Της Μαίρης Βενέτη
Η βιομηχανική παραγωγή, οι μεταφορές και γενικότερα η ανθρώπινη δραστηριότητα πρέπει να προσανατολιστούν σε ένα πλαίσιο με πολύ μικρότερο ενεργειακό αποτύπωμα, καθώς η κλιματική αλλαγή δεν είναι πλέον μια μελλοντική εξέλιξη, αλλά αποτελεί ήδη πραγματικότητα.
Ως εκ τούτου οι πιο προηγμένες οικονομίες λένε σιγά σιγά «αντίο» στο πετρέλαιο και τη βενζίνη, ενώ ολοένα και περισσότερα κονδύλια κατευθύνονται στην έρευνα για «καθαρότερες» λύσεις έναντι να προστατευτεί η ζωή πάνω στον πλανήτη.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για παράδειγμα ενέκρινε αυτή την εβδομάδα τον προϋπολογισμό ύψους 168,7 δισεκατομμυρίων ευρώ για το έτος 2020 με extra ενίσχυση κατά μισό δισεκατομμύριο στα κονδύλια του προϋπολογισμού για το κλίμα.
Ένα μεγάλο μέρος αυτών των κονδυλίων θα κατευθυνθεί στον κλάδο των μεταφορών.
Σύμφωνα με στοιχεία από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, oι μεταφορές ευθύνονται σχεδόν για το 30% των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ΕΕ, από τις οποίες το 72% προέρχεται από τις οδικές μεταφορές.
Τα επιβατικά αυτοκίνητα με τη σειρά τους ευθύνονται για το 60,7% των συνολικών εκπομπών CO2 από τις οδικές μεταφορές στην Ευρώπη.
Στο πλαίσιο των προσπαθειών για την μείωση των εκπομπών CO2, η ΕΕ έχει θέσει ως στόχο να μειώσει τις εκπομπές της από τις μεταφορές κατά 60% έως το 2050.
Ένα από τα μέσα για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι η ηλεκτροκίνηση.
Το σκανδιναβικό προβάδισμα
Μπορεί να απέχουμε ακόμα από την ημέρα που θα αγοράζονται μόνο ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα -γιατί απλώς μόνο αυτά θα παράγονται- αλλά η αυτοκινητοβιομηχανία έχει ήδη αρχίσει να κινείται προς αυτή την προοπτική.
Η Volkswagen σε φετινό της report τόνισε ότι σκοπεύει να κυκλοφορήσει μέχρι το 2028 γύρω στα 70 νέα μοντέλα ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
Ανάλογο σχεδιασμό κάνουν πλέον όλες οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες.
Οι πρωτοβουλίες όμως δεν πληθαίνουν μόνο σ' επίπεδο βιομηχανίας, αλλά και σε επίπεδο κρατών.
Η Νορβηγία, η Ολλανδία και η Σουηδία θεωρούνται ήδη χώρες -πρότυπο στον τομέα της ηλεκτροκίνησης, ενώ κάθε χρόνο προστίθενται και άλλες που επενδύουν σταθερά στις νέες τεχνολογίες για μεταφορές με μηδενικές εκπομπές ρύπων.
Παρά το γεγονός ότι ο πλούτος της βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα, η Νορβηγία έχει γίνει τα τελευταία χρόνια ο παγκόσμιος ηγέτης στα ηλεκτροκίνητα οχήματα με στόχο τις μηδενικές εκπομπές για όλα τα καινούργια αυτοκίνητα έως το 2025.
Αν και σε πρώτη ανάγνωση ο στόχος φαίνεται μεγαλεπίβολος, η Νορβηγία είναι πολύ κοντά στην επίτευξη του.
Η χώρα άρχισε να παρέχει για πρώτη φορά ισχυρά κίνητρα για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα τη δεκαετία του 1990, μέσα από ένα πρόγραμμα που συνδύαζε ισχυρές επιδοτήσεις και φορολογικά κίνητρα στην ηλεκτροκίνηση, με ταυτόχρονους μεγάλους περιορισμούς στη χρήση ορυκτών καύσιμων.
Φυσικά το κράτος βοήθησε την αγορά με την υποχρεωτική παρουσία τουλάχιστον δύο φορτιστών κάθε 50 χιλιόμετρα στους κύριους δρόμους της χώρας.
