Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Το πρώτο βήμα έγινε και μάλιστα γρήγορα, οργανωμένα και με θετικές αντιδράσεις από ολόκληρη την επενδυτική κοινότητα. Αυτό είναι το πρώτο συμπέρασμα που μπορεί να εξαχθεί για το περιβόητο project μείωσης των «κόκκινων» δανείων με την κωδική ονομασία Ηρακλής, το νομοσχέδιο του οποίου κατατέθηκε στη Βουλή. Χωρίς να μπούμε στις τεχνικές λεπτομέρειες του σχεδίου νόμου και στον τρόπο με τον οποίο έχει σχεδιαστεί για να λειτουργήσει στο σχήμα, υπάρχουν τρία στοιχεία που το καθιστούν εξαιρετικά σημαντικό και κρίσιμο για την επόμενη μέρα των τραπεζών και κατ' επέκταση της οικονομίας.
Πρωτίστως, μέσω του Ηρακλή οι τράπεζες έχουν μπροστά τους μία πολύ καλή ευκαιρία να μειώσουν το ποσοστό των NPEs πολύ ταχύτερα απ' ότι είχαν συμφωνήσει με τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό της ΕΚΤ (SSM) στα τριετή τους πλάνα. Θα πούμε για μία ακόμη φορά πως αν είχαμε μείνει με τα σχέδια του SSM – χωρίς να λαμβάνονται μεμονωμένα πλάνα όπως της Eurobank - τότε στο τέλος του 2022 το ποσοστό των NPEs θα υποχωρούσε λίγο κάτω από το 20% όταν σήμερα το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρωζώνη είναι της Κύπρου στο 19%, ακολουθεί η Πορτογαλία με 11% και η Ιταλία με 8%. Όλοι οι υπόλοιποι έχουν ποσοστό κάτω του 5%. Επομένως, η οικονομία θα παρέμενε δέσμια των «κόκκινων» δανείων.
Με τις εγγυήσεις του δημοσίου που τελικά φτάνουν τα 12 δισ. ευρώ και όχι 9 δισ. ευρώ που είχαν υπολογιστεί αρχικά, το επενδυτικό ενδιαφέρον – που ήδη καταγράφεται σε όλες τις επαφές της ελληνικής πλευράς με ξένους επενδυτές – θα δώσει τεράστια ώθηση στο ευρύτερο εγχείρημα αντιμετώπισης των NPEs. Ο Ηρακλής είναι η αρχή της επίλυσης ενός προβλήματος που οι ξένοι πίστευαν ότι δεν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε. Αν λειτουργήσει σωστά έχει τη δυνατότητα να δώσει πραγματικές λύσεις και να σπάσει… κάθε δεσμό που μέχρι σήμερα δεν επέτρεπε τη διαχείριση μεγάλων δανείων.
Δεύτερον, η ταχύτατη προετοιμασία, έγκριση και εφαρμογή του Ηρακλή στέλνει ένα πολύ ηχηρό μήνυμα στην επενδυτική κοινότητα, ότι η Ελλάδα επιστρέφει. Στη διεθνή σκηνή βλέπουν πλέον μία χώρα που προσπαθεί να αντιμετωπίσει το μεγαλύτερο πρόβλημα που της άφησε ως δυσβάσταχτη κληρονομιά η κρίση. Γνωρίζουν πια ότι υπάρχει ένα συντεταγμένο πλάνο και μάλιστα αποτελεί μόνο το πρώτο βήμα αφού σε δεύτερο χρόνο θα εξεταστούν όλες οι διαθέσιμες επιλογές για τα 40 περίπου δισ. ευρώ που θα παραμείνουν στα βιβλία των τραπεζών.
Δεν είναι τυχαίο ότι το υψηλόβαθμο στέλεχος της Citi, Τζέι Κόλινς, είπε κατά τη διάρκεια του συνεδρίου Invest in Greece στη Νέα Υόρκη, ότι τόσα χρόνια που παρακολουθεί κυβερνητικές μεταρρυθμίσεις είναι η πρώτη φορά που βλέπει στο σχέδιο Ηρακλής τέτοια ταχύτητα και αποφασιστικότητα. Όλα αυτά αποτυπώνονται και σταδιακά αλλάζουν το κλίμα. Μέχρι και ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ είπε ότι η σημερινή ημέρα είναι μεγάλη μέρα για την Ελλάδα γιατί δίνει τη δυνατότητα στις τράπεζες να απελευθερωθούν.
Ο Ηρακλής δεν δίνει μαγικές λύσεις ούτε αλλάζει τα πάντα. Θα πρέπει εξάλλου να σημειωθεί ότι τα δάνεια που θα περάσουν από το κεντρικό σχήμα διαχείρισης, απλώς θα βγουν από τους ισολογισμούς των τραπεζών αλλά θα συνεχίσουν να επιβαρύνουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Βέβαια, μόνο οι υψηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης μπορούν να δώσουν λύση σε αυτό το πρόβλημα και κανένας «Ηρακλής».
Τρίτον, είναι μία λύση που μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τη ρευστότητα στην αγορά, αφού απελευθερωμένες από τον βραχνά των επισφαλειών, οι τράπεζες θα έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν με μεγαλύτερη άνεση και… προθυμία τόσο μεγάλα επενδυτικά σχέδια όσο και το σύνολο της πραγματικής οικονομίας.
Είπαμε ξανά ότι το βάρος μένει και δύσκολα θα σβηστεί. Δάνεια θα δοθούν κατά κύριο λόγο σε βιώσιμα επενδυτικά πλάνα και σε αυτούς που εμφανίζουν τις λιγότερες πιθανότητες αθέτησης. Μέχρι σήμερα όμως οι κάνουλες ήταν σχεδόν κλειστές, επομένως αν ο «Ηρακλής» καταφέρει να το αλλάξει αυτό τότε θα έχει μεγάλο όφελος ολόκληρη η οικονομία. Χρειάζονται και άλλες λύσεις πέραν του Ηρακλή; Αυτό είναι το μόνο σίγουρο αφού είναι δύσκολο η ανάπτυξη από μόνη της να «περιθάλψει» 40 δις. προβληματικά δάνεια…
