς τις χώρες τις Ευρασίας κατά +43%, προς τις χώρες της Μέσης Ανατολής κατά +34%, προς την Αφρικανική ήπειρο κατά +41%, προς τη Νοτιοανατολική Ασία κατά +33%, προς τις χώρες τις Λατινικής Αμερικής κατά +20% και προς τις ΗΠΑ κατά +13%.
Τι έργα εκτελούν οι Κινέζοι κατά μήκος του BRI; Λιμενικές εγκαταστάσεις, χώρους αποθήκευσης προϊόντων και εμπορευμάτων, αυτοκινητόδρομους που ενώνουν τα λιμάνια με την ενδοχώρα, καθώς και εκτεταμένα σιδηροδρομικά δίκτυα με υπερταχείες αμαξοστοιχίες που διασχίζουν ακόμα και ακατοίκητες και έρημες περιοχές της Αφρικής και τη Νοτιοανατολικής Ασίας. Παράλληλα αναπτύσσουν δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, τεχνολογικά κέντρα και μεγάλα αστικά οικιστικά κέντρα. Το Πεκίνο θέλει να στηρίξει και να εκμεταλλευτεί την ανάπτυξη της νέας αγοράς, που προκύπτει αριθμητικά από την αύξηση της μεσαίας τάξης στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, ακολουθώντας κατά γράμμα το μοντέλο που υιοθέτησε για τη αστικοποίηση του κινεζικού πληθυσμού.
Οι επενδυτικές κινήσεις της Κίνας ειδικά στην Αφρική, είχαν ξεκινήσει πολύ πριν αναπτυχθεί η ιδέα του δρόμου του μεταξιού, που θα συνδέσει ευκολότερα την Κίνα με την καταναλωτική αγορά της Δύσης. Η Αφρική, τραυματισμένη μετά από μια μακρά περίοδο αποικιοκρατίας και κατεστραμμένη από σειρά εμφυλίων πολέμων βρήκε στην πόρτα της κάτι νέο.
Αυτό το νέο, είναι ο τρόπος με τον οποίο η Κίνα εισβάλει στις χώρες της Αφρικής, αποκτώντας σιγά - σιγά τον έλεγχο του υπεδάφους και των υποδομών των χωρών της. Όπως προαναφέραμε, η Κίνα μέσω μακροχρόνιων δανειακών συμβάσεων και συνεργασιών εκμετάλλευσης, επενδύει στη δημιουργία βασικών υποδομών όπως είναι δρόμοι, αεροδρόμια, λιμάνια, σιδηροδρομικό δίκτυο, αλλά και υποδομών κοινωνικού χαρακτήρα όπως είναι οικιστικά συγκροτήματα, σχολεία, νοσοκομεία, αποχετευτικά δίκτυα. Σαν αντάλλαγμα, η Κίνα απολαμβάνει προνομιακές σχέσεις στην εκμετάλλευση του φυσικού και ορυκτού πλούτου και ταυτόχρονα χρησιμοποιεί τις υποδομές, ως μέρος του γενικότερου δικτύου της για τις μεταφορές αγαθών που παράγονται στην Κίνα.
Τα τρία βήματα που ακολουθούνται πιστά στα έργα, είναι τα ακόλουθα:
α) τα έργα εκτελούνται από κρατικές κινεζικές κατασκευαστικές εταιρείες,
β) τα έργα δανειοδοτούνται από κρατικές κινεζικές τράπεζες και
γ) μόλις εκτελεστούν τα έργα, οι εγκαταστάσεις τελούν υπό τη διαχείριση κινεζικών εταιρειών εκμετάλλευσης.
Και αυτή η αλυσίδα είναι εύκολο κάπου να σπάσει. Δεν είναι τυχαίο ότι το αεροδρόμιο Κένεθ Καούντα της Λουσάκα στη Ζάμπια, το λιμάνι Χαμπατόντα στη Σρι Λάνκα και το λιμάνι της Μομπάσα και το σιδηροδρομικό δίκτυο της Κένυας, έχουν περάσει μετοχικά σε εταιρείες κρατικών κινεζικών συμφερόντων, μετά από την αδυναμία των αντίστοιχων χωρών να αποπληρώσουν τα δάνεια που είχαν λάβει από τις κινεζικές κρατικές τράπεζες.
Είναι φανερό ότι «Συνεργασία για την Παγκόσμια Υποδομή και Επενδύσεις» των G7, ουδεμία σχέση έχει με το «Νέο Δρόμο του Μεταξιού» του Πεκίνου. Το πρώτο πρόγραμμα έχει καθαρά ανθρωπιστικό χαρακτήρα, ενώ το δεύτερο πρόγραμμα αποτελεί μέρος της στρατηγικής επιδίωξης της Κίνας να αποτελέσει τη νέα οικονομική και στρατιωτική δύναμη που θα επιβάλει το δικό της μοντέλο θεώρησης του κόσμου. Και εδώ η Δύση έχει σηκώσει τα χέρια ψηλά, μετά από δεκαετίες λαθών.
