Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Προειδοποιητικά μηνύματα προς όλες τις πλευρές που εμποδίζουν την οικονομική ανάκαμψη και θέτουν σε κίνδυνο το μέλλον των τραπεζών έστειλε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γιάννης Στουρνάρας, από το βήμα της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής.
Είμαστε πολύ κοντά στο να βγούμε από την κρίση, είχαμε στο παρελθόν φτάσει ξανά σε αυτό το σημείο, μην κάνουμε πάλι τα ίδια λάθη. Σε αυτή τη φράση συνοψίζεται η κεντρική ιδέα της ομιλίας του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και των απαντήσεων που έδωσε στις ερωτήσεις των βουλευτών. Ο κ. Στουρνάρας ναι μεν εξήρε τις θετικές εξελίξεις του 2016 αλλά ταυτόχρονα προειδοποίησε για τους κινδύνους που κρύβουν οι καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης για τράπεζες και οικονομία.
Αναφέρθηκε αρκετές φορές στα στενά χρονικά περιθώρια, εκτιμώντας ότι ενδεχόμενη καθυστέρηση θα επαναφέρει τον εφιάλτη του 2015, καθώς λόγω των εκλογικών αναμετρήσεων στην Ευρώπη «θα κατεβάσουν όλοι τα μολύβια». Σε αυτό το πλαίσιο, κάλεσε όλα τα εμπλεκόμενα στις διαπραγματεύσεις μέρη να κάνουν ένα βήμα πίσω.
Ο διοικητής της ΤτΕ διαφώνησε ανοιχτά - για μία ακόμα φορά - με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, κάλεσε την κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα στη νομοθέτηση όλων των απαραίτητων εργαλείων για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, επιβεβαίωσε την αρνητική πορεία των καταθέσεων τον Ιανουάριο λόγω της αβεβαιότητας και υπογράμμισε τους κινδύνους σε περίπτωση περαιτέρω καθυστέρησης στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης με φόντο τα τραπεζικά stress tests του 2018.
Αναφορικά με την ένταξη της Ελλάδας στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ, ο κ. Στουρνάρας, επιβεβαιώνοντας το ρεπορτάζ του liberal.gr, τόνισε ότι η ΕΚΤ δεν θα περιμένει το ΔΝΤ για να κρίνει βιώσιμο το χρέος και στην περίπτωση που κλείσει η αξιολόγηση θα αρκεί μία νομική δέσμευση ότι θα εφαρμοστούν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.
Η κόντρα μεταξύ του ΔΝΤ και της ελληνικής κυβέρνησης, της ΤτΕ και της ΕΚΤ καλά κρατεί. Όπως είπε ο κ. Στουρνάρας, το να «μπουκώνεις» τις τράπεζες με κεφάλαια είναι λάθος, γιατί η απόδοση κεφαλαίου θα πέσει πολύ. Δεν την καταλαβαίνω την κόντρα με την ΕΚΤ και τον καθ'' ύλην αρμόδιο εποπτικό μηχανισμό, πρόσθεσε, συμπληρώνοντας με νόημα ότι η εκτίμηση για τα 10 δισ. ευρώ όταν γίνεται από το ΔΝΤ ίσως είναι αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Σε ότι αφορά τις προβλέψεις του ΔΝΤ για την οικονομία, ο κ. Στουρνάρας επανέλαβε ότι δεν είναι σωστό να περιλαμβάνει όλες τις δυσοίωνες προβλέψεις σε μία έκθεση και όχι το βασικό σενάριο.
Οι τράπεζες θα τα καταφέρουν αν...
Ο βασικός παράγοντας που θα οδηγήσει στην ανάκαμψη των τραπεζών είναι η μείωση των «κόκκινων» δανείων. Σύμφωνα με τον κεντρικό τραπεζίτη και τις προσομοιώσεις της ΤτΕ, η επίτευξη των στόχων που καθορίζονται από το τριετές πλάνο εξαρτάται από την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, τη νομοθέτηση των απαραίτητων εργαλείων και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης.
