Ενώ ακόμα δεν έχουμε ξεπεράσει την κρίση που προκαλεί η έλλειψη μικροεπεξεργαστών, μία νέα απειλή έχει αρχίσει να θορυβεί την παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία. Η δραστική μείωση της παραγωγής μαγνησίου στην Κίνα, η οποία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός στον κόσμο, απειλεί με σοβαρές διαταραχές την παραγωγή των μεγάλων βιομηχανιών αυτοκινήτου. Αν ο πρόεδρος Xi δεν ανεβάσει πάλι τους διακόπτες του ρεύματος, τα πράγματα μπορεί να είναι όντως δύσκολα.
Η πιο στενή σχέση που έχουν οι περισσότεροι από εμάς με το μαγνήσιο, και ειδικότερα την έλλειψή του, είναι άμεσα συνδεδεμένη με ιατρικές εξετάσεις και χάπια ενίσχυσης του οργανισμού μας για να ξεπεράσουμε τους πονοκεφάλους, τις κράμπες, τις αϋπνίες και μία γενικότερη εξάντληση. Φαίνεται όμως πως ήρθε η ώρα να μάθουμε περισσότερα πράγματα για αυτό το χημικό στοιχείο που έχει ανοικτό γκρι χρώμα και ανήκει στην ευρύτερη κατηγορία των μετάλλων.
Το μαγνήσιο είναι απαραίτητο στοιχείο για πολλές βιομηχανικές δραστηριότητες, λόγω ορισμένων ιδιοτήτων του. Χρησιμοποιείται κυρίως σε κράματα με άλλα μέταλλα, πολύ συχνά το αλουμίνιο, γιατί η παρουσία του κάνει τα υλικά πιο σταθερά, πιο ανθεκτικά και πιο ελαφρά, αφού είναι κατά 35% πιο ελαφρύ από το αλουμίνιο. Όπως και το αλουμίνιο, δεν βρίσκεται ελεύθερο στην φύση, αλλά μέσα σε ορυκτά σαν τον δολομίτη και τον μαγνησίτη. Για την εξαγωγή του σε καθαρή μορφή απαιτούνται μεγάλες ποσότητες ενέργειας, κάτι που όπως γνωρίζουμε ισχύει και για το αλουμίνιο.
Αυτό το τελευταίο χαρακτηριστικό του μαγνησίου αποτελεί την πηγή των προβλημάτων που έχουν αρχίσει να εμφανίζονται το τελευταίο δίμηνο. Το μεγαλύτερο μέρος του μαγνησίου παράγεται στην Κίνα και στην επαρχία Σαανξί. Από το περίπου ένα εκατομμύριο μετρικούς τόνους της ετήσιας παγκόσμιας παραγωγής, 850.000 έρχονται από την Κίνα και 610.000 από την συγκεκριμένη επαρχία. Οι υψηλές τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του θερμικού άνθρακα, σε συνδυασμό με τις πιέσεις, που προέρχονται από την ανώτατη κινεζική ηγεσία, για περιορισμό της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου έχουν φέρει σε δύσκολη θέση τους τοπικούς παραγωγούς του μετάλλου.
Τις δύο τελευταίες εβδομάδες του Σεπτεμβρίου, τα εργοστάσια παραγωγής μαγνησίου στο Σαανξί διατάχθηκαν να σταματήσουν την παραγωγή τους, ή να την μειώσουν κατά 50%. Δεν ήταν τα μόνα εργοστάσια που ήρθαν σε αυτή την θέση, σαν αποτέλεσμα της απόφασης της κινεζικής ηγεσίας για περιορισμό της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου στα πλαίσια του αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής. Μέσα στον Οκτώβριο άρχισε η σταδιακή επαναλειτουργία των εργοστασίων, αλλά οι τοπικές αρχές έχουν συστήσει στα περισσότερα από αυτά να μην χρησιμοποιήσουν πάνω από το 40% της δυναμικότητάς τους μέχρι το τέλος του χρόνου.
Το σχετικά χαμηλό επίπεδο αποθεμάτων μαγνησίου ανά τον κόσμο και ειδικότερα στην Ευρώπη, έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία σε πολλούς τομείς της βιομηχανίας. Το μαγνήσιο είναι απόλυτα απαραίτητο στην αυτοκινητοβιομηχανία, και πολύ χρήσιμο στην αεροπορική βιομηχανία και στην κατασκευή δοχείων αλουμινίου για αναψυκτικά και ποτά. Σήμερα θα ασχοληθούμε μόνο με το θέμα της αυτοκινητοβιομηχανίας, χωρίς να υποτιμούμε τα πιθανά προβλήματα και στους άλλους τομείς.
