Με βίαιο τρόπο διακόπηκαν οι πρόωροι πανηγυρισμοί στις αγορές και το ράλι του τελευταίου μήνα που οδήγησε σε νέα ιστορικά υψηλά το δείκτη Nasdaq. Τα χρηματιστηριακά ταμπλό βάφτηκαν κόκκινα και ο δείκτης φόβου εκτινάχθηκε περίπου κατά 48% χθες, στον απόηχο της αύξησης των κρουσμάτων κορονοϊού στις ΗΠΑ, των απαισιόδοξων δηλώσεων του Τζερόμ Πάουελ και της σαφέστατης προειδοποίησης της Κριστίν Λαγκάρντ για τον κίνδυνο αποπληθωρισμού.
Το τελευταίο διάστημα κυριαρχεί η πεποίθηση στις τάξεις των αναλυτών ότι οι αγορές βιάστηκαν να προεξοφλήσουν την ομαλή επανεκκίνηση των οικονομιών ή ακόμη και το τέλος της κρίσης, καθώς οι βασικότεροι δείκτες κάλυψαν σημαντικό μέρος από το χαμένο έδαφος. Άλλοι δείκτες πλησίασαν στα ιστορικά υψηλά του Φεβρουαρίου ενώ ο Nasdaq έσπασε για πρώτη φορά στην ιστορία το φράγμα των 10.000 μονάδων δείχνοντας ότι οι τεχνολογικοί κολοσσοί ακολουθούν τη δική τους πορεία.
Ο καιρός άλλαξε απότομα μετά από μία σειρά… κακών οιωνών και ακραία φαινόμενα χτύπησαν τα χρηματιστήρια με τον Dow Jones να σημειώνει πτώση 1.800 μονάδων, που είναι η μεγαλύτερη από τα μέσα Μαρτίου, όταν η αβεβαιότητα βρισκόταν στα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχών. Είχαν προηγηθεί τα στοιχεία για την ανεργία στις ΗΠΑ που έδειξαν ότι δημιουργήθηκαν 2,5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας το μήνα Μάιο, μετά την πλήρη καταστροφή του Απριλίου, ενισχύοντας το καλό κλίμα.
Όσοι έβλεπαν τους «ταύρους» να υπερισχύουν των «αρκούδων» είχαν υπολογίσει χωρίς τη Fed και την ΕΚΤ. Οι δύο σημαντικότερες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη σκιαγράφησαν μία μακρά και γεμάτη κινδύνους περίοδο ανάκαμψης - ή προσαρμογής στη νέα πραγματικότητα - για την παγκόσμια οικονομία, τοποθετώντας την πραγματική έξοδο από την τρέχουσα κρίση από το 2023 και μετά.
Ο επικεφαλής της ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ ήταν προχθές καταιγιστικός και… έκοψε τον βήχα στους «ταύρους» των χρηματιστηρίων. Η Fed θα συνεχίσει τις αγορές ομολόγων «τουλάχιστον με τον σημερινό ρυθμό» και δεν υπάρχει καμία σκέψη για αύξηση των επιτοκίων έως το 2023, είπε ο Πάουελ, ενώ μόνο 2 από τους 17 αξιωματούχους της Fed «βλέπουν» ανοδική κίνηση των επιτοκίων το 2022. Ακόμη και για τις νέες θέσεις εργασίας, ο Πάουελ αντί να πανηγυρίσει, εύλογα στάθηκε όχι στα 2,5 εκατομμύρια που βρήκαν δουλειά αλλά στα πάνω από 20 εκατομμύρια νέους ανέργους που ζουν στην απόλυτη αβεβαιότητα.
Ο Αμερικανός κεντρικός τραπεζίτης πρόσθεσε ότι ο δρόμος είναι μακρύς, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο εφαρμογής νέων μέτρων. Με τον ισολογισμό της Fed να έχει ήδη ξεπεράσει τα 7 τρισ. δολάρια, αναλυτές εκτιμούν ότι η ανάγκη για συνεχείς ενέσεις ρευστότητας τους επόμενους μήνες, ίσως και χρόνια, δεν αποκλείεται να τον φουσκώσει έως τα 10 τρισ. πριν ξεκινήσει η αντίστροφη πορεία.
Όμως και η επικεφαλής της ΕΚΤ ήταν ξεκάθαρη στα όσα είπε τόσο στη συνέντευξη τύπου της Πέμπτης 4 Ιουνίου όσο και στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τη Δευτέρα 8 Ιουνίου, παρά το γεγονός ότι λειτουργεί σε τελείως διαφορετικές συνθήκες από τον Παόυελ και γι’ αυτό χρησιμοποιεί διαφορετική ρητορική. Σύμφωνα με τη Λαγκάρντ, η ΕΚΤ αξιολογεί διαρκώς τα δεδομένα και είναι έτοιμη να αναλάβει περαιτέρω δράση. Όσο για τα επιτόκια, αυτά θα παραμείνουν στα τρέχοντα επίπεδα – δηλαδή στο 0% - μέχρι να συνάδουν οι πληθωριστικές προσδοκίες με τον στόχο της ΕΚΤ για πληθωρισμό κοντά αλλά χαμηλότερα από το 2%.
Πότε θα γίνει αυτό; Όχι πριν το 2023 αφού στο βασικό -και όχι στο δυσμενές σενάριο που προβλέπει δεύτερο κύμα της πανδημίας- ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 0,8% το 2021 και στο 1,3% το 2022, ήτοι μακριά από τον στόχο της ΕΚΤ. Οι εξελίξεις των επόμενων μηνών και ο τελικός «λογαριασμός» της κρίσης του κορονοϊού θα καθορίσουν το κατά πόσο θα επεκταθεί το έκτακτο QE και μετά τον Ιούνιο του 2021 και πλέον τα στοιχήματα είναι υπέρ της συνέχισής του. Και αυτό γιατί το βασικό σενάριο προβλέπει ανάπτυξη το 2021 στην Ευρωζώνη της τάξης του 5,2% που όμως δεν θα είναι ικανή να καλύψει την ύφεση κατά 8,4% το 2020 και θα χρειαστεί να φτάσουμε στο 2023 για να συνεχίσει η ανάκαμψη από εκεί που σταμάτησε τον περασμένο Μάρτιο.
