Στα 72,34 δις. ευρώ ανήλθε το 2019 η συνολική δαπάνη των νοικοκυριών της χώρας, σύμφωνα με την Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών (ΕΟΠ) 2019 που παρουσίασε χθες η ΕΛΣΤΑΤ. Με την επίδοση αυτή, σημειώθηκε αύξηση στην ετήσια δαπάνη κατά 2,3% σε τρέχουσες τιμές, ή κατά 1,6% σε σταθερές τιμές, σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Έτσι η μέση δαπάνη ανά νοικοκυριό, διαμορφώθηκε σε 17.738 ευρώ σε ετήσια βάση και σε 1.478 ευρώ σε μηνιαία βάση. Σημειώθηκε έτσι αύξηση 2,5% σε σχέση με το 2018 (σε τρέχουσες τιμές).
Το ύψος αυτό της κατανάλωσης, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ ανέρχεται στο 69,7% της δαπάνης που εμφάνισε η ΕΟΠ του 2008. Τη χρονιά εκείνη, η μέση μηνιαία δαπάνη κάθε νοικοκυριού της χώρας είχε ανέλθει σε 2.120 ευρώ.
Σημειώνεται ότι η μέση μηνιαία δαπάνη που καταγράφηκε στον ΕΟΠ 2019 δεν είναι η χαμηλότερη των τελευταίων ετών. Η χαμηλότερη τιμή έχει εκτιμηθεί από την ΕΛΣΤΑΤ για το 2016, κατά την οποία η μέση μηνιαία δαπάνη καταγράφηκε σε 1.392 ευρώ ή στο 65% εκείνης του 2008. Έκτοτε κάθε χρονιά η κατανάλωση αυξάνει αλλά με χαμηλούς ρυθμούς.
Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι Έλληνες και τα νοικοκυριά τους, δαπανούν πολύ λιγότερο σε σχέση με το 2008 σε διαρκή αγαθά και υπηρεσίες (-55,8% σε σχέση με τις αντίστοιχες δαπάνες του 2008), σε είδη υπόδηση και ένδυσης (-50.8%), στις επικοινωνίες (-35,4%) και σε υπηρεσίες εστίασης & φιλοξενίας (-32,1%). Πολύ χαμηλότερη είναι η κάμψη σε είδη διατροφής (-15,0%) και σε στέγαση (-16,9%). Εν γένει πάντως, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, όλες οι σημαντικές κατηγορίες δαπανών, παρουσιάζουν κάμψη σε σχέση με το 2008, παρουσιάζοντας έτσι εύγλωττα τη συρρίκωση που έχει υποστεί όλα τα προηγούμενα χρόνια το κατά κεφαλήν εισόδημα των Ελλήνων.
Σε σχέση με το 2018 ωστόσο, η κατανάλωση σημείωσε αύξηση στις περισσότερες κατηγορίες που εξετάζει η ΕΛΣΤΑΤ. Μόνον δύο κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν κάμψη πέρυσι σε σχέση με το 2018 -τα οινοπνευματώδη & καπνικά (-4,6%) και οι υπηρεσίες υγείας (-3,5%). Όλες οι άλλες κατηγορίες δαπανών σημείωσαν αύξηση από 1,4% στα είδη ένδυσης & υπόδησης έως 6,0% στις υπηρεσίες αναψυχής και τουρισμού.
Η κατηγορία που απορροφά τις μεγαλύτερες δαπάνες των ελληνικών νοικοκυριών είναι τα είδη διατροφής και τα μη οινοπνευματώδη ποτά. Κατά μέσο όρο ένα νοικοκυριό ξοδεύει 295,56 ευρώ το μήνα ή το 20,0% της μηνιαίας δαπάνης. Ακολουθούν οι δαπάνες σε στέγαση με 207,55 ευρώ (14%) και οι δαπάνες σε μεταφορές 194,42 ευρώ (13,4%). Η κατηγορία με τις χαμηλότερες δαπάνες είναι τα οινοπνευματώδη και καπνικά, όπου η μέση μηνιαία δαπάνη διαμορφώθηκε σε 50,09 ευρώ ή στο 3,4% της μηνιαίας δαπάνης.
