Του Απόστολου Σκουμπούρη
Γενικευμένος ξεσηκωμός τέτοιος που δεν έχει ξαναγίνει, λαμβάνει χώρα φέτος στο εμπόριο. Ο λόγος; Ο ερχομός της Black Friday που φέτος θα κρατήσει περίπου μια εβδομάδα, σε μια προσπάθεια μιας πιο λογικής διαχείρισης, πιο ευχάριστης εμπειρίας, καλύτερης εξυπηρέτησης και λιγότερου «πανικού». Στο internet, σε μεγάλα αλλά και μικρότερα καταστήματα, σε εμπορικά κέντρα αλλά και συνοικιακά μαγαζιά, σε μεγάλους δρόμους αλλά και στενά δρομάκια, οι επιχειρήσεις επιδίδονται σε ένα ξέφρενο χορό προσφορών με διαφημίσεις, αφίσες, καταχωρήσεις, φώτα και παροτρύνσεις για κατανάλωση, σε μια εβδομάδα που... γιορτάζει το εμπόριο.
Η Black Friday ήρθε στην Ελλάδα το 2016 εν μέσω αντιδράσεων, έντονων διαφωνιών και… μουρμούρας. Πήγε καλά, έδωσε κίνηση στο γρανάζι του εμπορίου, έλκυσε τον κόσμο εκ νέου στα καταστήματα. Πέρυσι, δεύτερο έτος της «γιορτής», σχεδόν διπλασιάστηκε ο τζίρος που έγινε το 2016, παίρνοντας πιο σοβαρή και οργανωμένη μορφή, με τις επιχειρήσεις δίνουν ηχηρό παρόν πλέον.
Το 2018 είναι η τρίτη και πιο «σοβαρή» εφαρμογή αυτού του αμερικανόπνευστου εμπορικού εθίμου, με τις επιχειρήσεις να έχουν ήδη λάβει θέσεις, μάχης. Οι περισσότερες αλυσίδες έχουν ξεκινήσει τη διαφήμιση εδώ και 15 ημέρες, έχουν... στοκάρει προϊόντα, ενώ η περίοδος των εκπτώσεων διευρύνεται, φτάνοντας σχεδόν τη μια εβδομάδα.
Φέτος, αυτό το... ραμαζάνι εκπτώσεων για το παγκόσμιο εμπόριο, «πέφτει» την προσεχή Παρασκευή 23 Νοεμβρίου, όμως οι μεγάλες προσφορές έχουν ήδη ξεκινήσει.
Στην Ελλάδα, εδώ και δυο χρόνια αποτελεί την πιο «βαριά» σε τζίρο ημέρα όλου του έτους για το λιανεμπόριο! Αξίζει να σημειωθεί πως σε ώριμες αγορές όπως η Μ. Βρετανία διαρκεί ακόμη και μήνα ειδικά σε e – shops.
Αυτό που πετυχαίνει η Black Friday είναι να «γυρνάει» το χρήμα, όλη η αγορά «ξυπνάει», λειτουργώντας ως κράχτης ακόμη και για ανθρώπους που δεν ασχολούνται πολύ ενεργά με τον καταναλωτισμό και το εμπόριο.
Καλώς ή κακώς, η Black Friday, σε μεγάλο μέρος του κόσμου, έχει εξελιχτεί σε καταναλωτική μόδα και ένα επιτυχημένο… τρικ για το ξεστοκάρισμα των καταστημάτων εν όψει της (νέας) «φουρνιάς» των εορτών. Είναι μια ευκαιρία για ανάταση της ψυχολογίας μέσω ενός πιο προσιτού καταναλωτικού κρεσέντο.
Παρ' ότι από πλευράς κερδών, δεν είναι πάντα μια πετυχημένη διευθέτηση, εντούτοις, δίνει την ευκαιρία – ένα μήνα πριν από τα Χριστούγεννα – να «ξεστοκάρουν» από εμπορεύματα οι επιχειρήσεις, να δημιουργήσουν τζίρο και να βάλουν κόσμο μέσα στα καταστήματα.
Στην περυσινή Black Friday οι αλυσίδες ηλεκτρονικών ειδών ξεπέρασαν κάθε προσδοκία, πραγματοποιώντας διπλάσιες πωλήσεις έναντι του 2016. Παράλληλα, πολύ δυνατά στο κόλπο μπαίνουν και τα ηλεκτρονικά καταστήματα, με τις μεγάλες αλυσίδες επίσης να δίνουν έμφαση στις ηλεκτρονικές πωλήσεις αυτή την περίοδο. Τα λιανικά δίκτυα που διαθέτουν φυσική και online παρουσία προετοιμάζονται για εκπτώσεις που θα διαρκέσουν πιθανότατα έως και τη Δευτέρα 26 Νοεμβρίου.
