Παρά το ζόφο που προκαλούν οι πυρκαγιές ένας μεγάλος αριθμός κλάδων της οικονομίας μοιάζει να ακολουθεί αυτόνομη πορεία από τις ευρύτερες εξελίξεις. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η αγορά ακινήτων, με την Trastor να ανακοινώσει την περασμένη Παρασκευή την απόκτηση βιομηχανικού οικοπέδου στα Μελίσσια Ασπροπύργου προς 800 χιλ. ευρώ. Σίγουρα το deal προετοιμαζόταν από καιρό, ενώ αυτή τη στιγμή, ευρύτερα, στον τομέα των επαγγελματικών χώρων, εκκρεμεί η ολοκλήρωση συμφωνιών 300 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας ακινήτων Δανός/BNB Paribas, για την πορεία της συγκεκριμένης κατηγορίας ακινήτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη το πρώτο εξάμηνο της φετινής χρονιάς.
Logistics
Σύμφωνα με όσα αναφέρει η συμβουλευτική εταιρεία, το 2020 η αγορά Logistics υπεραπέδωσε, προσελκύοντας σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον. Το τελευταίο διάστημα έχουν υπάρξει σημαντικές μισθωτικές συμφωνίες για χώρους επιφάνειας από 500 έως 2.000 τετραγωνικά μέτρα στα αστικά κέντρα ή πλησίον αυτών και για χώρους μέχρι 20.000 τ.μ. στην Περιφέρεια.
Ταυτόχρονα, οι εταιρείες 3PL (αναλαμβάνουν την παροχή υπηρεσιών αποθήκευσης και διανομής για λογαριασμό τρίτων) επιδιώκουν να αναπτύξουν νέα projects. Ο Ασπρόπυργος και η Μαγούλα προσελκύουν ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον, ενώ ζήτηση καταγράφεται και για χώρους στα Οινόφυτα και το Μαρκόπουλο. Αυτή τη στιγμή, υπό κατασκευή βρίσκονται 80.000 τ.μ. τέτοιου είδους χώρων, ενώ το ενοίκιο για πρώτης και δεύτερης ποιότητας χώρους ανέρχεται σε 4,25 και 2 ευρώ ανά τ.μ., αντίστοιχα. Κατά μέσο όρο το ποσοστό κενών χώρων είναι 8%, ενώ το πρώτο εξάμηνο έχουν πραγματοποιηθεί επενδύσεις 30 εκατ. ευρώ.
Γραφεία
Όπως αναφέρει η έρευνα, η αγορά γραφείων έχει καταφέρει να διατηρήσει τη δυναμική της παρά τις επιπτώσεις της πανδημίας και παρότι τους πρώτους μήνες της φετινής χρονιάς, λόγω τηλεργασίας σημαντικός αριθμός γραφειακών χώρων δεν χρησιμοποιήθηκε. Δίχως αμφισβήτηση, η πανδημία θα δημιουργήσει νέες τάσεις, όπως η από απόσταση εργασία. Ωστόσο, όλοι συμφωνούν ότι η ζήτηση για πρώτης κατηγορίας γραφειακούς χώρους θα παραμείνει ισχυρή και δεν είναι τυχαίο ότι μεγάλες εταιρείες, όπως η Prodea, η Dimand και η Trastor επενδύουν σε ποιοτικά γραφεία.
Ωστόσο, όπως σημειώνει η Δανός, η αγορά γραφείων της Αθήνας βρίσκεται ακόμα σε στάδιο ανάπτυξης, προσπαθώντας να βρει το βηματισμό της, με τις αποδόσεις και τα ενοίκια των πρώτης κατηγορίας χώρων της να διατηρούνται σταθερές. Κι αυτό επειδή δεν υπάρχει ικανοποιητικό απόθεμα ποιοτικών χώρων στην ελληνική αγορά ακινήτων, την ώρα που η ζήτηση αυξάνεται συνεχώς.