Φαίνεται επομένως ότι οι Έλληνες κόβουν κυρίως το τσιγάρο. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ η μέση κατανάλωση τσιγάρων διαμορφώθηκε σε 130 τεμάχια, σημειώνοντας κάμψη κατά 12,75% σε σχέση με το 2018. Είναι το είδος που παρουσίασε τη μεγαλύτερη κάμψη στην κατανάλωση μέσα στην διάρκεια της περασμένης χρονιάς. Αντίθετα μέσα στο 2019, οι Έλληνες αύξησαν ιδιαίτερα την κατανάλωση του φυσικού αερίου. Κάθε νοικοκυριό πέρυσι κατανάλωσε 7,72 κυβικά φυσικού αερίου έναντι 6,49 κυβικά το 2018. Σημειώθηκε έτσι αύξηση κατά 19%. Η αύξηση βεβαίως αυτή έπληξε τις πιο παραδοσιακές μορφές ενέργειας, όπως τα υγρά καύσιμα, η κατανάλωση των οποίων υποχώρησε κατά 8,7%.
Πλούσιοι και φτωχοί
Η περιφέρεια με την μεγαλύτερη κατανάλωση είναι εκείνη του Ν. Αιγαίου. Η μέση κατανάλωση ανά νοικοκυριό ανέρχεται σε 1.674 ευρώ που αντιστοιχεί στο 113,3% της μέσης κατανάλωσης σε εθνικό επίπεδο. Ακολουθεί η Αττική με την κατανάλωση να βρίσκεται στα 1.668 ευρώ ή στο 112,8% της εθνικής. Αυτές είναι οι δύο περιφέρειες της χώρας με μηνιαία κατανάλωση μεγαλύτερη του μέσου όρου της χώρας. Για τις υπόλοιπες περιφέρειες η μέση μηνιαία κατανάλωση ανέρχεται από 1.077 ευρώ ή στο 72,9% για τη Στερεά Ελλάδα έως τα 1.447 ευρώ ή στο 97,9% για τα Ιόνια Νησιά.
Επίσης η υψηλότερη κατανάλωση γίνεται στις αστικές περιοχές όπου κατά μέσο όρο πέρυσι δαπανήθηκαν κάθε μήνα 1.567 ευρώ, έναντι 1.190 ευρώ που δαπανήθηκαν στις αγροτικές περιοχές. Ανά κατηγορία νοικοκυριού, την μεγαλύτερη κατανάλωση πραγματοποίησε πέρυσι μια 4μελής οικογένεια που απαρτίζεται από ένα ζευγάρι με δύο παιδιά έως 16 ετών. Η οικογένεια αυτή κατά μέσο όρο πέρυσι δαπάνησε μέσο όρο 2.210 ευρώ ανά μήνα. Τη χαμηλότερη κατανάλωση, 657 ευρώ, ανά μήνα πραγματοποίησε ένα νοικοκυριό που περιλαμβάνει, ένα άτομο ηλικίας άνω των 65 ετών.
Αναφορικά με την απασχόληση στο εσωτερικό του νοικοκυριού, τη μεγαλύτερη μέση μηνιαία κατανάλωση πραγματοποιεί ένα αυτοαπασχολούμενος με προσωπικό (3.223 ευρώ η μέση μηναία κατανάλωση), ακολουθεί ο αυτοαπασχολούμενος χωρίς προσωπικό (1.855 ευρώ) και ο μισθωτός (1.814 ευρώ). Τη χαμηλότερη δαπάνη πραγματοποιεί ο οικονομικά μη ενεργός ή άνεργος (1.094 ευρώ).
Τέλος ο ΕΟΠ 2019 δείχνει ότι το 99,9% των νοικοκυριών της χώρας διαθέτει έγχρωμη τηλεόραση, το 93,1% κινητό τηλέφωνο, το 84,2% σταθερό τηλέφωνο, το 69,8% ηλεκτρονικό υπολογιστή, το 66,2% τουλάχιστον ένα ΙΧ επιβατικό αυτοκίνητο, το 52,8% κεντρική θέρμανση, το 36,9% πλυντήριο πιάτων, το 30,6% καταψύκτη, το 14,7% δεύτερη κατοικία και το 13,2% parking. Σημειώνεται ότι σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, σημειώθηκε αύξηση στην κατοχή προσωπικού υπολογιστή, κινητού τηλεφώνου, δεύτερης κατοικίας, ΙΧ επιβατικού αυτοκινήτου, πλυντηρίου πιάτων, καταψύκτη.
Αντίθετα μειώθηκε η κατοχή κλειστού χώρου στάθμευσης αυτοκινήτου, τηλεόρασης και κεντρικής θέρμανσης. Σημειώνεται ότι πέρυσι μειώθηκε ο αριθμός των νοικοκυριών της χώρας σε 4.078.225 νοικοκυριά έναντι 4.085.310 που είχαν υπολογιστεί για το 2018.