Η Public και οι άλλες εταιρείες που συμμετέχουν
Την Black Friday την έφερε στην Ελλάδα η αλυσίδα Public το 2016. Η αλυσίδα πρωτοστατεί στις δραστηριότητες και τις προσφορές αυτές τις ημέρες. Φέτος η εταιρεία εφαρμόζει την καινοτομία μέσω της ειδικής πλατφόρμας public.gr/BF, όπου οι καταναλωτές μπορούν να μπουν, να δηλώσουν τι θέλουν σε Black Friday τιμές και να διαμορφώσουν εκείνοι το πού θα πέσουν οι τιμές!
Πολλές ακόμη επιχειρηματικές αλυσίδες συμμετέχουν στη Black Friday όπως μεταξύ άλλων οι Γερμανός, Πλαίσιο, Media Markt, Intersport, Factory Outlet, e-shop.gr, McArthur, Glen River West, Athens Metro Mall, GAP, Koolfly.gr, Notos, Amazon, Celestino, Sugarfree, eBay, Cosmos Sport, Galerie de Beaute, Asos, Zakcret, Gearbestl, Καλογήρου, Nike, Spartoo, Buldoza κ.α.
Αντ. Ζαίρης (ΣΕΛΠΕ): Πέρυσι υπήρξε αύξηση πωλήσεων κατά 100 έως 150%
Με δηλώσεις του στο Liberal ο αναπληρωτής αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ) Αντώνης Ζαΐρης, τονίζει πως «η Black Friday είναι ένας καθιερωμένος και επιτυχημένος θεσμός σε όλο τον κόσμο. Με βάση τα στοιχεία οι επιχειρήσεις καταγράφουν σημαντικές πωλήσεις αυτή την ημέρα.
Πέρυσι, στην Ελλάδα παρατηρήθηκε μεγάλη κοσμοσυρροή, οι καταναλωτές ανταποκρίθηκαν. Ξέρετε, δεν είναι μονοδιάστατη διαδικασία η κατανάλωση ή η αγορά ενός προϊόντος. Πρόκειται για συνολική εμπειρία, ψυχαγωγία, ατμόσφαιρα ανεβάζει την αδρεναλίνη, ενώ υπάρχουν και εξαιρετικά προϊόντα σε πολύ καλές τιμές. Είναι το σύνολο της εμπειρίας που καθιστά επιτυχημένη την πρωτοβουλία αυτή. Πέρυσι, στην Ελλάδα στη Black Friday καταγράφηκε αύξηση πωλήσεων από 100 έως 150%. Οι καταναλωτές βρίσκουν εκπληκτικά προϊόντα σε εξαιρετικές τιμές».
Σε ερώτηση του Liberal για το ότι κάποιοι λένε ότι δεν υπάρχουν κέρδη για τις επιχειρήσεις αλλά μόνο τζίρος, ο κ. Ζαΐρης, απαντά: «Υπάρχει αύξηση τζίρου, κινητικότητα, τα καταστήματα ανανεώνονται, οι καταναλωτές βρίσκουν πολύ καλά προϊόντα. Μπορεί οι προσφορές των επιχειρήσεων να ρίχνουν το περιθώριο κέρδους, όμως αν συν-αθροίσουμε όλα όσα λαμβάνουν χώρα, τότε υπάρχει κέρδος. Δεν είναι τυχαίο ότι οι επιχειρήσεις το θέλουν πολύ. Είναι ωφελημένες και οι δύο πλευρές. Και οι καταναλωτές αλλά και οι επιχειρήσεις».
Σε ερώτηση του Liberal αναφορικά με τις αντιδράσεις ο κ. Ζαΐρης επισημαίνει πως «το εμπόριο είναι ένας ζωντανός οργανισμός, θα πρέπει να αφεθεί ελεύθερος να αναπροσαρμόζεται και να εξελίσσεται, όπως εξελίσσονται οι κοινωνίες. Όλα αυτά τα event μόνο καλά πράγματα μπορούν να φέρουν για το εμπόριο. Οι περιορισμοί και οι δεσμεύσεις, δεν έχουν θέση στο εμπόριο».
Ενστάσεις
Υπάρχουν και “φωνές” που ισχυρίζονται ότι η Black Friday υπονομεύει την κίνηση που θα είχαν τα καταστήματα τα Χριστούγεννα, «κανιβαλίζοντας» στην ουσία το τζίρο των εορτών. Επαγγελματίες της αγοράς σημειώνουν πως πριν και μετά τη Black Friday μειώνεται κατακόρυφα ο τζίρος, λόγω του... ξεπουλήματος που λαμβάνει χώρα σ'' αυτή τη διευθέτηση.