Το σημαντικότερο εργαλείο για την επίτευξη των στόχων, σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα, είναι η νομική προστασία των τραπεζικών στελεχών. Δεν θα πρέπει να αφήσουμε τα τραπεζικά στελέχη βορά στον καθένα που κάνει μηνύσεις, σημείωσε, εκτιμώντας ότι δεν θα μπουν εύκολα υπογραφές στις αναδιαρθρώσεις δανείων.
Μάλιστα, ο κ. Στουρνάρας αποκάλυψε ότι ο στόχος του 2016 όχι μόνο έχει επιτευχθεί αλλά έχει πάει και κάπως καλύτερα. Όμως αν δεν πιάσουν οι τράπεζες τους στόχους του 2017 θα γίνει πολύ δύσκολη η επίτευξη των στόχων του 2018 και του 2019 και «δεν θα είναι καλός οιωνός». Η ΤτΕ προχωρά στην αδειοδότηση των εξειδικευμένων εταιρειών διαχείρισης δανείων, παρακολουθεί παράλληλα τους στόχους και είναι έτοιμη να παρέμβει στην περίπτωση που δεν επιτυγχάνονται.
Για τις καταθέσεις, ο κ. Στουρνάρας αναφέρθηκε στην καθαρή εισροή που σημειώθηκε μέσα στο 2016, επισημαίνοντας ότι καταγράφηκε άνοδος στις καταθέσεις μίας ημέρας καθώς και επιστροφές καταθέσεων από το εξωτερικό σε ορισμένες περιπτώσεις. Παρ'' όλα αυτά, ο διοικητής της ΤτΕ επιβεβαίωσε την εικόνα που μετέφεραν τις τελευταίες εβδομάδες τραπεζικά στελέχη, λέγοντας ότι η τάση αυτή δεν συνεχίστηκε στις πρώτες εβδομάδες του 2017. Η μείωση των καταθέσεων στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο δεν είναι άξια λόγου, όμως το σημαντικό είναι ότι σταμάτησε η άνοδος, τόνισε.
Για τα capital controls, ο κ. Στουρνάρας ενώ ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα για την πλήρη άρση τους, πρόσθεσε πως αν κλείσει η αξιολόγηση και συμπεριληφθεί η Ελλάδα στο QE, τότε θα είναι θέμα χρόνου να περιγραφεί το εν λόγω χρονοδιάγραμμα. «Τα capital controls είναι μία ανωμαλία, καθώς απαγορεύονται από τη συνθήκη της Ε.Ε. Δεν είναι για πάντα, θα φύγουν».
Το 2017 είναι ίσως το πιο καθοριστικό έτος για το μέλλον των τραπεζών και για την οριστική εξάλειψη του κινδύνου «κουρέματος» των καταθέσεων. Μετά από τρεις γύρους ανακεφαλαιοποίησης και διαδοχικές «εξετάσεις», ο φόβος των stress tests επιστρέφει για τις ελληνικές τράπεζες καθώς η άσκηση για την κεφαλαιακή κατάσταση των τραπεζών θα διενεργηθεί το 2018 με βάση τα στοιχεία των τραπεζών στο τέλος του 2017.
Ο κ. Στουρνάρας υποστήριξε ότι με τη μείωση των «κόκκινων» δανείων κατά 40 δισ. ευρώ οι τράπεζες θα βελτιώσουν τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας κατά 2,5%-3%. Ωστόσο, ενδεχόμενη υστέρηση στους κύριους μακροοικονομικούς δείκτες μπορούν να πλήξουν τα μεγέθη των τραπεζών και ιδιαίτερα τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας ενόψει των Stress Tests της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας το 2018. Με βάση τα στοιχεία Σεπτεμβρίου, ο Δείκτης Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών (Common Equity Tier 1 – CET1), σε ενοποιημένη βάση, ανήλθε σε 18,1% (Δεκέμβριος 2015: 16,3%) και ο Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας σε 18,2% (Δεκέμβριος 2015: 16,5%).
Φωτογραφία από SOOC