Ένα μεγάλο επίσης πλεονέκτημα για τους ιδιοκτήτες ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων ήταν ότι μέχρι το 2017 δεν πλήρωναν καθόλου διόδια.
Το νησί Finnoy, κοντά στην πετρελαϊκή πρωτεύουσα της Νορβηγίας, Στάβανγκερ, έχει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην επικράτεια, ακριβώς λόγω της απαλλαγής τους από το φόρο διοδίων για κάθε σήραγγα που το συνδέει με την ηπειρωτική χώρα.
Ακόμα και μετά το 2017 τα διόδια για τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα είναι μειωμένα σε σχέση με τα υπόλοιπα οχήματα, ενώ διατηρούν τις σημαντικές φορολογικές ελαφρύνσεις και τις εκπτώσεις στο παρκάρισμα και στις θαλάσσιες μεταφορές.
Το αποτέλεσμα; Ήδη στη Νορβηγία ένα από τα δύο αυτοκίνητα που πωλούνται είναι πλήρως ηλεκτρικά, κάτι που της δίνει όχι μόνο παγκόσμια πρωτιά ,αλλά αποδεικνύει ότι οι Σκανδιναβοί είναι κοντά στον στόχο για τον τερματισμό των πωλήσεων οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης έως το 2025.
Παγκόσμια ευρηματικότητα
Δεν είναι όμως μόνο ο Βορράς που έχει αφουγκραστεί τις απαιτήσεις της εποχής.
Στη Βαρκελώνη, η ηλεκτροκίνηση συνδυάζεται με την προώθηση της επιχειρηματικότητας και τις καινοτομίες που προκύπτουν από τον ευρύτερο σχεδιασμό για την «έξυπνη πόλη».
Για τον σκοπό αυτό δημιουργήθηκε η πλατφόρμα LIVE (Logistics for the Implementation of Electric Vehicles) με κύρια αντικείμενα την παροχή εργαλείων και πόρων για τη δημιουργία καινοτόμων συμπεριφορών, μέσω Έρευνας & Ανάπτυξης (R&D), τη δημιουργία σταθμών επαναφόρτισης σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους στάθμευσης στη μητροπολιτική περιοχή της Βαρκελώνης, καθώς επίσης τη συγκρότηση του πρώτου γραφείου ενημέρωσης πολιτών στην Ευρώπη και την παροχή πληροφοριακού υλικού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για το ευρύ κοινό.
Επιπλέον με την εφαρμογή κινητού τηλεφώνου Chargelocator, οι χρήστες ηλεκτρικών οχημάτων έχουν τη δυνατότητα να αναζητήσουν τους φθηνότερους και πλησιέστερους διαθέσιμους σταθμούς φόρτισης στην πόλη, να λάβουν αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τη χρέωση του οχήματος, τον αντίκτυπο στο περιβάλλον, ενώ το δίκτυο σταθμών ηλεκτρικής φόρτισης Mobecpoint που ξεκίνησε για πρώτη φορά στη Βαρκελώνη το 2011, παρέχει τη δυνατότητα φόρτισης των ηλεκτρικών μοτοσικλετών και ποδηλάτων.
Στη Μ.Βρετανία, ο Δήμος του Westminister στο Λονδίνο μείωσε τη χρήση των ντιζελοκίνητων αυτοκινήτων επιβάλλοντας διπλάσιες χρεώσεις για τη στάθμευση τους σε σχέση με τα υπόλοιπα οχήματα, ενώ πρωτοτύπησε εισαγάγοντας
μια μεγάλη καινοτομία στην ηλεκτρική φόρτιση των οχημάτων: Τοποθέτησε σημεία φόρτισης στους λαμπτήρες δρόμου!
Η γερμανική Ubitricity πρόσφερε τη τεχνογνωσία για να μετατραπούν οι λάμπες των δρόμων σε σημεία φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα, απλά με την εγκατάσταση μιας υποδοχής, που ονομάζεται SimpleSocket. Όταν χρησιμοποιείται μαζί με το SmartCable και συνδέεται σε ηλεκτρικό όχημα, η εγκατάσταση επιτρέπει την άμεση φόρτιση και χρέωση.Η ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας καταγράφεται από έναν έξυπνο μετρητή στο καλώδιο φόρτισης, επιτρέποντας την άμεση χρέωση του οδηγού.
