Η δυσφορία της Άγκυρας για την ολοένα και στενότερη ελληνοαμερικανική συνεργασία με επίκεντρο την Αλεξανδρούπολη, δεν κρύβεται.
Δεν την ενοχλεί μόνο η αμερικανική στρατιωτική παρουσία, τα νατοϊκά πλοία που δένουν στο λιμάνι για τις ανάγκες της Ουκρανίας και η συνολική της αναβάθμιση μερικά μόλις χιλιόμετρα από τη μεθόριο.
Ανησυχεί για τη συνολική στρατηγική προσέγγιση των ΗΠΑ που με κόμβο την Αλεξανδρούπολη των 71.000 κατοίκων επιδιώκουν την παράκαμψη των Στενών μέσ από μια εναλλακτική διαδρομή προς Βορρά, για τη μεταφορά μεγάλων όγκων ενέργειας και εμπορικών φορτίων.
Τέτοιους συνειρμούς προκαλεί στην Τουρκία η προ ημερών επίσκεψη στην πρωτεύουσα του νομού Έβρου, πέντε πρέσβεων χωρών που εμπλέκονται στη γεωπολιτική αναβάθμιση της περιοχής, μεταξύ των οποίων και ο Τζορτζ Τσούνης.
Μαζί με εκείνους της Ουκρανίας, της Μολδαβίας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, ο αμερικάνος διπλωμάτης επιθεώρησε την υπό κατασκευή πλωτή μονάδα αποθήκευσης LNG και επαναεριοποίησης, κυρίως όμως έστειλε ξανά το μήνυμα ότι η Ελλάδα αποτελεί για τις ΗΠΑ «έναν εξαιρετικά αποτελεσματικό και αξιόπιστο εταίρο», που δίνει λύσεις και δεν παράγει προβλήματα.
Αυτή η γεωστρατηγική επιλογή των ΗΠΑ για την Αλεξανδρούπολη, ως εναλλακτική διαδρομή των Δαρδανελίων είναι που ενοχλεί την Άγκυρα, τη δυσφορία της οποίας αντανακλά η πλειάδα των δημοσιευμάτων την Πέμπτη και την Παρασκευή στον τουρκικό Τύπο. Διατυπώσεις υποτιμητικές όπως «η Αλεξανδρούπολη κωμόπολη των ΗΠΑ» σε εφημερίδες όπως οι Hurriyet, Milliyet και Aksam εκφράζουν την ενόχληση της τουρκικής ηγεσίας για τη σύσφιξη των ελληνοαμερικανικών σχέσεων.
Συνεχείς αφίξεις νατοικών πλοίων
Κυρίως όμως αντανακλούν τη δυσφορία για το γεγονός ότι οι ΗΠΑ βλέπουν ένα στρατηγικό βάθος στο ρόλο της Ελλάδας εν μέσω του στην Ουκρανία. Κατά την επίσκεψη των πέντε πρέσβεων, υπήρχε στο λιμάνι πλοίο ναυλωμένο από τις ιταλικές ένοπλες δυνάμεις που εκφόρτωνε πολεμικό υλικό, την επόμενη εβδομάδα θα ελλιμενιστεί ένα μεγάλο αμερικανικό πλοίο με τανκς και ελικόπτερα, ενώ η πόλη γίνεται ολοένα και περισσότερο σημείο επίσκεψης ξένων διπλωματών ακόμη και από χώρες, των οποίων τα συμφέροντα αποκλίνουν από τα δυτικά. Την επισκέφτηκε πρόσφατα ο Κινέζος πρέσβης στην Αθήνα.
