Του Γιώργου Φιντικάκη
Παγώνει μέχρι νεωτέρας τη λήψη των επενδυτικών αποφάσεων το Brexit, αφού ο "νεκρός χρόνος" που θα μεσολαβήσει μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο για την έξοδο της Βρετανίας - εφόσον φυσικά γίνει - από την Ευρωπαϊκή Ένωση, συνιστά προς το παρόν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την πραγματική οικονομία.
Την ανάγνωση αυτή κάνουν μιλώντας στο liberal.gr εκπρόσωποι επιχειρήσεων και θεσμικών φορέων, ενώ ακόμη και κυβερνητικά στελέχη, όπως ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος ενώπιον της Κεντρικής Επιτροπής, δεν κρύβουν την ανησυχία τους για τις επιπτώσεις του Brexit στην ελληνική οικονομία.
Δίχως να είναι σε θέση να απαντήσουν πόσο θα διαρκέσει αυτός ο "νεκρός χρόνος" αφού η πολιτική πυρκαγιά που άναψε βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, το βέβαιο είναι ότι μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο, οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να παγώσουν επενδυτικά πλάνα.
Κυβερνητικές πηγές και επιχειρηματίες ανησυχούν ότι η Ελλάδα κινδυνεύει να πληγεί πολύ περισσότερο από όσο άλλες χώρες λόγω των αρνητικών φορτίων που προκαλεί το Brexit. Πάνω-κάτω οι εκτιμήσεις τους συμπίπτουν με αυτές του αμερικανικού κέντρου στρατηγικών μελετών Stratfor, σύμφωνα με το οποίο "η αβεβαιότητα στις αγορές που πηγάζει από την ψήφο υπέρ του Brexit θα πλήξει περισσότερο τις εύθραυστες οικονομίες της ευρωζώνης στη Νότια Ευρώπη, όπου οι αποδόσεις των ομολόγων σε Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία και Ελλάδα πιθανότατα θα αυξηθούν".
Με άλλα λόγια, το κόστος μπορεί να είναι εκθετικά μεγαλύτερο όσο παρατείνεται η αβεβαιότητα καθώς αν έχει σε κάτι να προσδοκά η ελληνική οικονομία αυτό είναι μια "αναπτυξιακή έκρηξη". Αναλόγως όμως της διάρκειας, αυτός ο "νεκρός χρόνος" μπορεί να στοιχίσει σοβαρά στην οικονομία, που στηρίζει τα πάντα για να ανακάμψει σε σημαντική αύξηση των εγχώριων και ξένων επενδύσεων.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η οικονομία και η επιχειρηματικότητα είναι εκ των πραγμάτων αναγκασμένες από τις ίδιες τις εξελίξεις να παγώσουν και να επιβραδύνουν τις κινήσεις τους μέχρι να ξεκαθαρίσει περισσότερο το τοπίο, όπως εκτιμούν αναλυτές. Διότι καθώς το ρίσκο για τις χώρες του Νότου ανεβαίνει, θα πάρει πιθανότατα την ανιούσα και το κόστος δανεισμού, ενέχοντας τον κίνδυνο δρομολογημένες επενδύσεις να καθυστερήσουν, και άλλες καινούργιες, να παγώσουν.
Ιδού ενδεικτικά μια πρώτη ανάγνωση για συγκεκριμένες μεγάλες επενδύσεις όπου συμμετέχουν ξένα κεφάλαια. Για κάποιες εκφράζονται ανησυχίες πως θα δεν θα μείνουν ανεπηρέαστες, για άλλες πάλι όχι.
