Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Χρέος 193 εκατ. ευρώ άφησε η προηγούμενη κυβέρνηση καθώς απέφυγε να λύσει τα μεγάλα προβλήματα αγροτικών επιδοτήσεων για τα οποία τώρα η Κομισιόν ζητά την επιστροφή τους.
Ο νέος υπουργός Γεωγίας Μ. Βορίδης κάθεται πάνω σε δύο βόμβες τις οποίες θα πρέπει να απασφαλίσει άμεσα διαφορετικά χιλιάδες επιχειρήσεις θα αγροτικές επιχειρήσεις θα αναγκαστούν να βάλουν λουκέτο. Πρόκειται για την ενίσχυση δεκάδων συνεταιρισμών και εταιρειών του αγροδιατροφικού τομέα που επλήγησαν από τις μεγάλες πυρκαγιές του 2007, αλλά και για εταιρείες που ενισχύθηκαν για την λειτουργία τους σε παραμεθόριες περιοχές της χώρας.
Οι δύο αυτές περιπτώσεις έρχονται να προστεθούν στις τρεις γνωστές παραπομπές, καταδίκες και υποχρεώσεις ανάκτησης ποσών από την ρύθμιση χρεών αγροτικών συνεταιρισμών της δεκαετίας του 1980, το περίφημο πακέτο Χατζηγάκη του 2008 καθώς και την ενίσχυση συνεταιρισμών που συγκέντρωσαν δημητριακά το 2009.
Η πλέον πρόσφατη υπόθεση είναι αυτή που αφορά τις ενισχύσεις επιχειρήσεων που επλήγησαν από τις πυρκαγιές σε Πελοπόννησο και Εύβοια το 2007, καθώς οι υπηρεσίες της Κομισιόν έχουν διαπιστώσει ότι πρόκειται για κρατικές ενισχύσεις παράνομες, καθώς εφαρμόστηκαν χωρίς να κοινοποιηθούν στην ΕΕ.
Οι υπηρεσίες της Κομισιόν, ετοιμάζονται να παραπέμψουν την χώρας μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, καθώς διατηρούν σοβαρές αμφιβολίες ως προς την συμβατότητά τους με το ενωσιακό δίκαιο, δεδομένου ότι στα εν λόγω μέτρα έχουν υπαχθεί επιχειρήσεις με μοναδικό κριτήριο τον τόπο εγκατάστασης και λειτουργίας τους, ανεξαρτήτως του εάν είχαν υποστεί ή όχι ζημία λόγω των πυρκαγιών, αλλά και ανεξαρτήτως του ποσού της ζημίας που τυχόν είχαν υποστεί.
Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες από την έως σήμερα επεξεργασία των στοιχείων οι δικαιούχοι της επιδότησης επιτοκίου ανέρχονται σε περίπου 3.800 επιχειρήσεις οι οποίες δραστηριοποιούνται στους τομείς της παραγωγής, μεταποίησης και εμπορίας γεωργικών προϊόντων. Το συνολικό ποσό της ενίσχυσης ανέρχεται στα 193 εκατ. ευρώ.
Οι δικαιούχοι των κρατικών εγγυήσεων ανέρχονται περί τους 750, και το συνολικό εγγυημένο από το Ελληνικό Δημόσιο ποσό σε 118 εκατ. ευρώ περίπου. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, από την έως σήμερα αλληλογραφία των ελληνικών αρχών με την ΕΕ έχει προκύψει δυσκολία στην τεκμηρίωση της συμβατότητας των μέτρων με το ενωσιακό δίκαιο, και ως εκ τούτου, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος τα εν λόγω μέτρα να κριθούν παράνομα και ασυμβίβαστα με την εσωτερική αγορά και να εκδοθεί απόφαση για έντοκη ανάκτηση των ποσών από τους δικαιούχους.
Το χρονικό των ενισχύσεων του 2007
-Στις 25 Αυγούστου 2007, ο Έλληνας Υπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω των πυρκαγιών του Ιουλίου και του Αυγούστου του 2007 που εκδηλώθηκαν στους νομούς Μεσσηνίας, Ηλείας, Αρκαδίας, Λακωνίας, Εύβοιας και στην περιοχή του δήμου Αιγιαλείας του νομού Αχαΐας.
-Οι ελληνικές αρχές υποστήριξαν ότι η έκταση και το μέγεθος της καταστροφής από τις πυρκαγιές των ανωτέρω περιοχών ήταν τεράστια και είχε σαν αποτέλεσμα την απώλεια ανθρώπινων ζωών και ζωικού πληθυσμού, την καταστροφή της υπαίθρου (δασικών και καλλιεργήσιμων εκτάσεων) και των υποδομών, με σοβαρότατες επιπτώσεις στην τοπική οικονομία. Η κλίμακα του φαινομένου ήταν τέτοια ώστε να χαρακτηριστεί από τις ελληνικές αρχές ως θεομηνία.
