Του Γιώργου Δασκαλόπουλου
Με ένα μπαράζ αποκρατικοποιήσεων η Κυβέρνηση στέλνει ένα σαφές μήνυμα προς τους εταίρους, την αγορά και τους επενδυτές για την αποφασιστικότητά της ως προς την υλοποίηση όλων των απαραίτητων παρεμβάσεων προκειμένου να καταστεί εφικτή η αλλαγή σελίδας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δώσει σαφή εντολή να «τρέξει» το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων και να υπάρξουν άμεσα αποτελέσματα. Οι αποφάσεις για το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, στη συνεδρίαση του ΚΥΣΟΙΠ, που έγινε υπό την παρουσία του, αποτελούν το πρώτο δείγμα.
Η εντολή του πρωθυπουργού είναι ξεκάθαρη ως προς τις αποκρατικοποίησεις και τον απεγκλωβισμό τους δεδομένου ότι αντιμετωπίζονται ως εργαλεία ανάπτυξης και προσέλκυσης επενδύσεων. Ο ίδιος άλλωστε είχε επισημάνει και στις προγραμματικές του δηλώσεις (όπως θύμισε και ο υπουργός οικονομικών Χρ. Σταικούρας χθες) ότι οι δεσμεύσεις της χώρας ως προς το θέμα των αποκρατικοποιήσεων θα υλοποιηθούν.
Οι αποφάσεις του ΚΥΣΟΙΠ έβαλαν στον... διάδρομο απογείωσης την πώληση του μετοχικού πακέτου του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών (ΔΑΑ) «Ελ. Βενιζέλος», με τον διαγωνισμό να προχωρεί τις επόμενες εβδομάδες. Στη συνεδρίαση έκλεισαν οι τελευταίες διαδικαστικές εκκρεμότητες οι οποίες αφορουσαν την υπογραφή της συμφωνίας μετόχων, από την πλευρά του δημοσίου για να προχωρήσει η πώληση του 30%, όπως και το ζήτημα της σύμβασης παραίτησης των μελών του διοικητικού συμβουλίου.
Πλέον ο διαγωνισμός προχωρεί κανονικά με ορίζοντα την αρχική προθεσμία της 30ης Σεπτεμβρίου, αν και δεν αποκλείεται να μετατεθεί χρονικά για μικρό διάστημα. Για την κυβέρνηση η διαδικασία συγκαταλέγεται στους πυλώνες του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και με τις οικονομικές συνθήκες που έχουν προκύψει, εκτιμάται ότι θα αποφέρει 1,2 δισ. Ευρώ (ενδεχομένως και περισσότερα) στα κρατικά ταμεία.
ΕΛΠΕ, ΔΕΠΑ και περιφερειακοί λιμένες
Την ίδια στιγμή διαμορφώνεται και η στρατηγική για την πώληση του κρατικού μεριδίου στα ΕΛΠΕ και τη ΔΕΠΑ, όπως επίσης και για τους περιφερειακούς λιμένες με την κυβέρνηση να ετοιμάζει τροποποιήσεις στη μέθοδο που ακολούθησε η προηγούμενη κυβέρνηση.
Σημειώνεται ότι μετά την παταγώδη αποτυχία του προηγούμενου διαγωνισμού για την πώληση του 50,1% των ΕΛ.ΠΕ. (σ.σ. με διάθεση της κρατικής συμμετοχής και παράλληλη διάθεση μεριδίου του μεγαλομετόχου Paneuropean Oil) εξετάζει δύο σενάρια: Είτε τη διάθεση της κρατικής συμμετοχής μέσω χρηματιστηρίου (η οποία “ακούγεται” ευρέως τις ημέρες αυτές), είτε την επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού με νέους όρους και δεδομένα.
Το πρώτο σενάριο παρουσιάζει το πλεονέκτημα της ταχείας διαδικασίας, αλλά με την προοπτική του τελικού τιμήματος να κυμαίνεται χαμηλότερα. Στην περίπτωση νέου διαγωνισμού ο σχεδιασμός θα καθυστερήσει. Σε κάθε περίπτωση μια παράμετρος που “συζητείται” αφορά την επιστροφή των δραστηριοτήτων ερευνών και ανάπτυξης υδρογονανθράκων στο βασικό κορμό του ομίλου.
Στην περίπτωση της ΔΕΠΑ, οι εξελίξεις θα οδηγηθούν μετά τον καθορισμό του νέου “οχήματος” ιδιωτικοποίησης. Η κυβέρνηση κινείται σε διαφορετικό μοντέλο από αυτό που είχε προκρίνει η προηγούμενη (με τη δημιουργία της ΔΕΠΑ Εμπορίας και της ΔΕΠΑ Υποδομών και πώληση μεριδίων τους) και σύντομα θα αποτυπωθεί, με τροπολογία από το Υπουργείο Ενέργειας, το νέο μοντέλο, από το οποίο θα καθοριστεί και η μέθοδος αποκρατικοποίησης. Σημαντικό ρόλο σε όλη τη διαδικασία διαμορφώνει και το γεγονός ότι τα ΕΛ.ΠΕ διατηρούν το έλεγχο του 35% της ΔΕΠΑ.
