Ύστερα από πολύμηνες διαβουλεύσεις, και αφού η παρουσία του απερχόμενου προέδρου Trump είναι αυτή την στιγμή σχεδόν διακοσμητική, τα δύο νομοθετικά σώματα των Η.Π.Α. κατάφεραν να συμφωνήσουν σε ένα σχέδιο ύψους περίπου 900 δισεκατομμυρίων δολαρίων που έχει στόχο την τόνωση της οικονομίας και την ενίσχυση των εισοδημάτων μεγάλου μέρους του πληθυσμού της χώρας. Σύμφωνα με αυτό, μεγάλος αριθμός αμερικανών πολιτών θα ενισχυθεί με χρηματικά ποσά από 600 έως 900 δολάρια ανάλογα με τα εισοδήματα τους για το 2019 και με το αν είναι αυτή την στιγμή άνεργοι. Στην ενίσχυση φυσικών προσώπων θα κατευθυνθεί λίγο λιγότερο από το μισό του προγράμματος, περίπου 300 δισεκατομμύρια δολάρια θα δοθούν ως βοήθεια σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, 55 δις θα ενισχύσουν τα προγράμματα εμβολιασμού του πληθυσμού και καταπολέμησης της πανδημίας και σημαντικά ποσά θα κατευθυνθούν σε διάφορους άλλους σκοπούς.
Είναι βέβαιο πως θα χρειαστούν και άλλα παρόμοια «πακέτα» προκειμένου να στηριχθεί η οικονομία μέχρι να εξομαλυνθεί η κατάσταση με την πανδημία και οι τομείς που αυτή την στιγμή αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα να μπορέσουν να σταθούν στα πόδια τους. Ούτως ή άλλως, η εντυπωσιακή ανάκαμψη της οικονομίας των Η.Π.Α. που αναπτύχθηκε κατά 33,4% στο τρίτο τρίμηνο (σχετικό ρεπορτάζ εδώ) στηρίχθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό στα προηγούμενα προγράμματα στήριξης που ξεπέρασαν τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια. Εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα, πολιτικό πρόβλημα. Η πλευρά των δημοκρατικών θέλει οπωσδήποτε την ενίσχυση των πολιτειών και της τοπικής αυτοδιοίκησης με σημαντικά ποσά, κάτι που δεν θέλει με τίποτα η πλευρά των ρεπουμπλικανών. Παρότι και οι δύο πλευρές υποστηρίζουν πως χρειάζεται περαιτέρω ενίσχυση της οικονομίας, δεν είναι καθόλου εύκολο να συμφωνήσουν, και ο βασικός λόγος που εγκρίθηκε το χθεσινό πακέτο είναι ο φόβος και των δύο κομμάτων πως μπορεί να χρεωθούν μία πιθανή κατάρρευση της οικονομίας και των χρηματιστηριακών αγορών. Ο μόνος ίσως τρόπος για να μην καθυστερήσουν τα επόμενα προγράμματα είναι να μπορέσουν οι δημοκρατικοί να αποκτήσουν τον έλεγχο και της Γερουσίας. Αυτό θα γίνει αν καταφέρουν να κερδίσουν και τις δύο επαναληπτικές εκλογές που θα γίνουν την 5η Ιανουαρίου στην πολιτεία της Γεωργίας, ενδεχόμενο που δεν θεωρείται το πιθανότερο αυτή την στιγμή.
Αυτό που είναι όμως είναι πολύ ενδιαφέρον, αν και δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει καθόλου, είναι το γεγονός πως παρά τις διαφορές μεταξύ των δύο κομμάτων και τον επείγοντα χαρακτήρα του προγράμματος, οι βουλευτές και γερουσιαστές και των δύο παρατάξεων κατάφεραν να χωρέσουν μέσα στο πακέτο ένα μεγάλο αριθμό από προβλέψεις που, εκ πρώτης όψεως τουλάχιστον, δεν έχουν καμία σχέση με την ενίσχυση της οικονομίας αλλά μάλλον με την ικανοποίηση των ψηφοφόρων και των χρηματοδοτών τους.
Ορισμένα παραδείγματα είναι αρκετά διαφωτιστικά:
-Οι οδηγοί αυτοκινήτων που εγκαθιστούν ψεύτικα αντικλεπτικά συστήματα στα οχήματά τους δεν θα τιμωρούνται πλέον με πρόστιμο 1000 δολαρίων.
-Θεσπίζεται πρόγραμμα για την καταπολέμηση της χρήσης αναβολικών στις ιπποδρομίες.
-Δίδεται βοήθεια τουλάχιστον 5 δισεκατομμυρίων σε χώρες όπως η Αίγυπτος, το Σουδάν, το Νεπάλ, η Μιανμαρ κ.α.
-Παύει να θεωρείται παράνομη πράξη η μεταφορά από πολιτεία σε πολιτεία διαφόρων φυτών όπως το alligator grass (μακάρι να ξέραμε τι φυτό είναι αυτό) και η νεροκαστανιά.
-Για να μην αναφερθούμε στα σχεδόν 5 δισ. που θα κατευθυνθούν στην κατασκευή διαφόρων οπλικών συστημάτων.
Όλα αυτά τα «καλούδια» που έβαλαν οι νομοθέτες στο πρόγραμμα στήριξης, είναι συνηθισμένα στις Η.Π.Α. και είναι προφανές πως δεν πρόκειται να βοηθήσουν την ανάκαμψη της οικονομίας. Ίσως όμως να είναι ένα αναπόφευκτο και μάλλον απαραίτητο τίμημα που πρέπει να καταβληθεί, δεδομένης της δύσκολης κατάστασης στην οποία βρίσκεται η αμερικανική αλλά και η παγκόσμια οικονομία.
Σ.Σ. Διαψεύδοντας την αρχική μας εκτίμηση, ο απερχόμενος πρόεδρος παρενέβη και δήλωσε πως το σχέδιο στήριξης είναι εντελώς ανεπαρκές, ζήτησε τον υπερδιπλασιασμό των ενισχύσεων προς τα φυσικά πρόσωπα, καυτηρίασε την βοήθεια προς ξένα κράτη που περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα και απείλησε πως θα ασκήσει βέτο σε αυτό.
Η εξέλιξη φαίνεται να αιφνιδίασε όχι μόνο εμάς αλλά και τον πολιτικό κόσμο στις Η.Π.Α. Όπως αναφέρεται σε σχετικά ρεπορτάζ, δεν υπήρχαν σχετικές ενδείξεις από την πλευρά της διοίκησης Trump. Αν ο πρόεδρος πραγματοποιήσει την απειλή του, τα πράγματα δυσκολεύουν λίγο, καθώς δεν είναι σίγουρο πως το Κογκρέσο θα απορρίψει το βέτο του προέδρου παρά το ότι η πλειοψηφία με την οποία εγκρίθηκε το πρόγραμμα είναι υπεραρκετή γι’ αυτό.
Τις επόμενες ώρες και μέρες θα ξέρουμε. Αν ο πρόεδρος δεν αλλάξει γνώμη σύντομα (κάτι που κάνει πολύ συχνά), τότε μπορεί να δημιουργηθούν αμφιβολίες για την σύντομη εφαρμογή οποιουδήποτε προγράμματος στήριξης της οικονομίας, με αρνητικές συνέπειες και στις χρηματιστηριακές αγορές. Δύσκολο να πει κανείς τι θα γίνει, είναι σίγουρο όμως πως βιαστήκαμε να χαρακτηρίσουμε τον Donald Trump διακοσμητικό.
