Η υπερφορολόγηση αλλά και η αυξημένη χρήση καρτών στις συναλλαγές των φορολογούμενων οδήγησε στη δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 4,4 δισ. ευρώ το 2016.
Οι φόροι που επιβλήθηκαν το 2016 και οι οποίοι ανήλθαν σε περίπου 5 δισ. ευρώ εκτόξευσαν τα φορολογικά έσοδα του προϋπολογισμού κατά το προηγούμενο έτος με αποτέλεσμα να υπερβούν τον στόχο που είχε τεθεί κατά 1,7 δισ. ευρώ.
Αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ και κατάργηση των μειωμένων συντελεστών στα νησιά του Αιγαίου, νέα φορολογική κλίμακα, αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης, αύξηση στα τσιγάρα και το πετρέλαιο θέρμανσης είναι μερικοί από τους φόρους που επιβάρυναν το προηγούμενο έτος τους φορολογούμενους και διόγκωσαν τις εισπράξεις το 2016.
Όπως προκύπτει από τα στιχεία οι φορολογούμενοι πλήρωσαν κατά 1,1 δισ. ευρώ μεγαλύτερο φόρο εισοδήματος σε σχέση με το αυτό που είχε υπολογίσει το οικονομικό επιτελείο, καθώς και περισσότερους φόρους ύψους 600 εκατ. ευρώ στην κατανάλωση (όχι εξαιτίας τη αύξησης της κατανάλωσης αλλά των έμμεσων φόρων.
Στα μελανά σημεία του προϋπολογισμού του προηγούμενου έτους εντάσσονται οι μειωμένες κατά 462 εκατ. ευρώ δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, όπως επίσης και οι μειωμένες εισροές ύψους 335 εκατ. ευρώ από τον Ε.Ε. για το ΠΔΕ.
Η υπερφορολόγηση συνεχίζεται και στο τρέχον έτος καθώς έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή νέοι φόροι ύψους 2,5 δισ. ευρώ. Ωστόσο, στελέχη του οικονομικού επιτελείο αν και διαπιστώνουν ότι υπάρχει δυναμική στο σκέλος των εισπράξεων, εκφράζουν φόβους για την εξέλιξη τους καθώς οι αυξημένες εισφορές που καλούνται να πληρώσουν οι φορολογούμενοι ενδεχομένως να δημιουργήσουν προβλήματα όπως για παράδειγμα διόγκωση της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής.
Ταυτόχρονα εκτιμούν ότι στη δεξαμενή των ληξιπρόθεσμων οφειλών θα προστεθούν το 2017 περίπου 15 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, περισσότεροι από τους μισούς φορολογούμενος έχουν χρέη προς το δημόσιο και χρωστούν περί τα 94 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού:
Πλεόνασμα. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 4,4 δισ. ευρώ, έναντι πρωτογενούς πλεονάσματος 2,27 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2015 και στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1,98 δισ. ευρώ.
Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 49,860 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,884 δισ. ευρώ ή 3,9% έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2016, αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:
α) Φόρος Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων κατά 160 εκατ. ευρώ ή 2%,
β) Φόρος Εισοδήματος Νομικών Προσώπων κατά 491 εκατ. ευρώ ή 14,1%,
γ) Φόρος Εισοδήματος Ειδικών Κατηγοριών κατά 52 εκατ. ευρώ ή 4,3%,
δ) Φόροι στην περιουσία κατά 71 εκατ. ευρώ ή 2%,
ε) Άμεσοι Φόροι ΠΟΕ κατά 142 εκατ. ευρώ ή 8,7%,
στ) Λοιποί άμεσοι φόροι κατά 212 εκατ. ευρώ ή 7,4%,
ζ) ΦΠΑ πετρελαιοειδών κατά 55 εκατ. ευρώ ή 3,5%,
η) ΦΠΑ καπνού κατά 67 εκατ. ευρώ ή 10,4%,
θ) ΦΠΑ λοιπών κατά 181 εκατ. ευρώ ή 1,4%,
ι) Λοιποί φόροι συναλλαγών κατά 28 εκατ. ευρώ ή 5,7%,
ια) Λοιποί ΕΦΚ (καπνού κλπ) κατά 217 εκατ. ευρώ ή 7,9%,
ιβ) Τέλη κυκλοφορίας οχημάτων κατά 22 εκατ. ευρώ ή 2%,
ιγ) Έμμεσοι φόροι ΠΟΕ κατά 36 εκατ. ευρώ ή 5%,
ιδ) Λοιπά μη φορολογικά έσοδα κατά 148 εκατ. ευρώ ή 3,6%,
Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:
α) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 33 εκατ. ευρώ ή 0,8%,
β) Λοιποί φόροι κατανάλωσης κατά 30 εκατ. ευρώ ή 9,8%,
γ) Τα έσοδα αποκρατικοποιήσεων κατά 17 εκατ. ευρώ, ή 14,1%.
