Του Γιώργου Φιντικάκη
Το χειμώνα συνεχίζει να επικαλείται η κυβέρνηση για τα απανωτά ηλεκτροσόκ που προκάλεσαν στους καταναλωτές οι φουσκωμένοι λογαριασμοί τους οποίους πήραν στα χέρια τους προηγούμενους μήνες.
Τα όσα είπε προ ημερών ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας κατά την συνέντευξη στο υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, επανέλαβε σήμερα μιλώντας στον Ant1 και ο Γιώργος Σταθάκης, λέγοντας ότι το παρατεταμένο κρύο οδήγησε σε αυξημένη χρήση των ηλεκτρικών συσκευών, με αποτέλεσμα πολλοί να ανέβουν κλίμακα κατανάλωσης, και επομένως να χρεωθούν με την υψηλότερη χρέωση.
Στην ίδια ακριβώς γραμμή, ο υπουργός Ενέργειας υποσχέθηκε ελαφρύνσεις στους λογαριασμούς μέσω αλλαγών των κλιμακίων της ΔΕΗ, ούτως ώστε κάθε φορά που κάποιος τα υπερβαίνει να μην επιβαρύνεται με μεγαλύτερη χρέωση για όλη την ενέργεια που κατανάλωσε, παρά μόνο για το υπερβάλλον ποσό.
Ταυτόχρονα έταξε ελαφρύνσεις στα τιμολόγια από τον επόμενο χειμώνα μέσω εξορθολογισμού των περίφημων Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ). Του ποσού δηλαδή που καταβάλλουμε χρόνια τώρα μέσω των λογαριασμών για να επιδοτούνται με χαμηλά τιμολόγια οι ευπαθείς ομάδες, αλλά κυρίως για να απολαμβάνουν χαμηλό ρεύμα οι νησιώτες, που ακριβώς λόγω της απουσίας διασύνδεσης των νησιών, ηλεκτροδοτούνται από πανάκριβες μονάδες μαζούτ, τις οποίες πληρώνουμε εμείς. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι τα τελευταία πέντε χρόνια (2012-2015) έχουμε πληρώσει μέσω των ΥΚΩ το ιλιγγιώδες ποσό των 2,5 δισ ευρώ.
Η μια όψη του προβλήματος είναι αυτή. Η άλλη όψη είναι ότι ουδείς σκέφτηκε να εξορθολογίσει εγκαίρως το μοντέλο τιμολόγησης των ΥΚΩ που είναι σχεδιασμένο κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να τιμωρεί όσους υπερβαίνουν -είτε λόγω κρύου, είτε λόγω ζέστης- την κανονική τους κατανάλωση, έστω και κατά ελάχιστες κιλοβατώρες. Και αυτό, καθώς όταν ο καταναλωτής αλλάξει κλίμακα κατανάλωσης, επιβαρύνεται με την υψηλότερη χρέωση ΥΚΩ όλη η ενέργεια, δηλαδή από την πρώτη κιλοβατώρα, αντί να τιμολογείτει με προοδευτικό τρόπο όπως θα έπρεπε κανονικά.
Κλίμακες και παραδείγματα
Σήμερα, για τις πρώτες 1.600 κιλοβατώρες η χρέωση ΥΚΩ είναι 0,00699 ευρώ η κιλοβατώρα. Στην αμέσως επόμενη κλίμακα, 1.601-2.000 κιλοβατώρες, η χρέωση ανεβαίνει στα 0,01570 ευρώ η κιλοβατώρα, στην κλίμακα 2.001-3.000 κιλοβατώρες διαμορφώνεται στα 0,03987 ευρώ η κιλοβατώρα, και στην υψηλή κλίμακα άνω των 3.000 κιλοβατωρών το τετράμηνο, εκτινάσσεται στα 0,04488 ευρώ η κιλοβατώρα.
