Του Γιώργου Φιντικάκη
Τον δρόμο για αυστηρότερη πολιτική στο μέτωπο των αποκοπών ρεύματος από την ΔΕΗ ανοίγει η χαμηλή ανταπόκριση των καταναλωτών στο πρόγραμμα “δεύτερη ευκαιρία” που αφορούσε όσους δεν είχαν καταφέρει να τηρήσουν κάποια από τις περυσινές 36 δόσεις.
Το πρόγραμμα εκπνέει την Τρίτη και οι πληροφορίες λένε ότι η ανταπόκριση των πελατών δεν ήταν μεγάλη. Δίχως να είναι σαφές αν θα αντικατασταθεί από κάποιο άλλο, το σίγουρο είναι ότι η ΔΕΗ δεν έχει πλέον το περιθώριο να ακολουθεί την “χαλαρή” μέχρι σήμερα πολιτική, η οποία και εκτίναξε τις οφειλές της.
”Δεν διατυμπανίζουμε ότι θα προχωρήσουμε σε αποκοπές ρεύματος, αλλά δεν κάνουμε και κοινωνική πολιτική", ήταν άλλωστε το πρόσφατο μήνυμα από την Πτολεμαίδα του προέδρου της Μ. Παναγιωτάκη, ερωτηθείς αν συνεχίζει να ισχύει το άτυπο "εμπάργκο" σε αποκοπές παροχών για χρέη έως τα 1.000 ευρώ.
Είναι μονόδρομος η βελτίωση της εισπραξιμότητας για την ΔΕΗ, που ακριβώς επειδή της χρωστούν πολλά οι πελάτες, χρωστά και αυτή με την σειρά της παντού. Τα καλά νέα είναι ότι την Παρασκευή αποπλήρωσε το ομόλογο ύψους 100 εκατ. ευρώ, η προθεσμία για το οποίο έληγε την προσεχή Τρίτη. Ενας βραχνάς για την επιχείρηση έφυγε, καθώς το τελευταίο διάστημα είχε αναπτυχθεί η σεναριολογία που ήθελε την ΔΕΗ να δυσκολεύεται να εξασφαλίσει το ποσό.
Το ντόμινο των χρεών
Τούτο φυσικά δεν σημαίνει ότι βελτιώθηκε ξαφνικά η ρευστότητα της. Το ντόμινο οφειλών που επικρατεί ξανά στην αγορά ηλεκτρισμού είναι αποτέλεσμα αυτής ακριβώς της δυστοκίας που αντιμετωπίζει. Οφείλει σημαντικά ποσά σε ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ (150 εκατ ευρώ ισχυρίζεται η ΔΕΗ, έναντι 600 εκατ. ευρώ που υποστηρίζουν οι ίδιοι), με αποτέλεσμα αυτοί να χρωστούν με την σειρά τους στον λειτουργό της αγοράς ΛΑΓΗΕ, ο οποίος τους έχει κάνει αγωγές, με επακόλουθο να στρέφονται και εκείνοι νομικά κατά της ΔΕΗ. Εναν φαύλο κύκλο με άλλα λόγια βιώνει ξανά η αγορά ρεύματος, με αποτέλεσμα την προ ημερών παρέμβαση της ΡΑΕ, που κάλεσε την Τετάρτη σε ακρόαση την διοίκηση της ΔΕΗ ζητώντας της αποδείξεις ότι δεν παρακρατά καταχρηστικά, εισπραχθέντα ποσά από τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η ΔΕΗ επικαλέστηκε αδυναμία να εξασφαλίσει τα χρήματα για να αποπληρώσει τα ληξιπρόθεσμα χρέη της προς τους Διαχειριστές (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ), λόγω ακριβώς των υπέρογκων οφειλών των καταναλωτών προς αυτή. Η ΡΑΕ που θα μπορούσε ακόμη και να επιβάλει πρόστιμο στην επιχείρηση, της έδωσε περιθώριο ένα μήνα για να προσκομίσει τεκμήρια που να αποδεικνύουν τους ισχυρισμούς της. Την επόμενη εβδομάδα καλεί σε ακρόαση τον ΔΕΔΔΗΕ και τον ΑΔΜΗΕ.
Μπροστά σε αποφάσεις η διοίκηση
Είναι τέτοια η έλλειψη ρευστότητας της ΔΕΗ και οι υποχρεώσεις που καλείται να εξοφλήσει, που η επιχείρηση δεν έχει πλέον την πολυτέλεια να ακολουθεί χαλαρή πολιτική στο θέμα των αποκοπών ρεύματος.
