Του Χρήστου Ν. Κώνστα
Το γεγονός ότι οι Βρυξέλλες αποδέχθηκαν το προσχέδιο προϋπολογισμού χωρίς ενστάσεις, διαφημίζει πανηγυρίζοντας η ελληνική κυβέρνηση, προεξοφλώντας ότι θα υπάρξει τελική θετική γνώμη από την Κομισιόν και το Eurogroup ως τα μέσα Νοεμβρίου, έτσι ώστε ο προϋπολογισμός που θα κατατεθεί στη Βουλή στις 21 Νοεμβρίου να μην περιλαμβάνει την περικοπή των συντάξεων.
Ο περιχαρείς υπουργοί, αποκρύπτουν συνειδητά πρώτον ότι δεν υπάρχει οριστική επίσημη ανακοίνωση της Κομισιόν και δεύτερον -σημαντικότερο- ότι ενδεχόμενη έγκριση της μη περικοπής των συντάξεων αυτομάτως ενεργοποιεί τον περιβόητο ξεχασμένο αλλά ψηφισμένο «κόφτη» του Προϋπολογισμού.
Ο «δημοσιονομικός κόφτης» έχει ψηφιστεί από τον Μάιο του 2016 και προβλέπει ότι θα ενεργοποιείται εφόσον η απόκλιση από τον εκάστοτε ετήσιο στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος ξεπερνά το 0,25% του ΑΕΠ. Τότε με εισήγηση του υπουργού Οικονομικών και προεδρικό διάταγμα θα ορίζονται τις δαπάνες που θα περικοπούν.
Ακριβώς επειδή -σύμφωνα με την κυβέρνηση αλλά τώρα και της Κομισιόν- το μέτρο της περικοπής των συντάξεων θεωρείται δημοσιονομικό και θεσπίσθηκε κατόπιν της επιμονής του ΔΝΤ που αμφισβητούσε την δυνατότητα επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% επί του ΑΕΠ για τα επόμενα 3 χρόνια, ενδεχόμενη ακύρωση εφαρμογής του μέτρου της περικοπής πρέπει να ισχύει υπό την αίρεση της υλοποίησης του στόχου 3,5%.
Με απλά λόγια, η τροπολογία που θα φέρει στη Βουλή η κυβέρνηση – εάν κι εφόσον οριστικοποιηθεί η έγκριση της μη περικοπής των συντάξεων από το Eurogroup της 3ης Δεκεμβρίου- θα ορίζει ότι οι συντάξεις δεν θα περικοπούν την 1η Ιανουαρίου 2019 αλλά το μέτρο αυτό ενδέχεται να εφαρμοστεί αν διαπιστωθεί απόκλιση από τους δημοσιονομικούς στόχους στην ανά τρίμηνο αξιολόγηση από την Τρόικα και οπωσδήποτε στην αξιολόγηση του πρώτου εξαμήνου του 2019.
Υπενθυμίζεται και υπογραμμίζεται ότι η έγκριση του Προϋπολογισμού από την Κομισιόν είναι αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη για την μη εφαρμογή του μέτρου της περικοπής των συντάξεων.
Ειδικά για την Ελλάδα επιπλέον της έγκρισης του Προϋπολογισμού από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι απαραίτητη και η Πρώτη Έκθεση Ενισχυμένης Εποπτείας από την Τρόικα που θα εκδοθεί κι αυτή στα μέσα Νοεμβρίου.
Η Ελλάδα τελεί υπό το ειδικό καθεστώς της Ενισχυμένης Εποπτείας επομένως η τελική απόφαση από τους Υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης στη συνεδρίαση του Eurogroup της 3ης Δεκεμβρίου θα λάβει υπ΄όψιν της εκτός από την εισήγηση της Κομισιόν και την Έκθεση Συμμόρφωσης στις υπεσχημένες μεταρρυθμίσεις, αποκρατικοποιήσεις και παρεμβάσεις που προβλέπει η συμφωνία του Ιουλίου 2018.
Σε κάθε περίπτωση, η Κυβέρνηση φαίνεται να παίρνει αυτό που θέλει δηλαδή χρήσιμο και κρίσιμο πολιτικό χρόνο. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που ο Αλέξης Τσίπρας στην τελετή παραλαβής του χαρτοφυλακίου του Υπουργείου Εξωτερικών, δηλαδή σε μια φαινομενικά άσχετη συγκυρία, φρόντισε να υπογραμμίσει και επικροτήσει το γεγονός πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τον ελληνικό προϋπολογισμό «χωρίς περικοπές στις συντάξεις, μετά από οκτώ χρόνια λιτότητας».
Η κυβέρνηση σπεύδει να προεξοφλήσει την θετική έκθεση της Κομισιόν γιατί βιάζεται να ξεκινήσει τη διαδικασία νομοθέτησης -άρα και της εύρεσης των αντίστοιχων κονδυλίων- μιας σειράς «κοινωνικών μέτρων» όπως είναι το αυξημένων επίδομα θέρμανσης, το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης, τα αναδρομικά σε στρατιωτικούς, γιατρούς και πανεπιστημιακούς και επιπλέον ένα «δημοσιονομικό».
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει διαμηνύσει στο Μέγαρο Μαξίμου ότι κατά τα φαινόμενα φέτος θα δημιουργηθεί «δημοσιονομικός χώρος» της τάξης των 900 εκατ. ευρώ.
Από αυτά ένα ποσό της τάξης των 300 εκατ. ευρώ θα κρατηθεί ως επιπλέον διασφάλιση του επόμενου προϋπολογισμό του 2019, για να θεωρηθεί σίγουρος ο στόχος πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ.
Ελπίζει δηλαδή η κυβέρνηση ότι με τον «κόφτη» και τα 300 εκατομμύρια ευρώ του 2018, θα αρθούν και οι τελευταίες επιφυλάξεις για τον προϋπολογισμό 2019...