Αν το τρομοκρατικό χτύπημα στους δίδυμους πύργους της Νέας Υόρκης το 2001 έφερε τρομερό πλήγμα στις αερομεταφορές, οδηγώντας αρκετές εταιρείες σε χρεοκοπία και πολλές άλλες σε τεράστια προβλήματα, η επέλαση του κορονοϊού το 2020, φαντάζει ως ο απόλυτος εφιάλτης για τον κλάδο, που ήδη δέχεται σοβαρούς κλυδωνισμούς.
Το πλήγμα στις αερομεταφορές λαμβάνει συστημικές διαστάσεις από τις επιπτώσεις του κορονοϊού, με τον κλάδο να δέχεται ένα... ασύμμετρο «χτύπημα» που κινδυνεύει να τον οδηγήσει σε μεγάλες απώλειες την τρέχουσα χρονιά, διακόπτοντας ένα ισχυρότατο momentum πολλών ετών όπου καταγράφονταν διαρκώς ιστορικά ρεκόρ.
Σ' ένα πλήρως παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, ο κόσμος ουδέποτε ταξίδευε περισσότερο απ' ότι σήμερα, ουδέποτε υπήρχε τόσο συχνή αεροπορική σύνδεση σε τόσες χιλιάδες πόλεις όσο σήμερα. To 2020 κινδυνεύει να είναι το πρώτο έτος όχι μόνο ανάσχεσης της «τρελής» ανάπτυξης που έχει την τελευταία 15ετία ο κλάδος, αλλά να αποδειχτεί και ένα έτος μεγάλων απωλειών για τη βιομηχανία των αερομεταφορών.
Έως τώρα, το χτύπημα στον κλάδο είναι ήδη σοβαρό αλλά (προς το παρόν) διαχειρίσιμο, όμως τα πάντα θα κριθούν από τη διάρκεια της κρίσης. Αν π.χ. έπαυε σήμερα η κρίση και ο κόσμος από αύριο ταξίδευε περίπου όπως πέρυσι τέτοια εποχή, το πλήγμα τις αερομεταφορές θα ήταν απολύτως διαχειρίσιμο.
Σύμφωνα τη Διεθνή Ένωση Αερομεταφορών (IATA), η επιδημία του νέου κορονοϊού κινδυνεύει να αλλάξει ένα momentum πολλών ετών για τον κλάδο και να οδηγήσει φέτος σε μείωση του αριθμού των κρατήσεων αεροπορικών θέσεων ανά τον κόσμο, κάτι που αν γίνει, θα συμβεί για πρώτη φορά παγκοσμίως μετά την κρίση του SARS το 2003.
Η ΙΑΤΑ έκανε την εκτίμηση πως οι παγκόσμιες αεροπορικές εταιρείες μπορεί να καταγράψουν απώλειες εσόδων, ύψους έως και 113 δισ. δολαρίων φέτος, λόγω του ιού. Όμως, με τους ρυθμούς που αυξάνεται η… καραντίνα, δεν αποκλείεται να δούμε νέα αναθεωρημένη εκτίμηση σε λίγες εβδομάδες! «Η κατάσταση που δημιουργείται στις αεροπορικές εταιρείες από τον Covid-19 είναι σχεδόν χωρίς προηγούμενο», υπογράμμισε ο γενικός διευθυντής της IATA, Αλεξάντρ ντε Ζουνιάκ.
Υπάρχουν πολλές αεροπορικές εταιρείες που έχουν σχετικά περιορισμένα περιθώρια κέρδους και υψηλό χρέος και ένα σοκ στις ταμειακές ροές, όπως αυτό, θα μπορούσε σίγουρα να οδηγήσει ορισμένες σε πολύ δύσκολη κατάσταση», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος της IATA Μπράιαν Πιρς σε εκδήλωση στη Σιγκαπούρη.
Οι περισσότερες από τις εταιρείες έχουν «παγώσει» σχεδόν εντελώς τα δρομολόγιά τους από και προς την Κίνα, τη δεύτερη μεγαλύτερη αεροπορική αγορά στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ, αλλά πλέον η γενικευμένη καραντίνα, επεκτείνεται ευρύτερα και σε άλλα δρομολόγια, από τα πλέον δημοφιλή μάλιστα.
Και τούτο διότι, όπως δηλώνουν παράγοντες του κλάδου, τα αεροπλάνα πάνε (και έρχονται) άδεια! Η μείωση είναι εξαιρετικά μεγάλη και καθιστά έτσι κι αλλιώς ασύμφορη κάθε διαδρομή, όμως ο λόγος της παύσης των δρομολογίων είναι σοβαρότερος και αφορά την ευρύτερη προσπάθεια... αποκοπής των... διαδρομών του κορονοϊού.
Διακοπή πτήσεων, άδεια αεροσκάφη
ΒritishAirways, Lufthansa, ΒrusselsAirlines, Ryanair, Wizz Air,SAS, Air Baltic, TAP, Norwegian Air, Iran Air και Alitallia είναι μερικές μόνο από τις αεροπορικές που τα τελευταία εικοσιτετράωρα έχουν προχωρήσει σε περικοπές δρομολογίων τους.
