Ενδεχομένως ο πλανήτης να μη βιώσει ποτέ ξανά τέτοιες καταστάσεις σε συνθήκες ειρήνης. Οικονομίες ολόκληρες «παγώνουν» και σημαντικοί κλάδοι βρίσκονται στα πρόθυρα της κατάρρευσης, όπως αυτός των αεροπορικών εταιρειών που έχει δεχθεί ήδη πλήγμα 250 δισ. δολαρίων. Ξενοδοχεία, εστιατόρια, καφετέριες και καταστήματα βάζουν λουκέτο και ο τουρισμός και όλες οι επιχειρήσεις που συνδέονται με αυτόν έχουν πατήσει… pause, με αποτέλεσμα οι δείκτες δραστηριότητας του κλάδου των υπηρεσιών να βυθίζονται σε ιστορικά χαμηλά.
Ανεξάρτητα από το πόσο θα κρατήσει η κρίση και πόσο βαθιά θα είναι εντέλει η παγκόσμια ύφεση, τα στοιχεία που αρχίζουν να βλέπουν το φως της δημοσιότητας για τις επιπτώσεις του κορονοϊού στη βιομηχανία, στις υπηρεσίες και στο σύνολο της επιχειρηματικής δραστηριότητας είναι σοκαριστικά. Χθες, δημοσιεύθηκαν τα προκαταρκτικά στοιχεία για τον δείκτη τιμών παραγωγού (PMI) Μαρτίου στην Ευρωζώνη, τα οποία έδειξαν μία άνευ προηγουμένου κατάρρευση της οικονομικής δραστηριότητας καθώς ο Μάρτιος είναι ο μήνας που εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά περιοριστικά μέτρα στην Ευρώπη.
Ο σύνθετος δείκτης PMI (μεταποίηση + υπηρεσίες) υποχώρησε στις 31,4 μονάδες έναντι 51,6 μονάδων τον Φεβρουάριο. Η μέτρηση μας δείχνει δύο πράγματα: Πρώτον, ότι ο Φεβρουάριος ήταν μήνας κατά τον οποίο η Ευρώπη δεν είχε αισθανθεί ακόμη τις συνέπειες του κορονοϊού και η επιχειρηματική δραστηριότητα συνέχισε να αναπτύσσεται (όταν δείκτης είναι πάνω από τις 50 μονάδες δείχνει ανάπτυξη ενώ κάτω από τις 50 μονάδες δείχνει συρρίκνωση δραστηριότητας).
Δεύτερον, και κυριότερο, ότι η πτώση του Μαρτίου φέρνει την επιχειρηματική δραστηριότητα στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1998, όταν ξεκίνησαν οι μετρήσεις. Το επίπεδο των 31,4 μονάδων είναι χαμηλότερο ακόμη και από τον Φεβρουάριο του 2009, στο απόγειο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, όταν ο PMI της Ευρωζώνης βρέθηκε στις 36,2 μονάδες.
Αναλυτές της IHS Markit και της Capital Economics εκτιμούν ότι η μέτρηση του Απριλίου θα είναι ακόμη πιο σοκαριστική καθώς θα αντανακλά στο μέγιστο δυνατό βαθμό την πλήρη κατάρρευση της δραστηριότητας, την απίστευτη τροπή που έχει πάρει η πανδημία, με ολόκληρη την ευρωπαϊκή οικονομία να βρίσκεται σε «καραντίνα» και να λειτουργεί μόνο για τα απαραίτητα. Η έρευνα για τον Μάρτιο διενεργήθηκε μεταξύ 12-23/3 πριν ληφθούν οι αποφάσεις για lock down σε αρκετές χώρες.
Ξενοδοχεία, εστιατόρια και καφετέριες έχουν βάλει λουκέτο και κανείς δεν γνωρίζει για πόσο. Η μέτρηση για τον κλάδο των υπηρεσιών είναι ενδεικτική του τι θα πρέπει να περιμένουμε τον Απρίλιο. Ο PMI υπηρεσιών «γκρεμίστηκε» στις 28,4 μονάδες, ξεπερνώντας κατά πολύ τις 39,2 μονάδες που είχε γράψει τον Φεβρουάριο του 2009.
Ύφεση παντού
Απογοητευτικά είναι τα στοιχεία και σε άλλες μεγάλες οικονομίες υποδεικνύοντας ότι ο πλανήτης βρίσκεται σε βαθιά ύφεση:
Στις ΗΠΑ, ο PMI υπηρεσιών για τον Μάρτιο κατέρρευσε στο ιστορικό χαμηλό των 39,1 μονάδων έναντι 49,4 μονάδων τον Φεβρουάριο, ενώ ο μεταποιητικός PMI πέρασε σε περιβάλλον ύφεσης στις 49,2 μονάδες που είναι το χαμηλότερο επίπεδο από το 2009. Οι θέσεις εργασίας μειώνονται με τον ταχύτερο ρυθμό από την παγκόσμια κρίση του 2009», σημειώνει η Markit.
Στην Ιαπωνία η ύφεση επιταχύνθηκε τον Μάρτιο, κυρίως λόγω της συρρίκνωσης της δραστηριότητας στον κλάδο των υπηρεσιών και κυρίως στον τουρισμό. Ο PMI υπηρεσιών βυθίστηκε στις 32,7 μονάδες από 46,8 μονάδες τον Φεβρουάριο. Είναι η πιο ραγδαία πτώση τουλάχιστον από τον Μάρτιο του 2007, ενώ η βιομηχανική δραστηριότητα συρρικνώθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό από την παγκόσμια κρίση του 2008.
Ανάλογη εικόνα με την Ευρωζώνη και στη Μ. Βρετανία. Ο PMI κατέρρευσε τον Μάρτιο στις 37,1 μονάδες έναντι 53 μονάδων τον Φεβρουάριο, καταγράφοντας ιστορικό χαμηλό, υποδεικνύοντας ότι η βρετανική οικονομία συρρικνώνεται πολύ πιο απότομα από την περίοδο μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τον βρετανικό Σύνδεσμο Βιομηχάνων, οι Βρετανοί βιομήχανοι εμφανίζονται πιο απαισιόδοξοι για τις προοπτικές της οικονομίας από κάθε άλλη φορά τα τελευταία 11 χρόνια, με τον δείκτη προσδοκιών στη μεταποίηση CBI να βυθίζεται στο -20 από +8 τον Φεβρουάριο.