Επαναφόρτιση οχημάτων εν κινήσει
Μέχρι τώρα, η ασύρματη φόρτιση περιοριζόταν ως επί το πλείστον σε σταθμευμένα οχήματα.
Μια μικρή ισραηλινή start up όμως, που ιδρύθηκε το 2013 από δύο μηχανικούς της Elbit Systems- μια εξέχουσα ισραηλινή αεροδιαστημική εταιρεία με παγκόσμιες δραστηριότητες- η Electreon, είχε την ιδέα να απελευθερώσει το όχημα από το βύσμα.
Πώς;
Με ηλεκτροδότηση των δρόμων για την επαναφόρτιση των οχημάτων καθώς κινούνται.
Η εταιρεία τοποθέτησε σε πανεπιστημιούπολη έξω από το Τελ Αβίβ πηνία χαλκού κάτω από 900 πόδια κυκλικού οδοστρώματος που μεταδίδουν επαναφόρτιση ασύρματης ενέργειας σε ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο δοκιμών της Renault.
Το επόμενο βήμα της Electreon είναι η ηλεκτροδότηση των αστικών λεωφορείων έναντι να διευρύνει τις προσπάθειες να καθαρίσει ο αέρας της πόλης του Ισραήλ και να μειωθεί η εξάρτηση της χώρας από το εισαγόμενο πετρέλαιο.
Με την πάροδο του χρόνου, τα στελέχη της Electreon ελπίζουν να κάνουν το «ηλεκτροκίνητο αστικό δίκτυο» το κύμα του μέλλοντος, καθώς το σύστημα Electreon θα απαιτεί οχήματα με μπαταρίες πολύ μικρότερες και ελαφρύτερες, ακριβώς γιατί τα οχήματα θα επαναφορτίζονται συνεχώς και επομένως θα χρειάζονται ελάχιστη χωρητικότητα αποθήκευσης.
Προς το παρόν, κάνουν τα πρώτα τους βήματα δύο ξεχωριστά πιλοτικά προγράμματα που σχεδίασε η ισραηλινή start up.
Η πόλη του Τελ Αβίβ και η τοπική ιδιωτική επιχείρηση λεωφορείων Dan σχεδιάζουν μέχρι το τέλος του χρόνου να έχουν ολοκληρώσει ένα μίλι ηλεκτρικού δρόμου και να επεκτείνουν σταδιακά την ανάπτυξη των πηνίων σε συγκεκριμένες λωρίδες γύρω από την πόλη για λεωφορεία, φορτηγά και αυτόνομα αυτοκίνητα.
Στην «έξυπνη οδό», η επαναφόρτιση των οχημάτων θα επιτυγχάνεται με τη μετάδοση της ασύρματης ενέργειας από τα πηνία μέσω του πεζοδρομίου και σε ελαφριούς δέκτες τοποθετημένους κάτω από το πλαίσιο των λεωφορείων που λειτουργούν σε σταθερές διαδρομές.
Τα στελέχη μάλιστα της Electreon υποστηρίζουν ότι οι δρόμοι μπορούν εύκολα να προσαρμοστούν. Αρκεί μία νυχτερινή βάρδια για να εξοπλιστεί ένα μίλι κατά τα δύο τρίτα. Χρειάζεται μια ξύστρα ασφάλτου για να σκάψει μια ρηχή τάφρο στο δρόμο, ενώ ένα δεύτερο όχημα θα εγκαθιστά τις ταινίες φόρτισης και θα τις καλύπτει με φρέσκια άσφαλτο. Η ισχύς μεταφέρεται στο δρόμο από το ηλεκτρικό δίκτυο με μετατροπείς ισχύος εγκατεστημένους στις δύο πλευρές του δρόμου.
Το ισραηλινό υπουργείο Μεταφορών έχει ήδη επενδύσει στο έργο 2 εκατομμύρια δολάρια, ενώ η Dan έχει επενδύσει 3,3 εκατομμύρια δολάρια στην Electreon και έχει συνεισφέρει ένα ηλεκτρικό λεωφορείο.
