Μία οικονομία με ΑΕΠ γύρω στα 700 δισ. δολάρια, που αντιστοιχεί σε λιγότερο από το 1% της παγκόσμιας οικονομίας, και μία εταιρεία με κεφαλαιοποίηση κοντά στα 440 δισ. δολάρια, μπορούν να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην επόμενη μεγάλη διεθνή κρίση. Η Ταϊβάν και η μεγαλύτερη εταιρεία της χώρας, Taiwan Semiconductor Manufacturing, βρίσκονται στο επίκεντρο της πολιτικής, οικονομικής και τεχνολογικής μάχης μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας και έχουν τη δυναμική να αποτελέσουν ένα νέο «μαύρο κύκνο». Μήπως τελικά η Ταϊβάν μας ενδιαφέρει περισσότερο απ’ ότι πιστεύουμε;
Όταν ξέσπασε η πανδημία και σταμάτησαν να λειτουργούν πολλά από τα γρανάζια των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων, ο πλανήτης συνειδητοποίησε ότι δεν ήταν απίθανο να… ξεμείνει από μικροτσίπ. Μέχρι τότε οι περισσότεροι δεν γνώριζαν ότι τα μικροτσίπ είναι απαραίτητα για πολλά από τα τεχνολογικά επιτεύγματα που απολαμβάνει καθημερινά ο σύγχρονος άνθρωπος, από τα αυτοκίνητα μέχρι τα smartphones. Η διετία της πανδημίας ανέδειξε σε κορυφαία πηγή ανησυχίας τα προβλήματα στον κλάδο των ημιαγωγών (όπως είναι η επίσημη ορολογία για τα μικροτσίπ) καθώς θα μπορούσαν να προκαλέσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις στην παγκόσμια οικονομία.
Η Ταϊβάν είναι με μεγάλη διαφορά η πρώτη στον κόσμο σε παραγωγή μικροτσίπ, αντιστοιχώντας σε πάνω από το 35% της παγκόσμιας παραγωγής και δεύτερη έρχεται η Κίνα με μερίδιο μικρότερο του 20%, ενώ στην τρίτη θέση είναι οι ΗΠΑ με περίπου 15%. Ίσως όμως το σημαντικότερο στοιχείο είναι το 92% των πιο εξελιγμένων μικροτσίπ που αξιοποιούνται σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας παράγονται από την TSM στην Ταϊβάν.
Σήμερα, λοιπόν, έχουμε μπροστά μας τη μεγάλη διαμάχη ΗΠΑ - Κίνας για την κυριαρχία στην τεχνολογία και στη μέση βρίσκεται η Ταϊβάν. Η χώρα που εδώ και δεκαετίες Δύση και Ανατολή επιτρέπουν να λειτουργεί σε ένα θολό καθεστώς και να αποτελεί ένα εύθραυστο γεωπολιτικό πεδίο. Από τη μία είναι ανεξάρτητη δημοκρατία, με εκλεγμένη κυβέρνηση και δικό της σύνταγμα, όμως η Κίνα έχει επιβάλλει διεθνώς με τον τρόπο της να συμπεριφέρονται όλοι σαν να είναι κινεζική επαρχία. Γι’ αυτό και υπάρχουν πολλά παραδείγματα μεγάλων αστέρων του Χόλιγουντ και επιχειρηματικών κολοσσών που έχουν ζητήσει έμμεσα ή ευθέως συγγνώμη στο Πεκίνο γιατί έχουν αναφερθεί στην Ταϊβάν ως ανεξάρτητη οντότητα ή έχουν κάνει κάποια πράξη που στην ουσία αμφισβητεί ότι αποτελεί κτήμα της Κίνας.
Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Αμερικανού ηθοποιού Τζον Σίνα, ο οποίος απολογήθηκε μέσω βίντεο προς τον κινεζικό λαό γιατί την άνοιξη του 2021 είχε αποκαλέσει την Ταϊβάν ως την «πρώτη χώρα» που θα προβαλλόταν η ταινία Fast & Furious 9. Το 2018 η γνωστή εταιρεία ρούχων Gap ζήτησε συγγνώμη στην Κίνα γιατί είχε τυπώσει μπλουζάκια με στάμπα τον χάρτη της Κίνας χωρίς την Ταϊβάν.