-Για την αντιμετώπιση της κατάστασης υιοθετήθηκε η απόφαση «Δάνεια για κεφάλαια κίνησης και λοιπές πιστωτικές διευκολύνσεις σε επιχειρήσεις και επαγγελματίες που επλήγησαν από τις πυρκαγιές του έτους 2007 στους Νομούς Μεσσηνίας, Ηλείας, Αρκαδίας, Λακωνίας, Εύβοιας καθώς και στην περιοχή Αιγιαλείας του Νομού Αχαΐας.»
-Η απόφαση προέβλεπε δύο καθεστώτα κρατικών ενισχύσεων. Το πρώτο αφορούσε τις οφειλές, ληξιπρόθεσμες και μη, μέχρι τις 25 Αυγούστου 2007, ενώ το δεύτερο αφορούσε νέα δάνεια για κεφάλαια κίνησης, τα οποία θα καταβάλλονταν μετά τις 25 Αυγούστου 2007
-Η απόφαση προέβλεπε συγκεκριμένα τα εξής:
Α. Ρυθμίσεις οφειλών Όλες οι οφειλές ληξιπρόθεσμες και μη μέχρι την 25.8.2007 των επιχειρήσεων και επαγγελματιών που επλήγησαν από πυρκαγιές κατά τη διάρκεια του έτους 2007, κεφαλαιοποιήθηκαν και έγιναν ένα νέο δάνειο με περίοδο χάριτος 28 μηνών και με πρώτη καταβλητέα δόση την 31.12.2009. Το υπόλοιπο δάνειο θα εξοφλούνταν σε ίσες εξαμηνιαίες χρεολυτικές ή τοκοχρεολυτικές δόσεις.
Η συνολική διάρκεια της ρύθμισης του δανείου ορίζεται σε δέκα χρόνια συμπεριλαμβανομένης και της περιόδου χάριτος. Β. Χορήγηση δανείων για κεφάλαια κίνησης σε επιχειρήσεις και επαγγελματίες α. Για δάνεια μέχρι 5 000 ευρώ προβλέπονταν επιδότηση τόκων κατά 100 %.
β. Για δάνεια μέχρι 20 000 ευρώ προβλέπονταν επιδότηση τόκων κατά 80 %. δ. Για δάνεια μέχρι 60 000 ευρώ προβλέπονταν επιδότηση τόκων κατά 50 %. ε. Για δάνεια μέχρι 90 000 ευρώ προβλέπονταν επιδότηση τόκων κατά 30 %. Το ποσοστό επιδότησης τόκων θα ήταν ενιαίο για όλο το ποσό του δανείου. Τα ανωτέρω δάνεια θα χορηγούνται κατ' ανώτατο ύψος μέχρι 35 % του κύκλου εργασιών της επιχείρησης κατά το έτος 2006 και θα είναι διάρκειας 60 μηνών.
Ήδη, στο στάδιο της ανάκτησης των κριθέντων ως παράνομων ενισχύσεων, βρίσκονται 33 επιχειρήσεις, εκ των οποίων οι 13 φέρονται ως ανενεργές ή πτωχευμένες. Σύμφωνα με πληροφορίες η σχετική διαδικασία που εκτελεί το υπουργείο Οικονομικών, προβλέπει την συνδρομή των πιστωτικών ιδρυμάτων, σε μία προσπάθεια ασφαλούς προσδιορισμού των προς ανάκτηση ποσών.
Σημειώνεται ότι με απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2011 κρίθηκε ότι τα καθεστώτα ενισχύσεων, με τη μορφή παροχής εγγυήσεων του Δημοσίου για νέα δάνεια και ρύθμιση υφιστάμενων οφειλών με επιδότηση επιτοκίου, που τέθηκαν σε εφαρμογή σε παραμεθόριες περιοχές δεν συμβιβάζονται με την εσωτερική αγορά, και διατάχθηκε η ανάκτησή τους.
Ως προς τις εγγυήσεις, η ΕΕ έχει αποδεχτεί την υλοποίηση της απόφασης ανάκτησης με βάση τα στοιχεία για τις βεβαιώσεις των ποσών στις οικείες ΔΟΥ. Αναφορικά με την επιδότηση επιτοκίου, η συγκέντρωση των σχετικών στοιχείων είχε ιδιαίτερη δυσκολία λόγω της παλαιότητας και του πλήθους των εν λόγω ενισχύσεων. Ο αριθμός των εταιρειών που υπόκεινται στην ανάκτηση έχουν μειωθεί σημαντικά, καθώς οι ελληνικές υπηρεσίες κατάφεραν να υπαχθούν οι περισσότερες επιχειρήσεις στον κανονισμό de minimis (όριο 200.000 ευρώ ανά επιχείρηση και ανά τριετία).