Κάθε ένδειξη συγκλίνει στο γεγονός ότι βρίσκεται μπροστά σε αποφάσεις και ότι οδεύουμε προς επανακαθορισμό της πολιτικής αποκοπών, γεγονός που είχε επιβεβαιώσει προ μηνός και κορυφαία πηγή του υπουργείου Ενέργειας, παρέχοντας πολιτική κάλυψη στην διοίκηση της επιχείρησης. Όπως χαρακτηριστικά είχε τότε δηλώσει η πηγή αυτή, “φυσικά και η ΔΕΗ έχει την πολιτική στήριξη για αποκοπές σε περιπτώσεις κακοπληρωτών και ρευματοκλοπών”.
Είχε μάλιστα επισημάνει ότι η ΔΕΗ διαθέτει πλέον τον απαραίτητο μηχανισμό για τη διασφάλιση των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων μέσω του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (σ.σ. απαγορεύεται η αποκοπή ρεύματος για τους δικαιούχους του ΚΟΤ), αλλά και όσων έχουν οικονομική ανάγκη, οι οποίοι καλύπτονται με τον πρόσφατο διακανονισμό της ΔΕΗ για πάγωμα για ένα χρόνο των οφειλών για όσους χρωστούν έως 500 ευρώ.
Παγώνουν οι οφειλές του "500άρικου"
Σε αυτή την τελευταία κατηγορία υπάγονται περίπου 1,1 εκατομμύρια πελάτες, οι οποίοι και έχουν συνολικά χρέη 174,7 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις που ηλεκτροδοτούνται από τη χαμηλή τάση και η εταιρία έχει βάλει σαν στόχο την είσπραξη όσο το δυνατόν περισσότερων χρημάτων.
Το πρόγραμμα διακανονισμού με πάγωμα της οφειλής ξεκινά την Τετάρτη 1η Μαρτίου και θα διαρκέσει μέχρι και τις 30 Απριλίου. Μόλις κάποιος υπαχθεί στη ρύθμιση, το χρέος των 500 ευρώ «παγώνει», δηλαδή αναστέλλεται η πληρωμή του μέχρι το τέλος του 2017. Αν ο οφειλέτης από κει και πέρα είναι συνεπής, εμπρόθεσμος στην πληρωμή των τρεχόντων λογαριασμών -έως την ημερομηνία λήξεως τους- τότε θα επωφελείται και με έκπτωση 10% επί της αξίας της χρέωσης προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.
Δεν αφορούσε ωστόσο αυτούς το πρόγραμμα “δεύτερη ευκαιρία”, αλλά όσους χρωστούν από 500 ευρώ και πάνω. Σύμφωνα με παλαιότερα στοιχεία της ίδιας της ΔΕΗ (Σεπτέμβριος 2016), μεταξύ 500 και 1.000 ευρώ δεν είχαν διακανονίσει το χρέος τους 298.000 πελάτες, με σύνολο οφειλής 153 εκ. ευρώ. Οσο για τους πελάτες με τις μεσαίου ύψους οφειλές, δηλαδή μεταξύ 1.000 και 3.000 ευρώ, δεν είχαν διακανονίσει την οφειλή τους 216.000 με συνολική οφειλή 278 εκ. ευρώ. Αναφορικά με τους πελάτες με τις μεγαλύτερες οφειλές, πλέον των 3.000 ευρώ, έως και τον Σεπτέμβριο ήταν 89.000 με συνολική οφειλή 509 εκ. ευρώ όσοι δεν είχαν διακανονίσει το χρέος τους.
Σίγουρα το επόμενο διάστημα οι αποκοπές θα ενταθούν. Το ερώτημα ωστόσο είναι ποιούς ακριβώς θα αφορούν, τους έχοντες οφειλή πάνω από 500 ευρώ ή μόνο πάνω από 1.000 ευρώ. Εδώ και καιρό ισχύει ένα άτυπο βέτο σε αποκοπές για οφειλές έως 1.000 ευρώ, που "πιάνει" και την πολυπληθέστερη κατηγορία πελατών. Την θέση αυτή είχε εκφράσει και προ μηνός κορυφαίο στέλεχος του ΥΠΕΝ, λέγοντας πως η κυβέρνηση θεωρεί πως θα πρέπει να συνεχιστεί η άτυπη απαγόρευση διακοπής ρεύματος σε καταναλωτές με οφειλές μικρότερες των 1.000 ευρώ.
Εφόσον όντως αυτοί εξαιρεθούν, στο κάδρο των μελλοντικών αποκοπών μπαίνουν περίπου 300.000 καταναλωτές –επιχειρήσεις και νοικοκυριά- με απλήρωτους λογαριασμούς πάνω από 1.000 ευρώ. Εάν πάλι αρθεί το βέτο για τους οφειλέτες του “1.000άρικου”, τότε πολλαπλασιάζεται η δεξαμενή των υποψηφίων καταναλωτών να τους κοπεί το ρεύμα.
