Του Γιώργου Φιντικάκη
Αφού πρώτα ενεχυρίασε τη δημόσια περιουσία για 99 χρόνια, τώρα η κυβέρνηση βάζει ως εγγυητή στο δάνειο των 86 δισ ευρώ που έλαβε η Ελλάδα το 2015, το υπερ-Ταμείο, δείχνοντας πόσο σφιχτά έχει δέσει τη χώρα στη μετά μνημόνιο εποχή.
Σε μια δρακόντια ρύθμιση το υπερ-Ταμείο, μπαίνει ως αντισυμβαλλόμενος στη δανειακή σύμβαση του 2015, και θα καλείται να αποζημιώνει εκείνο τους δανειστές κάθε φορά που αδυνατεί το Δημόσιο, διάταξη που έρχεται να προστεθεί στο ψαλίδι σε συντάξεις-αφορολόγητο, όπως και στα υπερ-πλεονάσματα, τα οποία οι βουλευτές των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ καλούνται να ψηφίσουν για δεύτερη φορά στη Βουλή.
Σε ένα κείμενο-συνώνυμο της μεταμνημονιακής λιτότητας που πρόκειται να ζήσει η χώρα, οι βουλευτές της συγκυβέρνησης καλούνται να ξαναψηφίσουν τις σημαντικές περικοπές στις συντάξεις από τον επόμενο χρόνο, αλλά και το «μαχαίρι» στο αφορολόγητο, δηλαδή τα βασικά σημεία του μεσοπρόθεσμου προγράμματος 2019-2022 που κατατέθηκε χθες μαζί με το πολυνομοσχέδιο.
Σε μια στιγμή που το μέλλον στις αγορές προδιαγράφεται αβέβαιο, με υποτονικές επενδύσεις, και ασθενική ανάπτυξη, οι βουλευτές της συγκυβέρνησης καλούνται να ψηφίσουν πάλι «ψαλίδι» 2,1 δισ. ευρώ στις συντάξεις, και 1,9 δισ. ευρώ στο αφορολόγητο. Δηλαδή να εξασφαλίσουν με την ψήφο τους τα απαγορευτικά για την ανάπτυξη, υψηλά υπερπλεονάσματα, μέσων των οποίων η κυβέρνηση υπόσχεται φοροελαφρύνσεις, «κλείνοντας» το μάτι σε προεκλογικές παροχές.
Στους πίνακες του μεσοπρόθεσμου επιβεβαιώνεται ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα φτάσει το 3,56% του ΑΕΠ το 2018, το 3,96% το 2019, το 4,15% το 2020, το 4,53% το 2021 και το 5,19% του ΑΕΠ το 2022, πολύ πάνω από τον στόχο για 3,5% του ΑΕΠ, όπως έχει συμφωνηθεί με τους δανειστές. Δημοσιονομική υπεραπόδοση, όπως την αποκαλεί το μεσοπρόθεσμο, που ξεκινά από 107 εκατ. ευρώ φέτος και φτάνει τα 3,5 δισ. ευρώ το 2022.
Τέτοια πλεονάσματα που το μόνο που εξυπηρετούν είναι να καλλιεργούν προσδοκίες ότι εν'οψει των εκλογών θα δοθούν πρόσθετες προεκλογικές παροχές, πέρα και από αυτές που προβλέπονται με τα αντίμετρα. Τυχαία μάλιστα δεν είναι η αναφορά στο κείμενο ότι η κυβέρνηση, σκοπεύει να εκμεταλλευτεί τον διαμορφούμενο δημοσιονομικό «χώρο», εξαγγέλλοντας ότι το 2019 θα διατεθούν 700 εκατ. ευρώ αποκλειστικά για μειώσεις φόρων. Οσο για το 2020, το υπερπλεόνασμα θα δοθεί κατά 75% σε φοροελαφρύνσεις και 25% σε κοινωνικές δαπάνες.
Ενώ τα παραπάνω ήταν λίγο πολύ γνωστά, δεν συμβαίνει το ίδιο με τον ρόλο που αποκτά το υπερ-Ταμείο. Στο εξής κάθε φορά, έως και το 2047 οπότε λήγει η διάρκεια του δανείου, που το Δημόσιο θα αδυνατεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του και να καταβάλει κάποια δόση προς τον ESM, θα έρχεται το υπερ-Ταμείο και θα λειτουργεί σαν να είναι εκείνος ο βασικός οφειλέτης. Και θα δεσμεύει, θα πουλάει, θα παραχωρεί κρατική περιουσία, ισόποσης αξίας με την οφειλόμενη δόση, προκειμένου να καλύψει την χρηματοδοτική αδυναμία του Δημοσίου.
Αν και πολλοί θέλουν να το λησμονούν, είναι κάτι που ο ESM είχε απαιτήσει το 2015, και η κυβέρνηση το είχε αποδεχθεί, δηλαδή να μπει το Ταμείο στο δάνειο ως αντισυμβαλλόμενος. Αν για κάποιο λόγο δεν είχε μέχρι σήμερα μπει η υπογραφή του, είναι επειδή απλώς το υπερ-Ταμείο είχε καθυστερήσει να συσταθεί, άρα δεν ήταν πλήρως λειτουργικό.
