Πολύ μεγάλο ενδιαφέρον με 19.000 αιτήσεις νέων για το πρόγραμμα «Σπίτι μου» έχει εκδηλωθεί μέσα στις μόλις τρεις εβδομάδες από τις 3 Απριλίου ημέρα κατά την οποία ξεκίνησε η υποβολή αιτήσεων για προνομιακά φθηνά στεγαστικά δάνεια σε νέους και νέες 25-39 ετών για την απόκτηση πρώτης κατοικίας, σε μία περίοδο που τα επιτόκια κορυφώνονται μετά τις αυξήσεις της ΕΚΤ.
Όπως προκύπτει στην πορεία, σύμφωνα με πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι σπεύδουν για να προλάβουν να κάνουν αίτηση ακόμα κι να δεν έχουν ακόμα βρει κατοικία, υπό την ανησυχία ότι μπορεί χαθεί μια καλή ευκαιρία γι αυτούς, ώστε να αποκτήσουν μόνιμη κατοικία, καθώς το πρόγραμμα έχει προϋπολογισμό 500 εκατ. ευρώ, αλλά υπάρχει πρόβλεψη για διπλασιασμό του ποσού σε περίπτωση διάθεσής του.
Στο μεταξύ έχουν ήδη προεγκριθεί περί τις 1.000 αιτήσεις από τις τράπεζες οι οποίες είναι πολλές για τόσο μικρό διάστημα αλλά αποτελούν το 1/20 μόλις του εκδηλούμενου ενδιαφέροντος, το οποίο διογκώνεται. Ενδιαφέρον είναι ότι το μέσο ποσό δανείου γι αυτά που έχουν προεγκριθεί, φθάνει τα 111.000 ευρώ, το οποίο σημαίνει ότι περίπου το 1/5 του προϋπολογιζόμενου ποσού δεν είναι πλέον στο τραπέζι.
Για ποια ακίνητα δίνονται τα δάνεια
Με βάση τα κριτήρια που έχουν τεθεί, το ύψος του δανείου δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 150.000 ευρώ και η διάρκεια του δανείου τα 30 έτη, ενώ μπορεί να καλύπτει έως και το 90% της αξίας του ακινήτου. Αυτό εξηγεί και το υψηλό ποσό του μέσου δανείου για αυτά που προεγκρίθηκαν, έναντι των μέσων ποσών των συνηθισμένων στεγαστικών δανείων που είναι περίπου οι 70.000 ευρώ.
Τα συνήθη στεγαστικά δάνεια λόγω του υψηλού επιτοκίου και των παραμέτρων που θέτουν οι τράπεζες για την αξία του ακινήτου έναντι του ποσού που διατίθεται από την τράπεζα, υποχρεώνουν σε μικρότερα νούμερα.
Οι δικαιούχοι των δανείων αυτών νέοι και νέες από 25-39 ετών, εξασφαλίζουν χαμηλότερη δόση για την αποπληρωμή του δανείου, καθώς το 75% του ποσού χορηγείται άτοκα από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) και το τραπεζικό επιτόκιο εφαρμόζεται μόνο στο υπόλοιπο 25% του ποσού, που σημαίνει ότι οι τόκοι τους είναι στο ¼ του ποσού που θα αντιστοιχούσε σε ένα άλλο στεγαστικό δάνειο.
Επίσης, για τρίτεκνους ή πολύτεκνους και για όσους αποκτήσουν την ιδιότητα αυτή κατά τη διάρκεια αποπληρωμής, τα δάνεια χορηγούνται άτοκα, με 100% επιδότηση του επιτοκίου από τη ΔΥΠΑ. Σε αυτή την περίπτωση τα επιτόκια είναι μηδενικά.
Το ύψος του δανείου δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 150.000 ευρώ και η διάρκεια τα 30 έτη, ενώ μπορεί να καλύπτει έως και το 90% της αξίας του ακινήτου.
Το πρόγραμμα διατίθεται για την απόκτηση ακινήτων που θα χρησιμοποιηθούν ως κύρια κατοικία και έχουν εμπορική αξία έως 200.000 ευρώ, όπως αυτή αποτυπώνεται στο συμβόλαιο αγοράς. Πρέπει να έχουν εμβαδόν έως 150 τ.μ., και παλαιότητα τουλάχιστον 15 έτη κατά τον χρόνο της αγοράς, όπως προκύπτει από την άδεια κατασκευής ενώ πρέπει να βρίσκονται εντός οικιστικής περιοχής.