Η αθηναϊκή αγορά, σύμφωνα με τους αναλυτές, προσελκύει τους επενδυτές, επειδή προσφέρει σημαντικό περιθώριο κέρδους, σε σύγκριση με άλλες -κορεσμένες ή στα όρια του κορεσμού- ευρωπαϊκές αγορές. Η Δανός/BNB Paribas αναφέρει ότι έως το τέλος της χρονιάς θα ολοκληρωθούν σημαντικά deals στον κλάδο των γραφείων όπου θα πρωταγωνιστήσουν οι Ανώνυμες Εταιρείες Επένδυσης σε Ακίνητη Περιουσία (ΑΕΕΑΠ), μέσω των οποίων λαμβάνουν χώρα οι περισσότερες συναλλαγές που αφορούν, σε μεγάλο βαθμό, την μετεγκατάσταση πολυεθνικών εταιρειών.
Πώς διαμορφώνονται οι αποδόσεις; Κυμαίνονται από 6% έως 6,5% για τις πρώτης κατηγορίας χώρους και από 7% έως 7,5% και 8% έως 8,5% για τις δεύτερης και τρίτης κατηγορίας ακίνητα. Κατά τους αναλυτές, τα μισθώματα είναι σταθερά, οι αποδόσεις πτωτικές, ο αριθμός κενών χώρων υποχωρεί σε αντίθεση με την απορρόφηση νέων ακινήτων που ενισχύεται.
Επίσης, σύμφωνα με την ανάλυση της συμβουλευτικής εταιρείας, η συνολική προσφορά, στον τομέα πάντοτε των γραφείων, ανέρχεται σε 2.582.000 τ.μ., ενώ υπάρχουν 42.000 τ.μ. νεόδμητοι χώροι γραφείων και 70.000 τ.μ. κατασκευάζονται. Το μέσο ποσοστό κενών χώρων ανέρχεται σε 15%, ενώ το μέσο ενοίκιο διαμορφώνεται σε 18 ευρώ /τ.μ. από περίπου 12 το 2015.
Καταστήματα
Τα εμπορικά ακίνητα που επηρεάστηκαν λόγω της πανδημίας, ευνοούνται από την άνοδο της κατανάλωσης, ενώ μεγάλος «αντίπαλός» τους είναι το ηλεκτρονικό εμπόριο. Πάντως, τα ποιοτικά καταστήματα στην οδό Ερμού, τη Γλυφά, την Κηφισιά, το Κολωνάκι και τον Πειραιά και τα σουπερμάρκετ βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της ζήτησης, ενώ το ποσοστό κενών χώρων έχει υποχωρήσει από το 2015 από περίπου 12,5%, σε 4%. Για τους δεύτερης κατηγορίας χώρους, το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 19% από 26% το 2015.
Τα εμπορικά κέντρα διατηρούν την αίγλη τους, καθώς υπάρχει σημαντική ζήτηση από μεγάλους μισθωτές, ενώ, ευρύτερα, η αγορά των εμπορικών καταστημάτων φαίνεται να βρίσκεται σε στάση αναμονής. Που βρίσκονται τα ενοίκια; Διαμορφώνονται από 180 έως 285 ευρώ στην Ερμού, από 70 έως 130 ευρώ στη Γλυφάδα, από 80 έως 120 ευρώ στην Κηφισιά, από 50 έως 90 ευρώ στο Κολωνάκι και από 40 έως 80 ευρώ στον Πειραιά.
Οι αποδόσεις παραμένουν σταθερές από 6,75% έως 7,75% -στο ανώτατο όριό τους- στις πρώτης κατηγορίας εμπορικές οδούς και από 5,75% έως 6% στο κατώτατο όριό τους. Το μέσο ενοίκιο στα εμπορικά κέντρα και τα σουπερμάρκετ ανέρχεται σε 30 ευρώ και 12 ευρώ ανά τ.μ., αντίστοιχα και δεν ξεπερνάει τα 22 ευρώ / τ.μ. στις δευτερεύουσες οδικές αρτηρίες. Μέχρι σήμερα από τις αρχές της χρονιάς έχουν επενδυθεί 12 εκατ. ευρώ σε εμπορικούς χώρους.