Τώρα όμως έγινε. Δύο χρόνια και εννέα μήνες από τις 19 Αυγούστου του 2015, όταν και η Ελλάδα συνομολόγησε με τον Ευρωπαικό Μηχανισμό Σταθερότητας το τρίτο δάνειο, το Ταμείο αλλάζει ρόλο.
Από εδώ και πέρα λοιπόν, θα λειτουργεί σαν να χρωστά εκείνο τα 86 δισ. ευρώ. Και όποτε το Δημόσιο δηλώνει αδυναμία αποπληρωμής, θα ενεργοποιείται αυτόματα μια ρήτρα, βάσει της οποίας θα καλείται το υερ-Ταμείο να τους αποζημιώσει, εκποιώντας και παραχωρώντας περιουσιακά στοιχεία. Το ταβάνι μάλιστα της ρήτρας μπαίνει αρκετά ψηλά, δείγμα της έλλειψης εμπιστοσύνης των πιστωτών απέναντι στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα η υποχρέωση θα ενεργοποιείται εφόσον το Δημόσιο αδυνατεί να εξοφλήσει χρέη ύψους, έως και 25 δισ. ευρώ.
Αποκαλυπτικό των πραγματικών δεσμεύσεων που ανέλαβε η κυβέρνηση πριν από τρία χρόνια, είναι το παρακάτω σημείο στο πολυνομοσχέδιο. «Το υπερ Ταμείο αμετάκλητα και άνευ όρων, θα υπόσχεται στον ESM πως κάθε φορά που το δικαιούχο κράτος μέλος δεν καταβάλλει ποσό οφειλόμενο βάσει ή σε σχέση με τη Σύμβαση, τότε η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας, μετά από αίτημα θα φέρει την ευθύνη καταβολής αυτού του ποσού σαν να ήταν ο κύριος οφειλέτης, εφόσον τα συνολικά καταβλητέα ποσά βάσει αυτής της εγγύησης δεν θα υπερβαίνουν συνολικά τα 25 δισ. ευρώ».
Στο αμέσως μάλιστα σημείο, γίνονται ακόμη πιο σαφείς οι αυστηροί όροι που θα συνοδεύουν το ρόλο του στη μεταμνημονιακή εποχή. «Το υπερ Ταμείο, αμετάκλητα και άνευ όρων, θα συμφωνεί με τον ESM ότι εάν οποιαδήποτε εγγύηση που εγγυάται, είναι ή καθίσταται μη εκτελεστή, άκυρη ή παράνομη, ανεξάρτητα ως αρχική υποχρέωση, (εκείνο θα) αποζημιώνει τον ESM αμέσως μετά από αίτημά του έναντι οποιουδήποτε κόστους, απώλειας ή υποχρέωσης ευθύνης που προκύπτει από το γεγονός ότι το δικαιούχο κράτος μέλος δεν καταβάλλει κανένα ποσό το οποίο θα καταβαλλόταν στο πλαίσιο της σύμβασης, αλλά λόγω μη εκτελεστότητας, ακυρότητας ή παρανομίας δεν καταβάλλεται την ημερομηνία κατά την οποία θα έπρεπε να καταβληθεί…».
Στην ίδια λογική, επισημαίνεται ότι το ποσό που θα καταβάλλει η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας βάσει αυτής της αποζημίωσης δεν θα υπερβαίνει το ποσό που θα έπρεπε να καταβάλει σύμφωνα με την εν λόγω ρήτρα, εάν το ζητούμενο ποσό ήταν ανακτήσιμο βάσει εγγύησης.
Συνεχή αναφορά στον ESM
Αν και ήταν γνωστή η συνεχής εποπτεία των θεσμών πάνω στο υπερ-Ταμείο, εντούτοις η τροποποιητική δανειακή σύμβαση την κάνει ακόμη πιο σαφή και αυστηρή. Δείγμα ότι οι δανειστές φοβούνται παρατράγουδα και πολιτικές παρεμβάσεις στη λειτουργία του.
Διότι διαβάζοντας το κείμενο δίνεται η εντύπωση ότι το υπερ-Ταμείο εδρεύει στον ESM, και όχι στην Αθήνα. Ετσι, ο ESM θα πρέπει να γνωρίζει από κάθε στρατηγική καθοδήγηση που δίνει ο εκάστοτε υπ. Οικονομικών στο υπερ-Ταμείο, έως κάθε στρατηγικό σχέδιο του τελευταίου και εξαμηνιαία ή ετήσια οικονομική του κατάσταση. Και από οποιαδήποτε πρόταση του διοικητικού του συμβουλίου προς τη γενική του συνέλευση σχετικά με διανομή μερίσματος, έως οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με οποιοδήποτε γεγονός που εύλογα θα μπορούσε να οδηγήσει σε αθέτηση της οποιασδήποτε δέσμευσης…
Φωτογραφία: intimenews
Διαβάστε ακόμα:
- Υποχρεωτικά στο Δημόσιο για ρέπος τα διαθέσιμα των Ταμείων
- Καταργούνται οι δημοπρασίες ενέργειας, όσο προχωρά η πώληση μονάδων της ΔΕΗ