Οι δικαιούχοι και οι δυσκολίες στην εύρεση ακινήτων
Κάπου εδώ όμως ξεκινούν οι δυσκολίες, καθώς οι υποψήφιοι δικαιούχοι κάνουν αγώνα δρόμου αν δεν έχουν εντοπίσει τέτοια ακίνητα να βρουν όσο το δυνατόν ταχύτερα. Διότι για μία οικογένεια ή για ένα νέο και νέα θα πρέπει να συντρέχουν και οι τρεις παρακάτω παράγοντες:
- Η περιοχή να εξυπηρετεί τις ανάγκες τους και την γρήγορη πρόσβαση στο χώρο εργασίας τους.
- Το ακίνητο να έχει εμπορική αξία κάτω των 150.000 ευρώ ή όσο το δυνατόν πλησιέστερα σε αυτή καθώς θα πρέπει να συμπληρώσουν το υπόλοιπο για την αγορά με δικά τους κεφάλαια. Αν η αξία του ακινήτου είναι μεγαλύτερη, δεν μπορεί να ξεπερνά τις 200.000 ευρώ.
- Το ακίνητο πρέπει να είναι 15ετίας και μέχρι 150 τ.μ. μαζί με τους συνοδευτικούς χώρους (αποθήκη γκαράζ κλπ) για να είναι επιλέξιμο για αγορά.
Από την άλλη πλευρά οι όροι του προγράμματος είναι εξαιρετικοί και το κάνουν προνομιακό για τρίτεκνους ή νέους και αποτελεί μία μεγάλη ευκαιρία για να πάει χαμένη, γεγονός που εξηγεί όπως λένε τραπεζικά στελέχη, το «βουνό των αιτήσεων» που έχει ήδη συγκεντρωθεί έστω κι αν δεν έχει ακόμα βρεθεί το ακίνητο.
Αυτό σημαίνει ότι η αίτησή τους έχει γίνει δεκτή, αλλά δεν υπάρχει δέσμευση του ποσού, μέχρι να βρεθεί το ακίνητο, να έχει νόμιμους τίτλους κλπ ώστε να προχωρήσει η έγκριση του δανείου.
Πρόσθετη δυσκολία είναι ότι παρά την προέγκριση οι δικαιούχοι έχουν χρονική προθεσμία 60 ημερών για να καταθέσουν τα απαραίτητα έγγραφα ώστε να πάρουν το δάνειο. Η δυσκολία αυτή αφορά επίσης και τις τράπεζες, που έχουν με τη σειρά τους την ίδια προθεσμία 60 ημερών, χωρίς να γνωρίζουν ποια δάνεια τελικά θα χορηγήσουν.
Σημειώνεται εδώ, ότι η προέγκριση ισχύει για 60 ημέρες από την γνωστοποίηση στον αιτούντα. Μέσα σε αυτή την προθεσμία ο αιτών πρέπει να ενημερώσει την τράπεζα για το ποσό του δανείου και το ακίνητο που θέλει να αγοράσει και να προσκομίσει τα σχετικά έγγραφα για να κάνει η τράπεζα τον έλεγχο που προηγείται της λήψης του δανείου. Αν οι προθεσμίες χαθούν η προέγκριση παύει να ισχύει
Υπενθυμίζεται ότι με βάση τα κριτήρια που έχουν τεθεί, το ετήσιο εισόδημα πρέπει να είναι τουλάχιστον 10.000 ευρώ, ενώ το μέγιστο είναι εκείνο που ισχύει για την καταβολή του επιδόματος θέρμανσης (για το 2023 ισχύουν τα εξής: 16.000 ευρώ για άγαμο, 24.000 ευρώ για ζευγάρι, συν 3.000 ευρώ για κάθε παιδί και 27.000 ευρώ για μονογονεϊκές οικογένειες, συν 3.000 ευρώ για κάθε παιδί πέραν του πρώτου). Από την άλλη πλευρά τα δάνεια αυτά έχουν και άλλα οφέλη:
- Το δάνειο απαλλάσσεται από την εισφορά του ν. 128/1975.
- Το πρόγραμμα καλύπτει τα έξοδα φακέλου για κάθε δυνητικό δανειολήπτη.
- Δεν επιτρέπεται να ζητηθεί εγγύηση τρίτου για τη χορήγηση του δανείου.
