Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Λίγες ώρες πριν η Fitch εκδώσει την ετυμηγορία της για το ελληνικό αξιόχρεο (αναμένεται αναβάθμιση του outlook σε θετικό), υποδεικνύοντας ότι δεν θα προλάβουμε μέσα στο 2019 να φτάσουμε στην κατηγορία αξιολόγησης που «βλέπουν» οι μακροπρόθεσμοι επενδυτές, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης καταστρώνει τα επόμενα πλάνα του για να πείσει ότι η έξοδος στις αγορές είναι πραγματική και ότι η Ελλάδα... επιστρέφει.
Η κυβέρνηση «θυμήθηκε» έστω και καθυστερημένα να κάνει τα απαιτούμενα βήματα για έξοδο στις αγορές υπό την ασφυκτική πίεση των επενδυτών που έστελναν προειδοποιητικά σινιάλα καταστροφής μέσω των τραπεζικών μετοχών. Σήμερα, το οικονομικό επιτελείο θέλει να ξεπεράσει κάθε προσδοκία, καθώς πληροφορίες θέλουν τον Ευκλείδη Τσακαλώτο να έχει δεχθεί εισηγήσεις ακόμη και για έκδοση 10ετούς ομολόγου, με την οποία θα... κλείσει στόματα και θα αποδείξει ότι η Ελλάδα πατάει και με τα δύο πόδια στις αγορές.
Για να το επιτύχει χρειάζεται την αναβάθμιση του outlook από την Fitch αλλά και την αναβάθμιση κατά μία βαθμίδα από την Moody''s την 1η Μαρτίου, εξελίξεις για τις οποίες έχει κάνει την απαιτούμενη... προεργασία, όπως είχε αποκαλύψει το liberal.gr. Χρειάζεται, όμως, και κάτι ακόμη. Να επικρατεί νηνεμία στις διεθνείς αγορές.
Αν το ελληνικό δημόσιο καταφέρει να βγει ξανά στις αγορές, η πτώση των επιτοκίων συνεχιστεί και δοθεί λύση στο θέμα των τραπεζών, ο Αλέξης Τσίπρας πιστεύει ότι θα φτάσει στις κάλπες του Μαΐου με ένα ακλόνητο οικονομικό αφήγημα που θα παραπέμπει σε success story. Η έκδοση 10ετούς με ικανοποιητικό επιτόκιο θα αποτελέσει σημαντική εξέλιξη και παράλληλα θα βοηθήσει τις τράπεζες να επιστρέψουν και αυτές στις αγορές με ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης.
Όμως η Ελλάδα δεν είναι Πορτογαλία, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει σε πρόσφατη έκθεσή της η Societe Generale. Σύμφωνα με τη γαλλική τράπεζα, τα ελληνικά ομόλογα δεν κινούνται αυτόνομα αλλά επηρεάζονται από το ευρύτερο κλίμα, που σημαίνει ότι ενδεχόμενη επιδείνωση των συνθηκών θα καταστρέψει τα όποια κυβερνητικά σχέδια. Η Ελλάδα εκτός από ξεχωριστή περίπτωση είναι και «αίνιγμα» για τις αγορές. Διαθέτει ιδιαίτερα υψηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ και ταυτόχρονα το δεύτερο υψηλότερο χρέος στον κόσμο. Στην ίδια κατηγορία πιστοληπτικής αξιολόγησης βρίσκονται χώρες όπως η Ουκρανία, η Λευκορωσία και η Μολδαβία, σημειώνει με νόημα η SocGen.
Η Ελλάδα, εξάλλου, είναι η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που ενώ πέρασε από τρία προγράμματα – πείτε τα διάσωσης, προσαρμογής ή σκέτα μνημόνια – δεν μπορεί να σηκώσει κεφάλι, δεν μπορεί να δανειστεί «ελεύθερα» από τις αγορές και συνεχίζει να στηρίζεται σε ένα μαξιλάρι ασφαλείας που κατά κύριο λόγο προέρχεται από τους ίδιους τους πιστωτές.
Τώρα, όσοι πιστεύουν πως οι επενδυτές ζητούν υψηλά επιτόκια επειδή όπως μας θύμισε ο κ. Γιάννης Δραγασάκης, η Ελλάδα χρεοκόπησε πριν 6 χρόνια, μάλλον θα πρέπει να το ξανασκεφτούν. Διότι η χώρα μας είχε μία σοβαρή ευκαιρία να κάνει τα βήματα που βλέπουμε σήμερα στις αρχές του 2015 όμως κάποιοι πίστευαν ότι η περήφανη διαπραγμάτευση θα οδηγούσε σε ένα καλύτερο αποτέλεσμα. Άρα, ναι, η Ελλάδα χρεοκόπησε το 2012 όμως όταν οι επενδυτές βλέπουν ότι 6 ολόκληρα χρόνια προσπαθεί να αποφασίσει ποιον δρόμο θα ακολουθήσει και την τελευταία τετραετία «παραπατάει», πολύ δύσκολα θα της δώσουν χείρα βοηθείας ενώ το διεθνές περιβάλλον τους αναγκάζει να μείνουν μακριά από επικίνδυνους επενδυτικούς προορισμούς.
Στα χρόνια αυτά, η Ελλάδα πελαγοδρομεί μεταξύ των... οραμάτων για βοήθεια από τη Ρωσία και τη Βενεζουέλα και των φθηνών πολιτικών σκοπιμοτήτων. Ποιος, λοιπόν θα δει σοβαρά μία χώρα που αντί να εφαρμόζει αναπτυξιακές πολιτικές και να προσκαλεί τους επενδυτές, επιβαρύνει τους πολίτες για να δώσει επιδόματα, εξυπηρετώντας ένα μίζερο αφήγημα και συντηρώντας μία ξεπερασμένη νοοτροπία;
Τελευταία δείχνει να υπάρχει ένα παράθυρο ευκαιρίας στις αγορές ομολόγων, όμως αυτό συμβαίνει γιατί μειώνονται οι πιθανότητες αύξησης των επιτοκίων από την Fed. Αν, ωστόσο, η ιταλική κυβέρνηση αναβιώσει την κόντρα με τις Βρυξέλλες ενόψει των ευρωεκλογών και με την οικονομία της σε ύφεση, τότε τα πράγματα για την Ελλάδα θα είναι πολύ δύσκολα. Αν, επίσης, η Τουρκία βρεθεί αντιμέτωπη με οικονομικές κυρώσεις από τον Ντόναλντ Τραμπ, πάλι η περιοχή μας θα... πάρει φωτιά.
Την ίδια ώρα, η Alpha Bank προειδοποιεί ότι το πολιτικό περιβάλλον στην Ευρώπη είναι εξαιρετικά εύθραυστο και οι αναταράξεις σε Ιταλία και Τουρκία μπορεί να οδηγήσουν σε περαιτέρω επιδείνωση των συνθηκών. Η «απάντηση», σύμφωνα με τους αναλυτές της ελληνικής τράπεζας, για την ανάπτυξη της οικονομίας στο μέλλον είναι – τι άλλο – οι επενδύσεις.