Η Lufthansa, η μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία της Ευρώπης, μειώνει το πρόγραμμα πτήσεων λόγω της πτώσης της ζήτησης. Τις επόμενες εβδομάδες, οι πτήσεις αναμένεται να μειωθούν έως και 50%, όπως ανακοίνωσε η εταιρεία, με στόχο τον περιορισμό της οικονομικής ζημιάς. Άλλωστε καταγράφεται δραστική πτώση κρατήσεων και και πολλές ακυρώσεις πτήσεων, ενώ επηρεάζονται όλες οι περιοχές και οι προορισμοί.
Η Lufthansaδιαθέτει έναν στόλο περίπου 780 αεροσκαφών, τα οποία εκτελούσαν πέρυσι κατά μέσο όρο 3.226 πτήσεις την ημέρα. Πλέον, η διοίκηση της εταιρείας προτείνει πιο ευέλικτα ωράρια στους εργαζομένους και άδειες άνευ αποδοχών.
Η AustrianAirlines, θυγατρική εταιρεία της Lufthansa, αποφάσισε να μειώσει το ωράριο εργασίας σε περίπου 7.000 εργαζομένους της εξαιτίας της πτώσης της δραστηριότητάς της, που οφείλεται στην εξάπλωση του κορονοϊού.
Επίσης, η ολλανδική αεροπορική εταιρεία KLM ανακοίνωσε πως από αυτή την εβδομάδα ακυρώνει αρκετές από τις πτήσεις προς την Ιταλία, λόγω της εξάπλωσης του covid-19 στη χώρα.
Χθες, μετά τις δραματικές εξελίξεις στην Ιταλία, η Alitallia ανακοίνωσε ότι αναστέλλει όλες τις πτήσεις εσωτερικού και εξωτερικού από και προς το αεροδρόμιο του Μιλάνου.Επίσης, η αεροπορική εταιρεία Iran Air ανακοίνωσε πως σταματά όλες τις πτήσεις προς την Ευρώπη λόγω του κορονοϊού, μετέδωσε το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA. Το Ιράν αποτελεί μια από τις χώρες εκτός Κίνας, που έχουν πληγεί περισσότερο από την επιδημία, με τους νεκρούς να φτάνουν έως τώρα τους 145.
Αλλά και η Σλοβακία ανακοίνωσε πως θα απαγορεύσει τις πτήσεις προς την Ιταλία, έπειτα από την ανακοίνωση του πρώτου κρούσματος του ιού από την Κίνα, σε μια προσπάθεια να προστατευτεί.
Η βρετανική EasyJet ανακοίνωσε πως ματαιώνει πτήσεις και πως προγραμματίζει να μην πραγματοποιήσει περίπου 500 πτήσεις μεταξύ 13-31 Μαρτίου, κυρίως προς κι από την Ιταλία. «Οι 500 αυτές πτήσεις αντιστοιχούν στο 11% των πτήσεων (προς κι από την Ιταλία) για τον Μάιο κι ένα μικρό ποσοστό» του αριθμού των πτήσεων του δικτύου της εταιρείας, τόνισε η διεύθυνσή της στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Ο όμιλος IAG, ιδιοκτήτης των British Airways και Iberia, επίσης ανακοίνωσε πως ακυρώνει πτήσεις προς το Μιλάνο και θα μειώσει εντός των προσεχών ημερών και την εξυπηρέτηση της χώρας. Η British Airways πραγματοποιεί καθημερινά δέκα δρομολόγια από το Λονδίνο προς το Μιλάνο.
Από την πλευρά της, η BrusselsAirlines, θα μειώσει κατά 30% τις πτήσεις της προς Μιλάνο, Ρώμη, Βενετία και Μπολόνια για τις επόμενες δύο εβδομάδες (2-14 Μαρτίου), ενώ και η ουγγρική χαμηλού κόστους Wizz Air (που έχει πολλές βάσεις στην Πολωνία) θα μειώσει κατά 60% τις πτήσεις της στην Ιταλία από τη Βαρσοβία και άλλες πέντε πολωνικές πόλεις
Η πρώτη χρεοκοπία
Το πρώτο θύμα του κορονοϊού στις διεθνείς αερομεταφορές είναι ο βρετανικός αερομεταφορέας χαμηλού κόστους «Flybe» που χρεοκόπησε λόγω χαμηλής ζήτησης, ενώ αντιμετώπιζε έτσι κι αλλιώς προβλήματα ρευστότητας από πριν καθώς έφτασε στο όριο της χρεοκοπίας και τον Ιανουάριο. Η εταιρεία έχει την έδρα της στο Έξετερ της Βρετανίας και απασχολεί 2.000 εργαζόμενους.
Εκτιμήσεις του οίκου ScopeRatings
Ο γερμανικός οίκος αξιολόγησης ScopeRatings σε πρόσφατη ανάλυσή του τόνιζε πως «το πιστωτικό outlook για την κατακερματισμένη ευρωπαϊκή αεροπορία ήταν ήδη αρνητικό και είναι ανεξάρτητο από τον αντίκτυπο του Covid-19, λόγω της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας του τομέα, της πτώσης των τιμών των εισιτηρίων και της ανόδου των μισθών και άλλων δαπανών. Η οικονομική ανάπτυξη, μοιραία, έχει επιβραδυνθεί, ενώ η εξάπλωση του κορονοϊού στην Ευρώπη επιδεινώνει την κατάσταση στον κλάδο», συμπληρώνοντας ότι παρόμοια τάση αναμένει και για την ασιατική αγορά.
