Παρά το γεγονός ότι οι τουρκικές αρχές θα προσπαθήσουν με κάθε τρόπο να αποφύγουν την επιβολή capital controls, η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη αυτή τη στιγμή καθώς τα περιθώρια έχουν στενέψει επικίνδυνα και οι περιορισμοί θα καταστούν αναπόφευκτοι στην περίπτωση που συνεχιστούν οι εκροές κεφαλαίων. Αυτό αναφέρει σε έκθεσή της η Capital Economics για τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών στην τουρκική οικονομία.
Η μεγάλη εικόνα, σημειώνει ο οίκος, είναι ότι η Τουρκία βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση μετά την αντικατάσταση του κεντρικού τραπεζίτη και η CBRT δεν μπορεί να στηρίξει την τουρκική λίρα για πολύ. Όπως συνέβη και στο παρελθόν, οι τουρκικές αρχές ενδέχεται να προσπαθήσουν να κάνουν χρήση του «διαδρόμου» επιτοκίων, μέσω του οποίου αυξάνεται το κόστος δανεισμού… από την πίσω πόρτα. Σε αυτή την περίπτωση το πραγματικό κόστος θα αυξηθεί από 19% σήμερα στο 23,5%, όμως αν η κατάσταση χειροτερέψει δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια.
Σύμφωνα με την Capital Economics, στην περίπτωση που η κεντρική τράπεζα επανέλθει σε ανορθόδοξα μέτρα που υποστηρίζει ο Ερντογάν, η Τουρκία θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση. Το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε στο 5,1% το 2020 καθώς τα τουριστικά έσοδα κατέρρευσαν και η ανάκαμψη της οικονομίας στο δεύτερο εξάμηνο του έτους έδωσε ώθηση στις εισαγωγές.
Επιπλέον, η Τουρκία διαθέτει μεγάλο βραχυπρόθεσμο εξωτερικό χρέος, ύψους 190 δισ. δολαρίων, που αντιστοιχεί σε 26,7% του ΑΕΠ. Περίπου το μισό από αυτό το χρέος είναι των τραπεζών. Το γεγονός αυτό κάνει την Τουρκία απόλυτα εξαρτημένη στις εισροές κεφαλαίων και ευάλωτη στην επιδείνωση των συνθηκών εξωτερικής χρηματοδότησης.
Όσον αφορά τα συναλλαγματικά αποθέματα της Τουρκίας, για τα οποία γίνεται πολύς λόγος αυτές τις ημέρες, η Capital Economics σημειώνει τα ακόλουθα:
Ακόμη και με βάση τον πιο «ευνοϊκό» για την Τουρκία τρόπο υπολογισμού των ακαθάριστων συναλλαγματικών αποθεμάτων, αυτά διαμορφώνονται στα 95,7 δισ. δολάρια, περίπου δηλαδή στο μισό του βραχυπρόθεσμου εξωτερικού χρέους. Τα συναλλαγματικά αποθέματα εξαϋλώθηκαν κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους καθώς η CBRT έκανε παρεμβάσεις στην αγορά για να στηρίξει τη λίρα.
Επίσης, υπάρχει στρέβλωση στα ακαθάριστα αποθέματα της Τουρκίας από τις καταθέσεις σε ξένο νόμισμα που διατηρούν οι εμπορικές τράπεζες στην CBRT μέσω του «reserve option mechanism», που στην ουσία δίνει τη δυνατότητα στις τράπεζες να διατηρούν συνάλλαγμα ως απαιτούμενο αποθεματικό έναντι υποχρεώσεων σε λίρες. Οι εν λόγω καταθέσεις διογκώνουν τόσο τις απαιτήσεις της CBRT σε ξένο νόμισμα όσο και τις υποχρεώσεις.
Αν δεν ληφθούν υπόψη οι στρεβλώσεις, τότε τα καθαρά συναλλαγματικά αποθέματα της Τουρκίας είναι μόλις 11 δισ. ευρώ, που είναι το χαμηλότερο επίπεδο από το 2003.
Η κατάσταση γίνεται ακόμη δυσκολότερη αν συνυπολογιστούν οι συναλλαγές ανταλλαγής συναλλάγματος. Η CBRT μπαίνει σε συμβόλαια ανταλλαγής με τις εμπορικές τράπεζες τα τελευταία χρόνια, πουλώντας λίρες σε αντάλλαγμα δολαρίων, συμφωνώντας παράλληλα να πουλήσει δολάρια στη λήξη του συμβολαίου.