Μάλιστα λόγω του οξύτατου ανταγωνισμού παρατηρείται και φαινόμενο κανιβαλισμού των τιμών, που ενώ από τη μια λειτουργεί υπέρ του καταναλωτή από την άλλη υπονομεύει σε βάθος χρόνου τη βιωσιμότητα εκείνων των επιχειρήσεων που δεν μπορούν να «παίξουν» με τους ίδιους όρους σ'' αυτή την... αρένα των μεγάλων εκπτώσεων.
Τι συστήνει η Γενική Γραμματεία Εμπορίου
Μέσα στη φρενίτιδα των ημερών, παρουσιάζονται πολλά φαινόμενα πλασματικών προσφορών, τα οποία δεν είναι εύκολο να ελεγχθούν με «γυμνό» μάτι από την πλευρά του καταναλωτή. Όμως, οι πλασματικές προσφορές συνιστούν παραπλανητική εμπορική πρακτική και απαγορεύονται.
Παραπλανητική πρακτική συνιστά, επίσης, η αναγραφή και παρουσίαση υψηλών ποσοστών προσφοράς, τα οποία, ενώ παρουσιάζονται ως γενικά ή ότι αφορούν ευρείες κατηγορίες ειδών, στην πραγματικότητα, καλύπτουν ελάχιστα προϊόντα-«κράχτες».
Η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Καταναλωτή συστήνει στους καταναλωτές να διενεργούν έρευνες αγοράς για τα προϊόντα που τους ενδιαφέρουν, ώστε να διαμορφώσουν οι ίδιοι πραγματική εικόνα του μεγέθους των εκπτώσεων και προσφορών που θα εφαρμοστούν την Black Friday.
Οι καταναλωτές θα πρέπει να γνωρίζουν ότι κατά την ημέρα πραγματοποίησης της δράσης, το όφελος για τους ίδιους από εφαρμογή εκπτώσεων/προσφορών θα πρέπει να προκύπτει σαφώς από τις αναγραφόμενες επί των πινακίδων των προϊόντων τιμών (τιμή πριν και τιμή μετά την πραγματοποίηση της δράσης).
Πώς ξεκίνησε ο θεσμός της Black Friday
Ο... θεσμός της μαύρης Παρασκευής ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ''50 στην Αμερική και πιο συγκεκριμένα στη Φιλαδέλφεια, την οποία κατέκλυζε πλήθος κόσμου, μία ημέρα μετά τη γιορτή των Ευχαριστιών, για να δει τον αγώνα αμερικανικού ποδοσφαίρου (football) του Ναυτικού και του Στρατού Ξηράς.
Βεβαίως, ήδη από το μακρινό 1932 και την εποχή του μεγάλου Κραχ οι καταστηματάρχες άρχισαν αυθόρμητα να «σκοτώνουν» τις τιμές σε μια συγκεκριμένη ημέρα, σε μια ύστατη προσπάθεια να βγάλουν μεροκάματο. Όμως, σε πιο σοβαρό και πιο... θεσμικό στυλ ξεκίνησε από τη δεκαετία του ''50 στην Αμερική.
Παραδοσιακά, στις Ηνωμένες Πολιτείες, εορτάζεται μια ημέρα μετά την «Ημέρα των Ευχαριστιών». Πρόκειται για γιορτή που έχει να κάνει και με την εποχικότητα, με τον κόσμο να εορτάζει όλα όσα έφερε ο χρόνος που παρέρχεται και ετοιμάζεται να υποδεχτεί τον καινούριο. Αυτή η γιορτή πραγματοποιείται την 4η Πέμπτη κάθε Νοέμβρη και έτσι η Παρασκευή 25 Νοεμβρίου θεωρείται το έναυσμα για την είσοδο στη χριστουγεννιάτικη περίοδο.
Στις ΗΠΑ είναι εξαιρετικά πετυχημένος θεσμός, καθώς τα έσοδα των επιχειρήσεων από αυτήν την ημέρα είναι τα κορυφαία της χρονιάς. Τα ταμεία των εταιρειών «σπάνε»κυριολεκτικά, καθώς ο παροξυσμός των καταναλωτών για (πραγματικές στην Αμερική) εκπτώσεις είναι άνευ προηγουμένου.
Τα τελευταία χρόνια έχει εξαπλωθεί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως Αγγλία, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Αυστρία, Φινλανδία κλπ.