Οι επιστροφές εσόδων (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών) ανήλθαν σε 3,263 δισ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 24 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (3,287 δισ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 4,178 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 198 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, τον Δεκέμβριο 2016 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 6,097 δισ. ευρώ αυξημένο κατά 185 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.
Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν στα 5,208 δισ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηναίου στόχου κατά 437 εκατ. ευρώ.
Η αύξηση των εσόδων Δεκεμβρίου 2016 οφείλεται κυρίως στις κατηγορίες:
α) του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων κατά 17 εκατ. ευρώ,
β) του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων κατά 68 εκατ. ευρώ,
γ) του φόρου εισοδήματος ειδικών κατηγοριών κατά 40 εκατ. ευρώ,
δ) των φόρων στην περιουσία κατά 100 εκατ. ευρώ,
ε) των άμεσων φόρων Π.Ο.Ε. κατά 102 εκατ. ευρώ,
στ) των λοιπών άμεσων φόρων κατά 142 εκατ. ευρώ,
ζ) του ΦΠΑ πετρελαιοειδών κατά 41 εκατ. ευρώ,
η) του ΦΠΑ καπνού κατά 21 εκατ. ευρώ,
θ) των λοιπών φόρων συναλλαγών κατά 11 εκατ. ευρώ,
ι) των λοιπών ΕΦΚ (καπνού κλπ) κατά 83 εκατ. ευρώ,
ια) των τελών κυκλοφορίας οχημάτων κατά 50 εκατ. ευρώ,
ιβ) των εσόδων αποκρατικοποιήσεων κατά 12 εκατ. ευρώ,
Αντίθετα, μειωμένα έναντι του στόχου ήταν κυρίως τα έσοδα:
α) στους λοιπούς φόρους κατανάλωσης κατά 41 εκατ. ευρώ,
β) στις απολήψεις από Ε.Ε. κατά 10 εκατ. ευρώ,
γ) στα λοιπά μη φορολογικά έσοδα κατά 28 εκατ. ευρώ.
Οι επιστροφές εσόδων (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών) για την περίοδο Δεκεμβρίου 2016 ανήλθαν σε 582 εκατ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση κατά 178 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (405 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) για την περίοδο Δεκεμβρίου 2016 ανήλθαν σε 889 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 252 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Δεκεμβρίου 2016 ανήλθαν στα 55,179 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 791 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (55,970 δισ. ευρώ).
Ειδικότερα, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 48,891 δισ. ευρώ και είναι μειωμένες κατά 329 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου, κυρίως λόγω της μείωσης των πρωτογενών δαπανών κατά 221 εκατ. ευρώ.
Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2015 κατά 346 εκατ. ευρώ. Έχουν καταβληθεί επιπλέον 630 εκατ. ευρώ για επιχορήγηση στον Ε.Φ.Κ.Α. για παροχή εφάπαξ οικονομικής ενίσχυσης σε χαμηλοσυνταξιούχους, 143 εκατ. ευρώ για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, 39 εκατ. ευρώ για επιδόματα πολυτέκνων, 81 εκατ. ευρώ για τις μεταναστευτικές ροές και 18 εκατ. ευρώ για τα εξοπλιστικά προγράμματα του ΥΠΕΘΑ.
Οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 6,288 δισ. ευρώ μειωμένες κατά 462 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικά για τον μήνα Δεκέμβριο oι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 9,260 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 1,582 δισ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, ενώ oι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 6,448 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 961 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Οι δαπάνες του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2,811 δισ. ευρώ αυξημένες κατά 621 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Προκόπης Χατζηνικολάου