Επί της ουσίας, οι Αμερικανοί επιδιώκουν με επίκεντρο την πρωτεύουσα του Έβρου να δημιουργήσουν έναν κάθετο γεωπολιτικό, ενεργειακό και εμπορικό άξονα, που σε βάθος χρόνου θα υποβαθμίσει τα Στενά. Ένα «τείχος» κατά μήκος των ακτογραμμών του Αιγαίου για να φρενάρει την επιρροή της Ρωσίας στη Μεσόγειο και την επέκταση της Κίνας στα Βαλκάνια. Εάν υλοποιηθούν αυτά τα σχέδια θα αλλάξει η φύση των θαλάσσιων μεταφορών στην περιοχή. Και αν η περιοχή εξελιχθεί πράγματι σε ενεργειακό κόμβο, τότε η Τουρκία θα χάσει την ευκαιρία να γίνει εκείνη ενεργειακό hub σε συνεργασία με τη Ρωσία.
Το γεωστρατηγικό σχέδιο
Η ενεργειακή σημασία της Αλεξανδρούπολης, τα έργα που δρομολογούνται σε αυτήν, δηλαδή οι δύο σχεδιαζόμενοι πλωτοί σταθμοί υποδοχής LNG, συνολικής χωρητικότητας 11 δισ. κ.μ, με στόχο να μεταφέρουν μέσα από μια πλειάδα αγωγών του «Κάθετου Διαδρόμου», το φυσικό αέριο βαθιά στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, είναι μια η μία όψη του σχεδίου.
Η άλλη αφορά το στόχο να αποτελέσει η πόλη την αφετηρία ενός χερσαίου και σιδηροδρομικού άξονα Νότου - Βορρά, πολλών χιλιάδων χιλιομέτρων, που ξεκινά από το Αιγαίο και καταλήγει στην Ουκρανία.
Εδώ και μήνες έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες υποβολής προσφορών για το έργο - μαμούθ του 1 δισ. ευρώ, της αναβάθμισης της γραμμής Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο, τμήμα της λεγόμενης «Ανατολικής Σιδηροδρομικής Εγνατίας». Στόχος είναι μέχρι τα τέλη της δεκαετίας, το σιδηροδρομικό δίκτυο, να μπορεί να συνδέει τα λιμάνια της Αλεξανδρούπολης, της Θεσσαλονίκης και της Καβάλας, με αντίστοιχα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, για τη μεταφορά χύδην ξηρού φορτίου, παρακάμπτοντας τα Στενά.
Ένα δίκτυο θα τη συνδέει με το Σβίλενγκραντ στη Βουλγαρία και από εκεί με Ρουμανία, Μολδαβία και Ουκρανία, με ενδιάμεσες διακλαδώσεις. Από τη στιγμή που θα αναβαθμιστεί το τρένο θα μπουν στο παιχνίδι και οι μεταφορές, τα logistics και τα εμπορευματοκιβώτια, μετατρέποντας την πόλη στο πιο σημαντικό hub μεταφορών της Αν.Μεσογείου και κυρίως ενέργειας.
Αθροίζοντας όλες τις ποσότητες φυσικού αερίου που θα διέρχονται μελλοντικά από την περιοχή, δηλαδή τα 11 δισ. κυβικά μέτρα από τους δύο πλωτούς σταθμούς επαναεριοποίησης (FSRU) στα ανοικτά του λιμανιού, τον γειτνιάζοντα αγωγό αερίου IGB που συνδέει Ελλάδα με Βουλγαρία, και τη στόχευση για μελλοντικό διπλασιασμό του όγκου που διέρχεται μέσω TAP, προκύπτουν ποσότητες ίσες με το 20% των ρωσικών εισαγωγών μέσω αγωγών στην Ευρώπη το 2021!
Και από τα 155 δισ. κυβικά μέτρα, η Αλεξανδρούπολη δείχνει ικανή να εισφέρει κοντά στα 30 δισ. κυβικά.
Τα νούμερα εξηγούν τη σημασία που αρχίζει να αποκτά το λιμάνι, γιατί η περιοχή έχει μια μοναδική ευκαιρία να αποτελέσει ένα από τα μεγαλύτερα hub, εμπορικών συναλλαγών στην ευρύτερη Αν.Μεσόγειο και γιατί ενοχλούνται οι Τούρκοι.
