Ο κινεζικός κολοσσός του real estate… βαράει κανόνι υπό το βάρος χρέους ύψους 300 δισ. δολαρίων, αφήνοντας την κινεζική αγορά με 1,4 εκατ. ακίνητα να βρίσκονται κυριολεκτικά στον αέρα, για τα οποία έχει πάρει προκαταβολή. Δοκιμάζονται οι αντοχές του κινεζικού συστήματος, φέρνοντας στη μνήμη τη Lehman Brothers. Πρέπει να ανησυχούν οι αγορές για παγκόσμιο ντόμινο;
Ήταν 15 Σεπτεμβρίου 2008 όταν ο αμερικανικός κολοσσός Lehman Brothers κήρυξε πτώχευση, προκαλώντας χάος στις αγορές και ντόμινο που οδήγησε σε παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση που πριν την πανδημία πιστεύαμε ότι θα ήταν η χειρότερη που είδε η γενιά μας. Δεκατρία ακριβώς χρόνια μετά, η χρεοκοπία της κινεζικής Evergrande, έρχεται να σημάνει συναγερμό στις αγορές.
Η πτώση του κινεζικού κολοσσού του real estate γέννησε μία σειρά βαρύγδουπων τίτλων και ζοφερών δημοσιευμάτων, όχι μόνο στην Ασία αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο. Οι σκηνές με τους επενδυτές που προσπάθησαν να εισβάλουν στα κεντρικά γραφεία της Evergrade, ζητώντας αποζημίωση, έκαναν τον γύρο του κόσμου. Όμως πόσο πραγματική είναι η απειλή για το παγκόσμιο σύστημα;
Ας αρχίσουμε λέγοντας ότι η Evergrande δεν είναι μία οποιαδήποτε εταιρεία. Είναι η μεγαλύτερη εταιρεία real estate στο Πεκίνο και μία από τις πιο υπερχρεωμένες επιχειρήσεις του πλανήτη.
Με χρέος της τάξης των 300 δισ. δολαρίων, η πτώση της Evergrande μοιάζει περισσότερο με ατύχημα που κάποια στιγμή θα συνέβαινε και όχι με μεγάλη έκπληξη. Όμως δεν παύει να αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες δοκιμασίες που έχει περάσει στο κινεζικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Το πρόβλημα θα γίνει ιδιαίτερα επικίνδυνο αν η κατάρρευσή της επηρεάσει ολόκληρη την αγορά ακινήτων της Κίνας και επιφέρει καίριο πλήγμα στις κινεζικές τράπεζες.
Όμως από το να χρεοκοπήσει μία μεγάλη εταιρεία στην Κίνα μέχρι να προκληθεί παγκόσμιο ντόμινο, η απόσταση είναι υπολογίσιμη. Σήμερα, το παγκόσμιο σύστημα είναι πολύ πιο υποψιασμένο από το 2008, αν και δεν έχουν λυθεί πολλά από τα προβλήματα που επέτρεψαν την εξάπλωση της κρίσης μετά τον θάνατο της Lehman.
Χωρίς καμία αμφιβολία, η πτώση της Evergrande σηματοδοτεί ένα σημείο καμπής για την πιο «καυτή» ίσως αγορά ακινήτων στην παγκόσμια ιστορία. Μία καμπή που θα φέρει σημαντικές αλλαγές για τους κινέζους κατασκευαστές.
Η βασική προτεραιότητα των κινεζικών αρχών είναι να προστατευτούν τα νοικοκυριά που έχουν δώσει τις οικονομίες τους για σπίτια που δεν έχουν ακόμη τελειώσει και όπως φαίνεται δεν θα τελειώσουν. Εκτός και αν υπάρξει κρατική παρέμβαση. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλοί Κινέζοι στέλνουν μηνύματα στην επίσημη πλατφόρμα του κομμουνιστικού κόμματος, ζητώντας την παρέμβαση του γκουβέρνου.
Η ίδια η εταιρεία έχει παραδεχθεί ότι το ξεπούλημα των περιουσιακών της στοιχείων δεν αρκεί για να πληρωθούν τα χρέη της, που σημαίνει ότι πολλοί από τους πιστωτές της θα βρεθούν στο κενό.
Ο λόγος που κάνει τις αγορές να μην πανικοβάλλονται είναι ότι κυριαρχεί η πεποίθηση πως ακόμα και στην περίπτωση που σημειωθεί ντόμινο και υπάρξει κάποια μεγάλη χρεοκοπία, η κεντρική τράπεζα της Κίνας θα παρέμβει, διοχετεύοντας την απαιτούμενη ρευστότητα στο σύστημα.
Μία λύση για να ηρεμήσουν τα πράγματα είναι να αποφασιστεί η ελεγχόμενη αναδιάρθρωση της εταιρείας, μέσω της οποίας άλλοι κατασκευαστές θα κληθούν να ολοκληρώσουν τα ημιτελή έργα, με αντάλλαγμα κάποιο κομμάτι γης από τη μεγάλη περιουσία της Evergrande.
Οι προκαταβολές νοικοκυριών για την κατασκευή σπιτιών αντιστοιχούν σήμερα στο μεγαλύτερο ποσοστό των υποχρεώσεων της εταιρείας. Σύμφωνα με την Capital Economics, η Evergrande έχει 1,3 τρισ. γουάν (περίπου 200 δισ. δολάρια) σε προπληρωμές, που αφορούν σε περίπου 1,4 εκατομμύρια ακίνητα που έχει δεσμευτεί να ολοκληρώσει.
Η Evergrande είναι το τρανό παράδειγμα της τρομακτικής μόχλευσης σε έναν κλάδο που φουσκώνει εδώ και πολλά χρόνια. Η Capital Economics σημειώνει ωστόσο ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις μετάδοσης της κρίσης, ενώ και οι αγορές δεν έχουν ακόμη πανικοβληθεί. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει κίνδυνος.
Ο οίκος εκτιμά εδώ και καιρό ότι η απότομη προσγείωση της κινεζικής οικονομίας είναι πολύ πιθανό να προέλθει από την κατάρρευση κάποιας τράπεζας, την οποία θα πυροδοτούσε η πτώση κάποιου μεγάλου κατασκευαστή. Προσθέτει δε, ότι στην περίπτωση της Baoshang Bank το 2019, χρειάστηκε να περάσουν τρεις μήνες από τη στιγμή που η κεντρική τράπεζα της Κίνας ανέλαβε τον έλεγχό της, για να πανικοβληθεί η αγορά.
Στα χαρτιά, η Baoshang πληρούσε όλες τις ρυθμιστικές απαιτήσεις, ενώ η μετάδοση δεν έγινε εξαιτίας της αναδιάρθρωσης της τράπεζας αλλά λόγω του αυξημένου counterparty risk που χτύπησε τη διατραπεζική αγορά. Η People’s Bank of China έσφιξε τα λουριά στην αγορά όταν το έκρινε απαραίτητο και παράλληλα διέθεσε την απαιτούμενη ρευστότητα απευθείας στις μικρότερες τράπεζες που εξαρτιόνταν περισσότερο από τη διατραπεζική.
Για τις επιχειρήσεις που δεν μπορούσαν να δανειστούν από τις τράπεζες, λόγω των μεγαλύτερων εγγυήσεων που ζητούσαν, η PBOC διέθεσε έκτακτη ρευστότητα. Κάτι αντίστοιχο αναμένεται να συμβεί και στην περίπτωση της κατάρρευσης της Evergrande. Εν κατακλείδι, κίνδυνος υπάρχει αλλά προς το παρόν το επίπεδο συναγερμού παραμένει χαμηλά…
