Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Σε πλήρη… παράκρουση βρίσκονται οι αγορές. Ο πρόεδρος της αμερικανικής Fed, Τζερόμ Πάουελ, αψήφησε ξανά τον Ντόναλντ Τραμπ και αύξησε τα επιτόκια, ενώ παράλληλα προέβλεψε ότι μέσα στο 2019 θα γίνουν δύο αυξήσεις επιτοκίων, αντί για τρεις που είχε αρχικά εκτιμηθεί. Αναλυτές και σχολιαστές των αγορών δεν ξέρουν πραγματικά πώς να αντιδράσουν, αφού η Wall Street εμφανίζει μεταβλητότητα που θυμίζει… άλλες πολιτείες.
Στη συνεδρίαση της Τετάρτης, ο Dow Jones βρέθηκε, για πολλοστή φορά το τελευταίο διάστημα, να χάνει πάνω από 500 μονάδες, διαγράφοντας τα κέρδη του 2018 και σημειώνοντας τη χειρότερη ετήσια επίδοση από το καταστροφικό 2008. Πλέον όλα δείχνουν ότι αν δεν σημειωθεί ένα ισχυρό ράλι – όπως παραδοσιακά συμβαίνει – στις τελευταίες συναλλαγές του έτους, τότε ο αμερικανικός δείκτης θα έχει βιώσει τον χειρότερο Δεκέμβριο του τελευταίου… αιώνα, ήτοι από το 1931.
Είναι τέτοια η νευρικότητα των επενδυτών που ενώ ανέμεναν την τέταρτη κατά σειρά αύξηση των επιτοκίων (κατά 0,25%) από την Fed μέσα στο 2018, προσπαθούν να πιαστούν από κάθε λέξη του επικεφαλής της ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ για να… προβλέψουν το μέλλον. Με λίγα λόγια, ο Πάουελ είπε στις αγορές ότι η ανάπτυξη ενδέχεται να επιβραδύνει μεσοπρόθεσμα και ότι θα αυξηθεί η ανεργία το 2020, από τα χαμηλά 50 ετών που βρίσκεται σήμερα.
Τι κατάλαβαν οι επενδυτές; Ότι τα πράγματα θα χειροτερέψουν σε σύγκριση με την παρούσα κατάσταση και ότι η αμερικανική οικονομία δεν αποκλείεται να αντιμετωπίσει σοβαρές αναταράξεις σε 18 μήνες από σήμερα. Αποτέλεσμα ήταν οι Dow Jones και S&P να χάσουν 1,5% και 1,6% αντίστοιχα και ο Nasdaq να «γράψει» απώλειες 2,3%.
Στο μεταξύ, ο Τραμπ συνεχίζει να προειδοποιεί τον Πάουελ να κρατήσει χαμηλά τα επιτόκια καθώς βλέπει ότι το χρηματιστήριο – ένα από τα πιο δυνατά του «όπλα» όταν θέλει να δικαιολογήσει τις πολιτικές που εφαρμόζει – παραπαίει. Ο Αμερικανός πρόεδρος ασκεί πιέσεις με κάθε τρόπο, υποστηρίζοντας ότι η νομισματική πολιτική της Fed προκαλεί τη διόρθωση στη Wall και τίποτα άλλο.
Μέχρι και ο υπουργός Οικονομικών, Στίβεν Μνούτσιν, επιστρατεύθηκε, αποδίδοντας σε συνέντευξή του στο Bloomberg, την κακή εικόνα της Wall στη δομή της αγοράς και ειδικότερα στο συνδυασμό των συναλλαγών «υψηλής συχνότητας» και του «κανόνα Βόλκερ».
Την ίδια ώρα, οι δείκτες S&P και Nasdaq σημειώνουν το χειρότερο ξεκίνημα σε μήνα Δεκέμβριο, επίσης από το 2008, καθώς οι φόβοι για πιθανή επιβράδυνση της αμερικανικής και παγκόσμιας οικονομίας το 2019 καθώς και οι ανησυχίες για κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας δημιουργούν ένα κλίμα ακατάσχετης φοβίας. Ο Μνούτσιν προσπάθησε να ρίξει τους τόνους λέγοντας ότι μέσα στον Ιανουάριο θα πραγματοποιηθούν συναντήσεις μεταξύ των δύο πλευρών για να αποφασιστεί οριστική λήξη του εμπορικού πολέμου, ωστόσο με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος.
Αναλυτές χαρακτηρίζουν την κίνηση της Fed ως «ψήφο εμπιστοσύνης» για την αμερικανική οικονομία το 2018, όμως οι ίδιοι πιστεύουν ότι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου εισέρχεται σε αχαρτογράφητα νερά το 2019. Τονίζουν δε, ότι η αγορά ήταν ανοδική για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν θα πρέπει να θεωρείται απίθανη μία σοβαρή διόρθωση και μία χρονική περίοδος σταθεροποίησης και έντονης επιφυλακτικότητας.
Παρ' όλα αυτά, τα σημάδια για την παγκόσμια οικονομία σε σύγκριση με τα αμέσως προηγούμενα χρόνια δεν είναι θετικά. Η ανάπτυξη θεωρείται δεδομένο ότι θα επιβραδύνει και τα ελλείμματα φουσκώνουν σαν να μην υπάρχει αύριο, τα επιτόκια στην αγορά ομολόγων παίρνουν την ανιούσα, οι κεντρικές τράπεζες σταματούν να τυπώνουν χρήμα και το διεθνές εμπόριο θυμίζει πεδίο μάχης.
Σε αυτό το θολό και συννεφιασμένο τοπίο, το χάσμα μεταξύ των διαφορετικών προβλέψεων για το 2019 είναι πραγματικά πρωτοφανές. Άλλοι αναλυτές προειδοποιούν για περαιτέρω κατάρρευση του S&P κατά 15% μέσα στο νέος έτος και άλλοι «βλέπουν» ράλι έως και 10% μόνο μέσα στον Ιανουάριο. Το μόνο σίγουρο – σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αναλυτών – είναι ότι η μεταβλητότητα θα συνεχίσει να κυριαρχεί και αγορές όπως η αμερικανική θα ταράζονται πιο συχνά και με πιο βίαιο τρόπο.
AP Photo/Mark Lennihan
