Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Τις προσπάθειες ενός ολόκληρου έτους κινδυνεύει να ακυρώσει η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης και πλέον κάθε εβδομάδα που περνάει είναι καθοριστική για τις τράπεζες. Τα αποτελέσματα που ανακοίνωσε χθες η Eurobank δείχνουν την βελτίωση των συνθηκών το 2016, αλλά κυρίως υπερτονίζουν την αρνητική αντιστροφή του κλίματος στις αρχές του 2017.
Σύμφωνα, λοιπόν, με όσα ανέφερε η διοίκηση της Eurobank, κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2017 παρατηρήθηκε αύξηση των νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs), η οποία προέρχεται κατά κύριο λόγο από τα δάνεια λιανικής και ειδικότερα από τα στεγαστικά. Πρόκειται για μία ιδιαίτερα αρνητική εξέλιξη, καθώς τα στεγαστικά δάνεια είναι αυτά που έχουν δείξει τις μεγαλύτερες «αντοχές» στα χρόνια της κρίσης καθώς εμφανίζουν τα χαμηλότερα ποσοστά μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) από όλες τις κατηγορίες δανείων.
Είναι ενδεικτικό ότι τα στεγαστικά της Eurobank με καθυστέρηση άνω των 90 ημερών διαμορφώθηκαν στο τέλος του 2016 στο 27,7%, όταν τα δάνεια μεγάλων επιχειρήσεων είναι στο 30,6%, τα καταναλωτικά στο 47,2% και τα δάνεια μικρών επιχειρήσεων στο 51,9%. Επίσης, η κατηγορία των «κόκκινων» στεγαστικών δανείων (με καθυστέρηση άνω των 90 ημερών) ήταν η μόνη που εμφάνισε καθαρή αύξηση στο δ'' τρίμηνο του 2016 κατά 8 εκατ. ευρώ, σε ένα τρίμηνο που η Eurobank είδε τον συνολικό όγκο των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων να μειώνεται για πρώτη φορά κατά 155 εκατ. ευρώ.
Τα στεγαστικά ήταν τα μόνα που εμφάνιζαν διαδοχικά τρίμηνα με θετικό ρυθμό δημιουργίας νέων καθυστερήσεων άνω των 90 ημερών, όμως στο δ'' τρίμηνο του 2017 έδειξαν ότι θα γύριζαν σε αρνητικό έδαφος ακολουθώντας τη γενικότερη τάση. Όμως, η άτυπη στάση πληρωμών από πλευράς νοικοκυριών έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην αποτροπή αυτής της εξέλιξης, προβληματίζοντας τις τράπεζες.
Η μεγαλύτερη «πηγή» νέων «κόκκινων» δανείων είναι τα ήδη ρυθμισμένα δάνεια, καθώς οκτώ στα δέκα επιστρέφουν στην κατηγορία των NPLs, υποδεικνύοντας ότι σε πολύ μεγάλο ποσοστό οι δανειολήπτες δεν μπορούν να πληρώσουν ούτε τις χαμηλότερες δόσεις που προκύπτουν από τις ρυθμίσεις. Γι'' αυτόν ακριβώς το λόγο, η διοίκηση της Eurobank απηύθυνε έκκληση να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση το αργότερο μέσα στο Μάιο, για να καταφέρουν οι τράπεζες να πετύχουν τους στόχους μείωσης των «κόκκινων» δανείων και κατ'' επέκταση να μην αντιμετωπίσουν προβλήματα στα stress tests του 2018.
Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το liberal.gr, και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες θα ανακοινώσουν ότι βρίσκονται σε πολύ καλό δρόμο για να επιτύχουν τους στόχους που έχουν συμφωνήσει με τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) για τη μείωση των NPEs το 2017. Είναι, ωστόσο, δύσκολο να επιτευχθούν οι στόχοι για τα NPLs, καθώς η εικόνα είναι κακή στα προβληματικά δάνεια, όσο δεν βελτιώνονται οι συνθήκες.
Περίπου το 40% των δανείων βγαίνουν από την κατηγορία των NPEs και εισέρχονται στην κατηγορία των εξυπηρετούμενων ρυθμισμένων δανείων, τα οποία θεωρούνται εξυπηρετούμενα ανοίγματα. Συγκεκριμένα για την Eurobank, από τα 28 δισ. ευρώ δανείων λιανικής, τα 13,8 δισ. ευρώ είναι «εξυπηρετούμενα ανοίγματα». Από αυτά, τα 9,8 δισ. ευρώ είναι εξυπηρετούμενα και τα 4 δισ. ευρώ εξυπηρετούμενα ρυθμισμένα. Από τα υπόλοιπα 9,2 δισ. ευρώ, τα 2 δισ. ευρώ αφορούν μη εξυπηρετούμενα ρυθμισμένα με καθυστέρηση άνω των 90 ημερών και τα 3 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενα ρυθμισμένα με καθυστέρηση 0-89 ημερών.
Από τα 15,3 δισ. ευρώ επιχειρηματικών δανείων, τα 7,8 δισ. ευρώ είναι εξυπηρετούμενα, ενώ μόλις 500 εκατ. ευρώ είναι ρυθμισμένα που εξυπηρετούνται κανονικά. Τα 5,4 δισ. ευρώ είναι στην κατηγορία των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, ενώ τα 500 εκατ. ευρώ είναι ρυθμισμένα με καθυστέρηση άνω των 90 ημερών και τα 1,1 δισ. ευρώ ρυθμισμένα με καθυστέρηση 0-89 ημερών.
Διορία έως το Μάιο
Για να έχουν αποτέλεσμα οι ρυθμίσεις θα πρέπει να βελτιωθεί το κλίμα. Σε αυτό το πλαίσιο, η διοίκηση της Eurobank τόνισε χθες την ανάγκη ολοκλήρωσης της αξιολόγησης το αργότερο έως τον Μάιο, έτσι ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι του 2017 και να περάσουν «αναίμακτα» τα stress tests του 2018.
Τα στελέχη της τράπεζας στάθηκαν στις εξαιρετικές επιδόσεις του 2016 αλλά και στις αρνητικές εξελίξεις στο πρώτο τρίμηνο του 2017 εξαιτίας των καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης, επιβεβαιώνοντας τις εκροές καταθέσεων και την αύξηση των «κόκκινων» δανείων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Eurobank, η ελληνική οικονομία θα εμφανίσει ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 1,5% το 2017, υπό την προϋπόθεση ότι θα κλείσει η αξιολόγηση άμεσα.
Παράλληλα, η τράπεζα εκτιμά ότι αν κλείσει χωρίς άλλες καθυστερήσεις η αξιολόγηση, θα καταφέρει να πιάσει τους στόχους για τα «κόκκινα» δάνεια, που έχει συμφωνήσει με τον SSM. Ο στόχος του 2017 είναι η μείωση των NPEs κατά 2 δισ. ευρώ ή κατά 10%. Σημαντικό ρόλο στη συνολική επίτευξη του στόχου στην τριετία θα παίξει η ρύθμιση για τον αναβαλλόμενο φόρο, μέσω της οποίας διευκολύνονται οι διαγραφές και οι πωλήσεις δανείων.
Τα υπόλοιπα εργαλεία είναι εξίσου σημαντικά, όπως ο εξωδικαστικός συμβιβασμός, οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί και η ποινική προστασία των στελεχών που θα υπογράφουν αναδιαρθρώσεις δανείων. Για το τελευταίο, ειπώθηκε ότι η τράπεζα προχωρά ήδη σε διαγραφές όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο, χωρίς να περιμένει την ψήφιση του σχετικού νόμου.