Όσο για την TSM, αυτή κι αν βρίσκεται μεταξύ δύο γιγάντων. Η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, η αμερικανική, είναι ο μεγαλύτερος πάροχος πατεντών ευρεσιτεχνίας, όμως η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, η κινεζική, είναι ο μεγαλύτερος πελάτης της TSM σε όγκο παραγγελιών.
Πώς μπορεί να επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία η υπόθεση της Ταϊβάν; Η μεγάλη ανησυχία είναι ότι πιθανή περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης θα μπορούσε να αποκόψει την Ταϊβάν από τον υπόλοιπο κόσμο με αποτέλεσμα να υπάρξουν μεγάλες ελλείψεις για τους κλάδους της αυτοκινητοβιομηχανίας και των ηλεκτρονικών παγκοσμίως, δίνοντας επίσης ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στον πληθωρισμό.
Ακόμη και αν αποφευχθεί μία γενικευμένη στρατιωτική σύρραξη, δεν αποκλείεται η Κίνα να δημιουργήσει στρατιωτικό κλοιό που θα αποκόψει τις εξαγωγές της χώρας προς τον υπόλοιπο κόσμο, επιφέροντας τρομακτικό πλήγμα στην παγκόσμια οικονομία. Στην περίπτωση που η τροφοδοσία μικροτσίπ από την Ταϊβάν μειωθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι κατασκευαστές αυτοκινήτων και ηλεκτρονικών ανά την υφήλιο θα δυσκολευτούν να βρουν άλλους προμηθευτές. Πολλές εταιρείες θα αναγκαστούν να σταματήσουν την παραγωγή και ολόκληρες οικονομίες θα βρεθούν σε πολύ δύσκολη θέση.
Σύμφωνα με την Capital Economics, η χώρα που θα αντιμετωπίσει το μεγαλύτερο πρόβλημα, εκτός από την Ταϊβάν, είναι η Νότια Κορέα, η Τσεχία, η Ουγγαρία και η Γερμανία. Τα προϊόντα που παράγονται και είναι απαραίτητη η χρήση μικροτσίπ αντιστοιχούν σε αυτές τις χώρες γύρω στο 5% της συνολικής αξίας των αγαθών και υπηρεσιών.
Αξία προϊόντων που η παραγωγή τους απαιτεί τη χρήση μικροτσίπ (% της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας κάθε χώρας)
Αν η Κίνα μπλοκάρει τις εξαγωγές της Ταϊβάν, ο υπόλοιπος κόσμος θα αρχίσει να χτίζει εργοστάσια για την παραγωγή μικροτσίπ, τα οποία θέλουν δύο με τρία χρόνια για δημιουργηθούν, ενώ κοστίζουν δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια, σημειώνει η Capital Economics. Ενώ δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η TSM ξεχωρίζει παγκοσμίως και για την τεχνολογική της κυριαρχία που σημαίνει ότι δεν μπορεί να… ξεφυτρώσουν έτσι εύκολα άλλες «TSM».
Ο αντίκτυπος θα είναι τρομακτικός. Οι περισσότερες δουλειές στον πλανήτη σήμερα δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς IT, άρα χωρίς μικροτσίπ, ενώ χωρίς τα ταχύτερα μικροτσίπ κινδυνεύει να επιβραδύνει σημαντικά η πρόοδος σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη. Οι ελλείψεις σε κάθε είδους ηλεκτρονικά προϊόντα θα οδηγήσουν σε άνοδο τον πληθωρισμό και σε συνδυασμό με την τρέχουσα κρίση, η παγκόσμια οικονομία θα βρεθεί σε μία πληθωριστική παγίδα που θα διαρκέσει πολλά χρόνια.