Το project των 14 αεροδρομίων από τη Fraport: Σίγουρα, εφόσον τελικά αποχωρήσει από την ΕΕ η Βρετανία, θα υπάρξει κάποιου είδους επίπτωση στην επενδυτική δραστηριότητα μεγάλων εταιρειών διαχείρισης αερολιμένων όπως η Fraport. Ουδείς ωστόσο ξέρει σε ποιο βαθμό. Το πρώτο σε κάθε περίπτωση που αναμένεται να κάνει η Fraport ως διαχειριστής αεροδρομίων, θα είναι να συνάψει νέες "ειδικές συμφωνίες" με τις βρετανικές αεροπορικές εταιρείες. Τι θα προβλέπουν αυτές; Θα είναι άραγε λιγότερο ή περισσότερο επωφελείς; Άγνωστο. Οι Γερμανοί πάντως ελπίζουν ότι έως το Δεκέμβριο, οπότε και θα αναλάβουν τα 14 ελληνικά περιφερειακά αεροδρόμια, το τοπίο θα έχει ξεκαθαρίσει, άρα και η τωρινή αβεβαιότητα θα έχει υποχωρήσει.
Κινεζικές επενδύσεις στην Ελλάδα: Σε αυτές καθ' εαυτές τις επενδύσεις που πρόκειται να υλοποιήσει η Cosco στον ΟΛΠ δεν πρόκειται να υπάρξει η παραμικρή επίδραση, απαντούν κατηγορηματικά στο liberal.gr στελέχη της εταιρείας. Όπως λένε, η αιτία είναι ότι η Cosco διαφέρει από άλλους ξένους επενδυτές στην Ελλάδα: Είναι στρατηγικός επενδυτής με ένα και μόνο στόχο να ολοκληρώσει το ελληνικό τμήμα του "Δρόμου του Μεταξιού", ενώ τα δανειακά κεφάλαια που χρησιμοποιεί για τις επενδύσεις προέρχονται από κινεζικές τράπεζες. Δεν είναι σίγουρο πάντως ότι το Brexit θα αφήσει ανεπηρέαστη τη τύχη άλλων μελλοντικών επενδύσεων κινεζικών ομίλων στην Ελλάδα, σαν αυτές που θα επιχειρήσει να προσελκύσει κατά το επικείμενο ταξίδι του, το Σάββατο 2 Ιουλίου στο Πεκίνο ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Μένει να φανεί.
Αποκρατικοποιήσεις: Το ερώτημα είναι σε τι βαθμό θα επηρεαστεί το κόστος χρηματοδότησης ελληνικών και ξένων εταιρειών δεδομένης της αύξησης του ρίσκου. Αν η αναταραχή στις αγορές συνεχιστεί, και εφόσον το ζητήσουν και οι υποψήφιοι επενδυτές, τίποτα δεν θα μπορούσε να αποκλείσει να δοθεί παράταση στους προσεχείς διαγωνισμούς του ΤΑΙΠΕΔ. Δύο διαγωνισμοί βρίσκονται σε εξέλιξη: Της ΤΡΑΙΝΟΣΕ (σσ: 6 Ιουλίου οι προσφορές), όπου ενδιαφερόμενοι είναι οι Ιταλικοί και οι Ρωσικοί Σιδηρόδρομοι, αλλά ούτως ή άλλως ο διαγωνισμός απειλείται με εκτροχιασμό. Ένας από τους βασικότερους λόγους είναι ότι διοίκηση του ΟΣΕ δεν έχει ακόμη επιλέξει το μοντέλο συντήρησης και αναβάθμισης του σιδηροδρομικού δικτύου. Ο δεύτερος διαγωνισμός του ΤΑΙΠΕΔ που επίσης βρίσκεται σε εξέλιξη, είναι αυτός για τον ΟΛΘ, με τις ημερομηνίες υποβολής προσφορών να έχουν πάρει παράταση για το Σεπτέμβριο.
Αγωγός TAP: Σύμφωνα με πηγές της κοινοπραξίας, η υλοποίηση του αγωγού TAP που ξεκινά μέσα στον Ιούλιο δεν αναμένεται να συναντήσει προβλήματα από την αύξηση του ρίσκου για επενδύσεις σε χώρες όπως η Ελλάδα.