Προς αποφυγή παρανοήσεων, αυτή την στιγμή δεν υπάρχει έλλειψη μαγνησίου στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, δεν αποκλείεται όμως να παρουσιαστεί τους επόμενους μήνες, προς το τέλος του χρόνου στην Ευρώπη και στις αρχές του 2022 στις ΗΠΑ. Σε ρεπορτάζ του Bloomberg από τα μέσα του Οκτωβρίου, οι μεγάλες αμερικανικές εταιρείες αλουμινίου Matalco και Alcoa ανέφεραν πως οι προμηθευτές μαγνησίου δεν μπορούν να εγγυηθούν την παράδοση των παραγγελιών για τις αρχές του επόμενου χρόνου.
Σε προχθεσινό ρεπορτάζ του Reuters, οι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών αυτοκινητοβιομηχανιών ανέφεραν πως αυτή την στιγμή δεν υπάρχει πρόβλημα, αλλά θα εμφανιστεί αν δεν ανακάμψει σύντομα η κινεζική παραγωγή. Αν εμφανιστεί όμως, όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος της Volkswagen, η αναταραχή που θα προκληθεί θα είναι ίσως μεγαλύτερη από αυτήν που έχει προκαλέσει η έλλειψη μικροεπεξεργαστών.
Αυτό μπορεί να ακούγεται πολύ «απειλητικό» αλλά είναι λογικό, καθώς το μαγνήσιο χρησιμοποιείται, σε κράματα μαζί με αλουμίνιο, για την κατασκευή πάρα πολλών μερών και εξαρτημάτων των αυτοκινήτων, στο σασί, στο σώμα του, στο σύστημα μετάδοσης της κίνησης, στον κινητήρα αλλά και στο εξωτερικό των μπαταριών.
Δεν αποτελεί λοιπόν έκπληξη το γεγονός πως μία ομάδα ευρωπαϊκών βιομηχανικών ενώσεων έκανε, στο τέλος του Οκτωβρίου, έκκληση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου, σε συνεργασία με την Κίνα, να προσπαθήσουν να βρουν λύση στο πρόβλημα, ή μάλλον στα προβλήματα, γιατί η τιμή του μαγνησίου έχει υπερπενταπλασιαστεί από την αρχή του χρόνου.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι λοιπόν η στάση που θα τηρήσει η Κίνα. Τα πράγματα εδώ δεν φαίνονται πολύ εύκολα. Προφανώς ο πρόεδρος Xi δεν πρόκειται να μας ενημερώσει για τις προθέσεις του, υπάρχουν όμως και τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης που φημίζονται για την ικανότητά τους να ερμηνεύουν τις προθέσεις της ηγεσίας της χώρας.
Ένα από αυτά είναι η διαδικτυακή εφημερίδα Global Times, κάτι σαν αγγλόφωνη έκδοση της γνωστής Λαϊκής Ημερησίας. Σε άρθρο γνώμης, πριν περίπου δύο εβδομάδες, ανέφερε πως η Ευρώπη και οι ΗΠΑ δεν πρέπει να περιμένουν πως η παραγωγή στην Κίνα θα επανέλθει στα επίπεδα που ήταν πριν την έναρξη της επιβολής των περιορισμών στην κατανάλωση ενέργειας. Η εφημερίδα εκτιμά πως οι περιορισμοί θα συνεχιστούν και σε περιόδους που υπάρχει επάρκεια ενέργειας, καθώς η χώρα δεν προτίθεται να σταματήσει την προσπάθεια, που πρόσφατα άρχισε, για τον περιορισμό της χρήσης των ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Προσθέτει μάλιστα πως δεν είναι δυνατόν να κατηγορείται επί χρόνια από την Δύση για την εκτεταμένη χρήση άνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τώρα η Δύση να της ζητά να χαλαρώσει τα μέτρα που πήρε για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Αναφερόμενη ειδικότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, επισημαίνει πως αν η Ε.Ε. επιθυμεί να βρεθεί λύση στα προβλήματα της επάρκειας πρώτων υλών και της εξομάλυνσης της λειτουργίας των εφοδιαστικών αλυσίδων, σε συνδυασμό με την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, θα πρέπει να συνεργαστεί και να συντονιστεί με την Κίνα.
Επειδή υποψιαζόμαστε πως ο πρόεδρος Xi μπορεί να αντιλαμβάνεται τη συνεργασία όπως περίπου ο πρόεδρος Πούτιν στην περίπτωση του φυσικού αερίου, δεν μας εκπλήσσει καθόλου η απόφαση πολλών ευρωπαϊκών επιχειρήσεων να προσπαθήσουν να βρουν το μαγνήσιο που μπορεί να τους λείψει αυξάνοντας την ανακύκλωση χρησιμοποιημένων μεταλλικών κραμάτων και αναζητώντας προμηθευτές εκτός Κίνας.
Όσο βέβαια και να προσπαθήσουν, αν ο πρόεδρος Xi δεν δώσει εντολή να ανέβουν και πάλι οι διακόπτες παροχής ρεύματος, θα χρειαστεί να περιμένουμε μερικούς μήνες ακόμα για να παραλάβουμε τα νέα μας αυτοκίνητα, όσοι τουλάχιστον κάνουμε τέτοια όνειρα.
