Σύμφωνα με πρόσφατη σφυγμομέτρηση και έρευνα της Αμερικανικής κοινής γνώμης που πραγματοποιήθηκε από το Economist / YouGov, το 60% των ερωτηθέντων εξέφρασε την άποψη πως οι ΗΠΑ βρίσκονται ύφεση. Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων απάντησε πως οδηγεί λιγότερο, καταναλώνει λιγότερο και αναζητά ευκαιρίες, προσφορές και εκπτώσεις για τα προϊόντα που αποφασίζει να αγοράσει.
Παρ’ όλα αυτά, δεν έχει καταγραφεί από επίσημα χείλη, η είσοδος της Αμερικανικής οικονομίας σε υφεσιακό περιβάλλον. Όπως δεν είχε καταγραφεί από επίσημα χείλη η εμφάνιση του πληθωρισμού, που χαρακτηριζόταν για πολλούς μήνες, σαν παρωδικός, σαν συγκυριακός, ανώδυνος και ελέγξιμος. Τι πραγματικά συμβαίνει;
Η ύφεση ορίζεται από την μείωση του ΑΕΠ. Στις ΗΠΑ ήδη κατά τη διάρκεια των δυο πρώτων τριμήνων του 2022 υπήρξε μείωση του ΑΕΠ. Στο Q1 κατά -1,6% και στο Q2 κατά -0,6%. Στις περισσότερες χώρες του πλανήτη αυτό θα αρκούσε για να θεωρηθεί πως μια χώρα βρίσκεται σε ύφεση.
Όμως στις ΗΠΑ το Business Cycle Dating Committee, που αποτελείται από οκτώ οικονομολόγους που έχουν επιλεγεί από το National Bureau of Economic Research και είναι το μόνο αρμόδιο όργανο για την επίσημη ανακοίνωση περί εμφάνισης της ύφεσης, δεν έχει αναφερθεί στην επικίνδυνη λέξη που ξεκινά από “R”, δηλαδή Recession.
Έχουν όμως σημασία τα επίσημα βαφτίσια της ύφεσης, όπως είχαν σημασία τα επίσημα βαφτίσια του πληθωρισμού; Ασφαλώς και όχι. Διότι ήδη οι κοινωνίες και οι αγορές βιώνουν τις επιπτώσεις από τα μέτρα που υιοθετούνται κατά της ύφεσης.
Ήδη η Fed αυξάνει με επιθετικό τρόπο τα επιτόκια και το κόστος χρήματος. Σύμφωνα με εκτιμήσεις κύκλων της Fed τα επιτόκια στο τέλος του έτους θα βρίσκονται στο 4,25%, με προοπτική να ανέλθουν στο 4,60% στα τέλη του 2023 και να υποχωρήσουν κάτω από το 4,00% μέσα στο 2024.
Με βάση αυτές τις εκτιμήσεις ο οικονομολόγος Nouriel Roubini, που είχε προβλέψει το κραχ του 2008, προειδοποιεί ότι η ύφεση θα κρατήσει χρονικά μέχρι το τέλος του 2023, με αποτέλεσμα οι αγορές να χάσουν άλλο ένα -40%. Ο S&P500 καταγράφει ήδη απώλειες της τάξης του -24,5%, από το υψηλό των 4.818 μονάδων και απώλειες της τάξης του -21% από την αρχή του χρόνου.
Εκτός όμως από τις ζημίες του χρηματιστηριακού κλάδου και των επενδυτών ύψους τρισεκατομμυρίων δολαρίων από την υποχώρηση των τιμών των μετοχών, η αύξηση του κόστους δανεισμού, λειτουργεί αποτρεπτικά όχι μόνο απέναντι στην καταναλωτική ζήτηση, αλλά και στη ζήτηση στεγαστικών δανείων, δανείων για αγορά αυτοκινήτων, για ανάπτυξη εταιρειών, αλλά και αγροτικών δανείων ειδικά μετά από την άνοδο των τιμών των λιπασμάτων και την αύξηση της ζήτησης για αγροτικά προϊόντα, λόγω της επισιτιστικής κρίσης.
Έτσι βλέπουμε, ότι πριν καλά – καλά επισημοποιηθεί η είσοδος της Αμερικανικής οικονομίας σε ύφεση, είναι ορατές οι παρενέργειες από τα μέτρα αποτροπής της. Οπότε, μόλις το Business Cycle Dating Committee, επιβεβαιώσει και επίσημα τον ερχομό της, η επίδραση της ύφεσης όχι μόνο στο επίπεδο της οικονομικής και κοινωνικής καθημερινότητας των Αμερικανών, αλλά και στους ισολογισμούς των εταιρειών θα είναι καταλυτική. Ο Ray Dalio, που είναι ένας εμβληματικός επενδυτής εκτιμά πως η περαιτέρω πτώση των μετοχών εν όψει του επιτοκιακού στόχου της Fed για 4,5% μέσα στο 2023, θα αγγίξει το -20%.
Εκτιμάται πως η ανακοίνωση του Business Cycle Dating Committee σχετικά με τη λέξη που αρχίζει από “R”, θα γίνει μέσα στον Οκτώβριο. Οπότε η Αμερικανική οικονομία θα βρίσκεται σε ύφεση και με σφραγίδα πιστοποίησης του National Bureau of Economic Research. Και τότε: “God bless America”.