Οι Σουηδοί επενδύουν στην «έξυπνη οδό» του Ισραήλ
Δεν επενδύει μόνο το Ισραήλ στο ηλεκτροκίνητο αστικό δίκτυο.
Η Σουηδία θα χρησιμοποιήσει την τεχνολογία της Electreon στο σχεδιασμό μιας «έξυπνης οδού» στο νησί Gotland της Βαλτικής Θάλασσας, έναντι να επαναφορτίσει εν κινήσει ένα λεωφορείο αεροδρομίου που παρέχεται από την Dan και ένα ηλεκτρικό φορτηγό συνολικού κόστους 12 εκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο καλύπτεται κυρίως από τη σουηδική κυβέρνηση.
Η δοκιμή θα αποτελέσει το πρώτο βήμα στα σχέδια της Σουηδίας να δημιουργήσει περισσότερα από χίλια μίλια ηλεκτροκίνητων αυτοκινητοδρόμων υψηλής ταχύτητας, συνολικού κόστους 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός έγινε τον Μάιο, με την ισραηλινή start-up να κονταροχτυπιέται με τους δύο παγκόσμιους κολοσσούς Alstom και Volvo, που προσέφεραν τελείως διαφορετικές τεχνολογικές λύσεις.
Το γεγονός ότι οι Σουηδοί προτίμησαν την Electreon, εκτίναξε τις μετοχές της στο χρηματιστήριο του Tελ-Αβίβ πάνω από 30%, ενώ η απόδοση τους μέσα σε ένα χρόνο ξεπερνάει το 300%.
Μπορεί η εταιρεία να μην έχει περάσει ακόμα σε κερδοφορία, αλλά εαν η «έξυπνη οδός» αποδειχθεί οικονομικά βιώσιμη, η Electreon όχι μόνο θα φέρει επανάσταση στις αστικές δημόσιες συγκοινωνίες, αλλά όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο διευθυντής της εκστρατείας Safe Climate στην Ουάσιγκτον, Dan Becker:
«Είναι μια τεχνολογική και οικονομική πρόκληση, που αν λειτουργήσει θα μπορούσε να είναι ένας πραγματικός “game changer” για την ηλεκτροκίνηση»
Αν σκεφτεί κανείς ότι η συγκεκριμένη τεχνολογία θα επιτρέψει μικρότερες μπαταρίες, το πιο ακριβό στοιχείο του οχήματος και θα μειώσει το βάρος των οχημάτων, τότε ίσως πράγματι η Electreon, προετοιμάζει μια νέα εποχή στην ηλεκτροκίνηση.
Τα ρίσκα
Όπως κάθε νέα ιδέα, έτσι και η τεχνολογία της Electreon φέρει το ρίσκο της πλήρους ανάπτυξης και υλοποίησης.
Ο Πρόεδρος της κρατικής επιχείρησης ηλεκτρικής ενέργειας, Ofer Bloch, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι παρόλο που η τεχνολογία δεν είναι εκατό τοις εκατό αποδεδειγμένη ακόμα, εντούτοις «κάνουν κάτι που μπορεί να λειτουργήσει κάποια μέρα».
Ο Michael Webber, ειδικός ενέργειας στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν, προειδοποίησε ότι μια σημαντική ανακάλυψη στην τεχνολογία μπαταριών θα μπορούσε να επισκιάσει τις προσπάθειες της Electreon, ενώ ταυτόχρονα το σύστημα Electreon θα πρέπει να αποδειχθεί οικονομικότερο και καθαρότερο από τα λεωφορεία που λειτουργούν με συμπιεσμένο φυσικό αέριο ή τα ηλεκτροκίνητα λεωφορεία που λειτουργούν με συρμάτινα καλώδια επαναφόρτισης που λειτουργούν ήδη στο Σιάτλ, το Βερολίνο και σε πολλές άλλες πόλεις.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι μέχρι μια εταιρεία να περάσει σε κερδοφορία και να παράγει ισχυρές ταμειακές ροές, ο μέτοχος αναλαμβάνει αυξημένο ρίσκο.
Αποποίηση Ευθύνης: Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή, ή προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερομένων προϊόντων.
Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται, βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δεν δίνεται ότι είναι ακριβείς ή πλήρεις και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