Αμέσως μόλις κάποιος αλλάξει κλίμακα κατανάλωσης, η ενέργεια που ξόδεψε από την πρώτη κιλοβατώρα χρεώνεται όχι κατά το υπερβάλον ποσό, αλλά στο σύνολό της, με την υψηλότερη χρέωση ΥΚΩ. Σκεφτείτε ότι ένας καταναλωτής, που ξεπερνά τις 1.600 κιλοβατώρες το τετράμηνο και φτάνει στις 3.000, θα πληρώσει για ΥΚΩ 119,61 ευρώ και μαζί με τον ΦΠΑ (13%) 135,6 ευρώ. Και αυτό γιατί και οι 3.000 κιλοβατώρες θα τιμολογηθούν με την υψηλή χρέωση των 0,03987 ευρώ η κιλοβατώρα. Αλλά αν ίσχυε προοδευτική χρέωση, τότε τα ΥΚΩ θα χρεώνονταν ως εξής : Για τις πρώτες 1.600 κιλοβατώρες στην τιμή των 0,00699, για τις επόμενες 400 μέχρι τις 2.000 κιλοβατώρες στην τιμή των 0,01570 ευρώ, και μόνο για τις επόμενες 1.000 έως τις 3.000, η χρέωση θα διαμορφώνονταν στα 0,03987 ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση ο καταναλωτής θα πλήρωνε για ΥΚΩ το ποσό των 64,78 ευρω (με ΦΠΑ), δηλαδή 70,82 ευρώ λιγότερα από τα 135,6 ευρώ.
Το σκεπτικό του νομοθέτη το 2012, όταν και σχεδιάστηκε η μεθοδολογία, ήταν ότι όσοι "καίνε" πολλές κιλοβατώρες θα πληρώνουν και περισσότερα, επιδοτώντας στην ουσία τις χαμηλές χρεώσεις που ισχύουν για εκείνους που έχουν μικρές καταναλώσεις. Δεν έλαβαν ωστόσο υπόψιν τους οι αρμόδιοι της εποχής, τις τεκτονικές αλλαγές των τελευταίων ετών στον μοντέλο θέρμανσης φτωχών και μεσαίων εισοδηματικά καταναλωτών, που έχουν γυρίσει την πλάτη στον πετρέλαιο και χρησιμοποιούν πλέον για να ζεσταθούν αποκλειστικά ηλεκτρικές συσκευές. Σαν αποτέλεσμα οι καταναλώσεις τους στα μεγάλα κρύα ή τους καύσωνες ξεπερνούν κατά πολύ τις συνηθισμένες τους καταναλώσεις.
Έρχεται καλοκαίρι
Ετσι, και ενώ η κατανάλωση ενός μέσου νοικοκυριού το τετράμηνο κυμαίνεται γύρω στις 1.600 κιλοβατώρες, τους χειμερινούς ή θερινούς μήνες με τη χρήση ηλεκτρικών συσκευών αυξάνεται σε 2.500 ή και 3.000 κιλοβατώρες. Το φυσιολογικό επακόλουθο είναι οι καταναλωτές αυτοί να βρίσκονται αντιμέτωποι με απανωτά ηλεκτροσόκ όταν παραλαμβάνουν τους λογαριασμούς, αφού όλη η ενέργεια επιβαρύνεται με την υψηλή χρέωση των ΥΚΩ χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η χρέωση για τις χαμηλότερες κλίμακες καταναλώσεων.
Το ερώτημα είναι γιατί τόσο καιρό, ουδείς από τους αρμόδιους, όπως η ΡΑΕ ή το υπουργείο Ενέργειας, δεν φρόντισαν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, παρά έρχονται τώρα, κατόπιν εορτής να μιλήσουν για πιο προοδευτικές κλίμακες, και εξορθολογισμό. Το άλλο ερώτημα είναι τι θα συμφεί φέτος το καλοκαίρι, εφόσον οι θερμοκρασίες ανέβουν, αφού οι καταναλωτές διατρέχουν τον κίνδυνο να επαναληφθε ίό,τι συνέβη και τον περασμένο χειμώνα.
Το αντιφατικό είναι ότι προ ημερων ο Πρωθυπουργός υποσχέθηκε εξάλειψη των ΥΚΩ ως το 2020, οπότε και όπως είπε θα έχουν ολοκληρωθεί οι διασυνδέσεις των Κυκλάδων και της Κρήτης. Στην πραγματικότητα το δύσκολο έργο της Κρήτης, που αποτελείται από δύο φάσεις, θα έχει ολοκληρωθεί το 2024 με βάση τα επίσημα χρονοδιαγράμματα, τα οποία όλοι ξέρουν πόσο τηρούνται στην Ελλάδα. Οσο για την ηλεκτροδότηση της Κρήτης, τα ΥΚΩ που πληρώνουν οι καταναλωτές ανέρχονται σε 250-300 εκατ ευρώ το χρόνο.