Επανασχεδιασμός πολιτικής θα υπάρξει και για τα περιφερειακά λιμάνια. Σύμφωνα με τις σχετικές πληροφορίες, και με τροπολογία που επίσης θα κατατεθεί σύντομα η αποκρατικοποίηση των λιμένων θα προχωρήσει με “μικτή μέθοδο”. Δηλαδή όχι μόνο με παραχώρηση όπως είχε προκρίνει η προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά και με δυνατότητα πώλησης. Δηλαδή με μοντέλο σαν αυτό που ακολουθήθηκε στην περίπτωση του ΟΛΠ.
Το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος
Η κίνηση και τα έσοδα του ΔΑΑ τα τελευταία χρόνια, έχουν καταστήσει το αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος» σε μία χρυσοτόκο όρνιθα τόσο για το δημόσιο, όσο και για τους λοιπούς μετόχους του, που βλέπουν την απόδοση της επένδυσής τους να αποδίδει πέρα από κάθε προσδοκία. Το 2017, το αεροδρόμιο της Αθήνας παρουσίασε καθαρά κέρδη 140 εκατ. ευρώ, από 132 εκατ. το 2016.
Μόνον ο άμεσος φόρος εισοδήματος που εισέπραξε το Δημόσιο από την εταιρεία του αεροδρομίου για το 2017, ανήλθε στα 59,7 εκατ. Ευρώ. Το 2018 τα καθαρά κέρδη σημείωσαν νέο άλμα 22% στα 171 εκατ. Ευρώ, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα κέρδη ΕΒΙTDA του ΔΑΑ για την περασμένη χρήση ανήλθαν σε 325,5 εκατ. ευρώ, αντιστοιχώντας έτσι σε περιθώριο κέρδους EBITDA 68%.
Τα στοιχεία της επιβατικής κίνησης του Αυγούστου 2019 επιβεβαίωσαν τις υψηλές προσδοκίες για τον ΔΑΑ, με αύξηση 5,2% σε σχέση με το 2018 - ξεπερνώντας τα 3.000.000 επιβάτες. Τα στοιχεία αυτά προστίθενται στην αλματώδη εξέλιξη των μεγεθών του αεροδρομίου: Το 2017, το “Ελ. Βενιζέλος” διακίνησε περίπου 22 εκατ. Επιβάτες, ενώ το 2018 διακίνησε 24,14 εκατ., ξεπερνώντας κατά 11% (και κατά 2,4 εκατ. επιβάτες) την κίνηση του 2017.
Τα φετινά στοιχεία ήδη καλύπτουν τον στόχο των 26 εκατ. Επιβατών ετησίως, τον οποίο η διοίκηση του αεροδρομίου έχει θέσει ως “ορόσημο” για την δρομολόγηση του επενδυτικού προγράμματος (ύψους έως και 2,5 δισ ευρώ) επέκτασης της χωρητικότητας με απώτερο στόχο να φτάσει την ικανότητα διαχείρισης 50 εκατ. επιβατών ετησίως. Όπως είναι προφανές η δρομολόγηση ενός τέτοιου επενδυτικού προγράμματος ανεβάζει και την αξία του αερολιμένα.
Οι προοπτικές του αεροδρομίου υπήρξαν κινητήριος μοχλός στις διαδικασίες που οδήγησαν τον μεγαλομέτοχο του αεροδρομίου, το καναδικό fund PSP Investments (που ελέγχει το 40% του αερολιμένα μέσω της AviAlliance) να υπογράψει την αναθεωρημένη σύμβαση παραχώρησης για 20 χρόνια, που απέφερε στο δημόσιο 1,4 δισ. ευρώ (μαζί με τον ΦΠΑ). Τα ίδια δεδομένα δείχνουν να φέρνουν στο ΔΑΑ ισχυρούς “μνηστήρες” για την πώληση του 30% του δημοσίου.
Η Avi Alliance φέρεται διατεθειμένη να κινηθεί και για την απόκτηση του επιπλέον ποσοστού, ώστε να “κλειδώσει” τον πλήρη έλεγχο του αθηναϊκού αερολιμένα.
Ως εν δυνάμει “αντιπάλους” της AviAlliance, πληροφορίες φέρουν τη γαλλική Vinci Airports, που είναι πιθανόν να εμφανιστεί με Έλληνα συνεργάτη. Σημειώνεται ότι η Vinci ειχε ενδιαφερθεί και για το πρόγραμμα παραχώρησης των 14 περιφερειακών αερολιμένων στο οποίο επικράτησε η γερμανική Fraport.
Ενδιαφέρον, κατά τις ίδιες πληροφορίες, εκφράζει και ο όμιλος Κοπελούζου (σήμερα κάτοχος του 5% του ΔΑΑ, μείον 8 μετοχές) σε συνεργασία με ξένο “παίκτη”. Στην αγορά δεν αποκλείεται το ενδιαφέρον της οικογένειας να συνδυαστεί με αυτό που εκφράζουν κινεζικά κεφάλαια για τον ΔΑΑ.
Κατά τις ίδιες πάντοτε πληροφορίες μένει να επιβεβαιωθεί και το ενδιαφέρον του αυστραλιανού επενδυτικού ομίλου Macquarie, ο οποίος εμφανίστηκε στο προσκήνιο αμέσως μετά τις ευρωεκλογές. Οι Αυστραλοί κατέχουν κυρίαρχη θέση παγκοσμίως σε επενδύσεις στον τομέα των υποδομών, ενώ είχαν δώσει το παρών και στον διαγωνισμό για την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού.
